GRODDECK GOTTFRIED ERNST, uczony
| Linia 3: | Linia 3: | ||
[[File: 1__Groddeck__Ernst_Gottfried.jpg |thumb| Odręczne pismo Ernsta Gottfrieda Groddecka w języku polskim]] | [[File: 1__Groddeck__Ernst_Gottfried.jpg |thumb| Odręczne pismo Ernsta Gottfrieda Groddecka w języku polskim]] | ||
| − | '''GOTTFRIED ERNST GRODDECK''' (17 XI 1762 Gdańsk – 1 IV 1825 Kijowiec na Białorusi), uczony. Syn [[GRODDECK BENIAMIN, profesor Gimnazjum Akademickiego | Beniamina Groddecka]], brat [[GRODDECK BALTHASAR JACOB, prawnik | Balthasara Jacoba]]. Od dzieciństwa słabego zdrowia, bezskutecznie kierowany był przez matkę i opiekującego się nim po szybkiej śmierci ojca rektora [[SZKOŁA MARIACKA | szkoły mariackiej]] [[UNSELT SAMUEL FRIEDRICH, rektor szkół gdańskich | Samuela Friedricha Unselta]]. Od 1774 uczeń tej szkoły, od 4 IX 1777 (od klasy przedostatniej, secundy) [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], od sierpnia 1779 uczył się w klasie najwyższej (primie), dysputę końcową ''Commentatio in primum idyllum Theocriti'' przeprowadził 8 VIII 1782 pod kierunkiem prof.[[TRENDELENBURG JOHANN GEORG, pedagog, senator | Johanna Georga Trendelenburga]]. <br/><br/> | + | '''GOTTFRIED ERNST GRODDECK''' (17 XI 1762 Gdańsk – 1 IV 1825 Kijowiec na Białorusi), uczony. Syn [[GRODDECK BENIAMIN, profesor Gimnazjum Akademickiego | Beniamina Groddecka]], brat [[GRODDECK BALTHASAR JACOB, prawnik | Balthasara Jacoba]]. Od dzieciństwa słabego zdrowia, bezskutecznie kierowany był przez matkę i opiekującego się nim po szybkiej śmierci ojca rektora [[SZKOŁA MARIACKA | szkoły mariackiej]] [[UNSELT SAMUEL FRIEDRICH, rektor szkół gdańskich | Samuela Friedricha Unselta]]. Od 1774 uczeń tej szkoły, od 4 IX 1777 (od klasy przedostatniej, secundy) [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], od sierpnia 1779 uczył się w klasie najwyższej (primie), dysputę końcową ''Commentatio in primum idyllum Theocriti'' (''Komentarz do pierwszej idylli Teokryta'') przeprowadził 8 VIII 1782 pod kierunkiem prof.[[TRENDELENBURG JOHANN GEORG, pedagog, senator | Johanna Georga Trendelenburga]]. <br/><br/> |
| − | W latach 1782–1786, dzięki stypendiom fundacji Ferbera, fundacji [[DIESSELDORF JOHANN GOTTFRIED, burmistrz Gdańska | Johanna Gotffrieda Diesseldorfa]] | + | W latach 1782–1786, dzięki stypendiom fundacji Ferbera, fundacji [[DIESSELDORF JOHANN GOTTFRIED, burmistrz Gdańska | Johanna Gotffrieda Diesseldorfa]] jak i fundacji [[VOEGEDING OTTO DIETRICH, lekarz | Ottona Dietricha Voegedinga]], studiował filozofię, orientalistykę i głównie teologię w Getyndze (podróżując do tego ośrodka opuścił Gdańsk 17 IX 1782 i dotarł do niego w połowie października przez Słupsk i Lipsk). Zamieszkał u prof. Johanna Karla Volbortha, będąc przy okazji guwernerem jego dzieci. Słuchał wykładów z teologii u prof. Gottfrieda Lesse (brata kupca i później senatora gdańskiego [[LESSE GOTTLIEB FRIEDRICH, kupiec, senator | Gottlieba Friedricha Lesse]]) i prof. Johanna Beniamina Koppego, wcześniej związanych z gdańskim gimnazjum i zaprzyjaźnionych z jego ojcem Beniaminem, ostatecznie jego mistrzem był filolog klasyczny prof. Christian Gottlob Heyne. W letnie wakacje 1784 podróżował do Hamburga (przebywał u rodziny swojego gdańskiego prof. Johanna Georga Trendelenburga) i droga morską do Lubeki. W 1785 otrzymał złoty medal Wydziału Teologicznego swojej uczelni za pracę ''De morte voluntaria'' (''O dobrowolnej śmierci''), krytykującą oświeceniowe