SZPITAL NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY

Wersja z 09:12, 9 lip 2014

SZPITAL NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY (St. Marien-Krankenhaus), na Dolnym Mieście, boromeuszek. Powstał z inicjatywy działającego od 1848 roku gdańskiego oddziału ogólnoniemieckiego katolickiego Towarzystwa św. Piusa ( Stanisław Kostka Rosołkiewicz). Zbierano pieniądze w kościołach diecezji chełmińskiej, warmińskiej, gnieźnieńsko-poznańskiej oraz w Niemczech, przyjmowano także ofiary indywidualne; znaczne kwoty wpłacili biskup chełmiński oraz mieszkająca z matką w Gdańsku księżna Maria Hohenzollern-Hechingen, a gdański kupiec Johann Gottfried Theodor Kuhn (1800–1860) ofiarował nabyty wcześniej dwór Uphagenów, mieszczący się na rogu Schleusengasse 9/10 (ul. Śluza, obecnie odcinek tej ulicy nosi nazwę ul. Kieturakisa), i Weidengasse (ul. Łąkowa). Fundusze na działalność szpitala pochodziły z opłat za pobyt pacjentów (po 1883 – z kas chorych, w których niektórzy byli ubezpieczeni), datków wiernych, fundacji i donacji, głównie od osób prywatnych. Dysponowali nimi skarbnik zarządu oraz siostra przełożona gdańskiego domu zakonnego boromeuszek. W 1853 roku w szpitalu były 24 łóżka; pracowały 3 siostry i nieodpłatnie – lekarz. W wyjątkowych sytuacjach, doraźnie korzystano z pomocy innych gdańskich lekarzy. W latach 1856–1857 dobudowano skrzydło do dawnego dworu Uphagenów (wzdłuż obecnej ul. Kieturakisa: 28 × 12 m). Szpital dysponował oświetleniem gazowym. Po roku 1870 kompleks podłączono do miejskiej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. W 1893–1894, wykorzystując fundusze zapisane szpitalowi w testamencie księżnej Marii Hohenzollern-Hechingen, rozbudowano (kosztem 40 tysięcy marek) kompleks o budynek gospodarczy oraz pomieszczenia oddziału chirurgicznego, gdzie powstała nowa sala operacyjna, osobne sale dla 60 kobiet i mężczyzn i mała salka pooperacyjna dla 2–3 pacjentów (wykonawcą prac była firma budowlana Wilhelma Conradta). W okresie 1898–1900 wybudowano nowy gmach główny przy obecnej ul. Kieturakisa. Wykonawcą była firma J.E. Herzoga. Na parterze znalazły się: oddziały chorych I i II klasy, nowo utworzona pracownia rentgenowska, na I piętrze: sale dla kobiet, 2 izolatki, sala operacyjna z zapleczem, na II piętrze: 3 sale dla chorych III klasy (z 18 łóżkami) i 2 izolatki. Istniejący i obecnie budynek poświęcił 3 XII 1900 bp chełmiński Augustyn Rosentretter (1844–1926). W nowych pomieszczeniach zainstalowano oświetlenie elektryczne. Od około 1891 roku wprowadzono podział chorych na 3 kategorie, co wiązało się ze zróżnicowaniem opłat za dzień pobytu, koszty usług medycznych i stopień komfortu. Chorym I klasy przysługiwała jednoosobowa separatka, II klasy – pokój trzy-, czteroosobowy, a III klasy – sala wieloosobowa. Podczas I wojny światowej w szpitalu wydzielono oddział dla rannych żołnierzy. Od 21 VIII 1914 do 31 XII 1919 przebywało w nim 4743 żołnierzy. Podobnie było i podczas II wojny światowej, głównie w latach 1941–1945. Po roku 1945 szpital przy ul. Łąkowej. ASZ MrGl