JARUCHOWSKI JACEK, działacz opozycji demokratycznej

Wersja z 13:20, 22 paź 2024

JACEK JARUCHOWSKI (ur. 25 VII 1944 Poznań), działacz opozycji demokratycznej. Syn Mieczysława i Marii z domu Jaworskiej. W latach 1962–1965 uczył się w Podoficerskiej Szkole Zawodowej im. Rodziny Nalazków w Gdyni. Od 1965 do 1970 pełnił zawodową służbę wojskową na okrętach desantowych w Świnoujściu, następnie w gdyńskiej jednostce ratownictwa morskiego. W latach 1968–1971 uczył się w Trzyletnim Technikum Budowy Okrętów dla Pracujących w Gdańsku, technik mechanik urządzeń okrętowych. Po zdaniu matury do 1972 zatrudniony był jako pracownik techniczny na Politechniki Gdańskiej.

Od 1972 zatrudniony w Polskich Liniach Oceanicznych w Gdyni; pływał na statkach PLO jako mechanik okrętowy. W latach 70. XX wieku, podczas wspinaczki górskiej w Tatrach, poznał Joannę Dudę-Gwiazdę i Andrzeja Gwiazdę. Po powstaniu Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża w 1978 zaangażował się w ich działalność (m.in. kupował i przywoził z zagranicy matryce do drukowania, farby itp.)

W Sierpniu ’80, przebywając w kraju na urlopie, został wydelegowany do Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej jako delegat załóg pływających PLO. Po ukonstytuowaniu się komitetu strajkowego całego PLO wszedł w jego skład. Od września 1980 zaangażował się w organizowanie struktur związkowych w zakładzie; został wybrany do Prezydium Ogólnozakładowego Komitetu Pracowniczego (pierwotna nazywa późniejszej komisji zakładowej) w PLO, pełnił funkcję łącznika między OKP a załogami statków. Od powstania Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego (MKZ) NSZZ „Solidarność” w Gdańsku brał udział w zebraniach Plenum MKZ; należał do grupy związkowców popierających Andrzeja Gwiazdę, tzw. Gwiazdozbioru. Na początku kwietnia 1981, po kryzysie bydgoskim i usunięciu Anny Walentynowicz z Prezydium MKZ przez związkowców ze Stoczni Gdańskiej, zaproponował, aby do czasu zbadania postawionych jej zarzutów mogła uczestniczyć w zebraniach związkowych jako delegatka z jego zakładu. W 1981 został wybrany przewodniczącym Sekcji Krajowej Żeglugi i Gospodarki Morskiej. W lipcu 1981 uczestniczył jako delegat w obradach I Walnego Zebrania Delegatów (WZD) NSZZ „Solidarność” Regionu Gdańskiego, zorganizowanych w Sali Teatru Muzycznego w Gdyni. Został wybrany do Zarządu Regionu Gdańskiego (ZRG) i delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”. W czasie zjazdu krajowego funkcjonariusze Wydziału III „A” Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej bezskutecznie próbowali namówić go do współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa (SB).

Jesienią 1981 zaangażowany był w coraz bardziej zacięty spór między zwolennikami Lecha Wałęsy a tzw. Gwiazdozbiorem. W listopadzie 1981, na sesji WZD, podobnie jak inni działacze związani z małżeństwem Gwiazdów, wpisany na tzw. listę działaczy ZRG do odwołania z zajmowanych stanowisk. Ostatecznie pozostał w Regionie, ale za przykładem innych sam złożył rezygnację. Przed 13 XII 1981 znajdował się na liście działaczy NSZZ przeznaczonych do internowania, sporządzonej przez funkcjonariuszy KW MO w Gdańsku na wypadek wprowadzenia stanu wojennego. Po jego ogłoszeniu nie został jednak zatrzymany. Ukrył się przez kilka miesięcy (przebywał cały jeszcze czas na urlopie bezpłatnym ze swojego pierwotnego, tj. w PLO, miejsca pracy). Został pozbawiony książeczki żeglarskiej i ewentualnej możliwości powrotu do pracy na statkach. Ujawnił się w kwietniu 1982, w sierpniu wrócił do pracy w PLO jako mechanik okrętowy. Pozostawał w kontakcie z małżeństwem Gwiazdów, z rejsów przywoził sprzęt poligraficzny pomocny też w pracach Solidarności Walczącej Oddział Trójmiasto i w środowisku pisma „Poza Układem”.

W 1987 zakończył pracę w PLO, do 1994 pływał na statkach zagranicznych armatorów. Po zakończeniu pracy na morzu osiadł w Gdańsku, w dzielnicy Żabianka otworzył sklep meblowy, który wspólnie z żoną Anną Marią z domu Garbolewską prowadził do przejścia na emeryturę w 2007. ArKa









Bibliografia:
Relacja Jacka Jaruchowskiego z 2008 (w zbiorach autora).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, akta paszportowe.
„Solidarność. Pismo MKZ NSZZ Solidarność z siedzibą w Gdańsku” (dodatek specjalny), 13 VII 1981, s. 9.
Gwiazdozbiór w „Solidarności”. Joanna i Andrzej Gwiazdowie w rozmowie z Remigiuszem Okraską, Łódź 2009.