treści Jeana Jacques’a Rousseau w powieści ''Nowa Heloiza'' (z 1761) i Johanna Wolfganga von Goethego w powieści ''Cierpienia młodego Wertera'' (z 1774). Od kwietnia 1786 magister filozofii na podstawie rozprawy ''De Hymnorum Homericorum reliquis commentatio, quam Amplissimi Philosophorum Ordinis auctoritate ad consequendos summos in philosophia honores'' (''Komentarz do pozostałych hymnów homeryckich, autorytetem Najwyższego Zakonu Filozofów, w celu uzyskania najwyższych odznaczeń w filozofii''), od 18 listopada tego roku członek Societas Regia Scientiarum Gottingensis (Królewskie Towarzystwo Umiejętności w Getyndze). Po opuszczeniu Getyngi w początkach 1787, przez Berlin wrócił w lutym 1788 do Gdańska, w marcu przez Warszawę ruszył do Puław. <br/><br/> |
| − | Od 1787 | + | Od 1787 do 1793 wychowawca oraz nauczyciel greki i łaciny książąt Czartoryskich. W latach 1793–1796 w Łańcucie był nauczycielem Henryka Lubomirskiego, warz z nim w 1794 wyjechał do Wiednia. Od lata 1797 ponownie bibliotekarz w Puławach. Opracował katalog tamtejszych zbiorów, w tym numizmatycznych, nowe eksponaty do tej kolekcji pozyskiwał m.in. poprzez Gdańsk, dzięki kontaktom z [[LENGNICH KARL BENJAMIN, uczony, archidiakon kościoła NMP | Karlem Benjaminem Lengnichem]]. Dzięki wpływom wychowanka, a następnie kuratora uniwersytetu w Wilnie, księcia Adama Czartoryskiego, w 1804 profesor tamtejszego uniwersytetu, a także kustosz zbioru numizmatycznego w uniwersyteckiej bibliotece.<br/><br/> |
Wykładał literaturę grecką i łacińską; wśród jego studentów byli późniejsi profesorowie uniwersyteccy: Józef Jeżowski (w Kazaniu), Adam Mickiewicz (w Lozannie i Paryżu) i Józef Kowalewski (w Kazaniu). Zasłużył się jako organizator biblioteki uniwersyteckiej, inicjator opracowania katalogów i regulaminów, opiekun gabinetu numizmatycznego. Autor prac historycznoliterackich, m.in. syntezy dziejów literatury greckiej ''Historiae Graecorum litterariae elementa…'' (1811). <br/><br/> | Wykładał literaturę grecką i łacińską; wśród jego studentów byli późniejsi profesorowie uniwersyteccy: Józef Jeżowski (w Kazaniu), Adam Mickiewicz (w Lozannie i Paryżu) i Józef Kowalewski (w Kazaniu). Zasłużył się jako organizator biblioteki uniwersyteckiej, inicjator opracowania katalogów i regulaminów, opiekun gabinetu numizmatycznego. Autor prac historycznoliterackich, m.in. syntezy dziejów literatury greckiej ''Historiae Graecorum litterariae elementa…'' (1811). <br/><br/> | ||
| − | + | 19 III 1789 we Włostowicach (obecnie część Puław) ożenił się z Joanną d'Edling, ojciec Konstancji (ur. 1790), Aleksandra (1792–1802), Marii (ur.1795) i młodo zmarłych Adelajdy, Heleny, Karla, Ludwika i drugiego Aleksandra. {{author: EK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | |
Aktualna wersja na dzień 06:50, 30 wrz 2024
GOTTFRIED ERNST GRODDECK (17 XI 1762 Gdańsk – 1 IV 1825 Kijowiec na Białorusi), uczony. Syn Beniamina Groddecka, brat Balthasara Jacoba. Od dzieciństwa słabego zdrowia, bezskutecznie kierowany był przez matkę i opiekującego się nim po szybkiej śmierci ojca rektora szkoły mariackiej Samuela Friedricha Unselta. Od 1774 uczeń tej szkoły, od 4 IX 1777 (od klasy przedostatniej, secundy) Gimnazjum Akademickiego, od sierpnia 1779 uczył się w klasie najwyższej (primie), dysputę końcową Commentatio in primum idyllum Theocriti (Komentarz do pierwszej idylli Teokryta) przeprowadził 8 VIII 1782 pod kierunkiem prof. Johanna Georga Trendelenburga.
W latach 1782–1786, dzięki stypendiom fundacji Ferbera, fundacji Johanna Gotffrieda Diesseldorfa jak i fundacji Ottona Dietricha Voegedinga, studiował filozofię, orientalistykę i głównie teologię w Getyndze (podróżując do tego ośrodka opuścił Gdańsk 17 IX 1782 i dotarł do niego w połowie października przez Słupsk i Lipsk). Zamieszkał u prof. Johanna Karla Volbortha, będąc przy okazji guwernerem jego dzieci. Słuchał wykładów z teologii u prof. Gottfrieda Lesse (brata kupca i później senatora gdańskiego Gottlieba Friedricha Lesse) i prof. Johanna Beniamina Koppego, wcześniej związanych z gdańskim gimnazjum i zaprzyjaźnionych z jego ojcem Beniaminem, ostatecznie jego mistrzem był filolog klasyczny prof. Christian Gottlob Heyne. W letnie wakacje 1784 podróżował do Hamburga (przebywał u rodziny swojego gdańskiego prof. Johanna Georga Trendelenburga) i droga morską do Lubeki. W 1785 otrzymał złoty medal Wydziału Teologicznego swojej uczelni za pracę De morte voluntaria (O dobrowolnej śmierci), krytykującą oświeceniowe treści Jeana Jacques’a Rousseau w powieści Nowa Heloiza (z 1761) i Johanna Wolfganga von Goethego w powieści Cierpienia młodego Wertera (z 1774). Od kwietnia 1786 magister filozofii na podstawie rozprawy De Hymnorum Homericorum reliquis commentatio, quam Amplissimi Philosophorum Ordinis auctoritate ad consequendos summos in philosophia honores (Komentarz do pozostałych hymnów homeryckich, autorytetem Najwyższego Zakonu Filozofów, w celu uzyskania najwyższych odznaczeń w filozofii), od 18 listopada tego roku członek Societas Regia Scientiarum Gottingensis (Królewskie Towarzystwo Umiejętności w Getyndze). Po opuszczeniu Getyngi w początkach 1787, przez Berlin wrócił w lutym 1788 do Gdańska, w marcu przez Warszawę ruszył do Puław.
Od 1787 do 1793 wychowawca oraz nauczyciel greki i łaciny książąt Czartoryskich. W latach 1793–1796 w Łańcucie był nauczycielem Henryka Lubomirskiego, warz z nim w 1794 wyjechał do Wiednia. Od lata 1797 ponownie bibliotekarz w Puławach. Opracował katalog tamtejszych zbiorów, w tym numizmatycznych, nowe eksponaty do tej kolekcji pozyskiwał m.in. poprzez Gdańsk, dzięki kontaktom z Karlem Benjaminem Lengnichem. Dzięki wpływom wychowanka, a następnie kuratora uniwersytetu w Wilnie, księcia Adama Czartoryskiego, w 1804 profesor tamtejszego uniwersytetu, a także kustosz zbioru numizmatycznego w uniwersyteckiej bibliotece.
Wykładał literaturę grecką i łacińską; wśród jego studentów byli późniejsi profesorowie uniwersyteccy: Józef Jeżowski (w Kazaniu), Adam Mickiewicz (w Lozannie i Paryżu) i Józef Kowalewski (w Kazaniu). Zasłużył się jako organizator biblioteki uniwersyteckiej, inicjator opracowania katalogów i regulaminów, opiekun gabinetu numizmatycznego. Autor prac historycznoliterackich, m.in. syntezy dziejów literatury greckiej Historiae Graecorum litterariae elementa… (1811).
19 III 1789 we Włostowicach (obecnie część Puław) ożenił się z Joanną d'Edling, ojciec Konstancji (ur. 1790), Aleksandra (1792–1802), Marii (ur.1795) i młodo zmarłych Adelajdy, Heleny, Karla, Ludwika i drugiego Aleksandra.
