BIESIADECKI MACIEJ, komisarz generalny RP w Gdańsku

Wersja z 18:19, 24 mar 2023

Maciej Biesiadecki

MACIEJ BIESIADECKI (18 XI 1864 Kraków – 14 I 1935 Kraków), pierwszy komisarz Komisariatu Generalnego Rzeczpospolitej Polskiej w II Wolnym Mieście Gdańsku (WMG). Syn Stanisława Antoniego (ur. 25 V 1833 Sieklówka koło Jasła), właściciela ziemskiego, i Michaliny z domu Rychlickiej (1 VI 1838 – 7 XI 1888 Skotniki (obecnie część Krakowa)). W 1882 absolwent Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, w 1887 Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, doktor praw. Od 1887 pracował w austriackiej administracji w Galicji, w latach 1904–1913 był starostą bialskim (obecnie: Bielsko-Biała), 2 I 1918 został tajnym radcą dworu austriackiego i kierownikiem starostwa krakowskiego.

W listopadzie 1919 otrzymał od rządu polskiego Ignacego Paderewskiego nominację na komisarza generalnego RP w Gdańsku. Mimo przyjazdu pod koniec listopada do Gdańska, ze względu na termin wejścia w życie postanowień traktatu wersalskiego, stanowiska wówczas nie objął. Brany był w tym czasie pod uwagę przy kompletowaniu obsady poselstwa polskiego w Tokio. Ponownie przyjechał do Gdańska w niedzielę 8 II 1920, na Dworcu Głównym witał go Józef Wybicki i przedstawiciele Generalnej Delegaci Ministerstwa Aprowizacji w Gdańsku, Mieczysław Jałowiecki oraz Michał Aleksander Borowski. Przejął urząd komisarza i zajmował go oficjalnie do 5 VII 1921 (jego następca nominację otrzymał 20 czerwca). Początkowo nie przydzielono mu pomieszczeń na działalność Komisariatu, urzędował w hotelu Danziger Hof, dopiero od początku 1920 znalazł siedzibę przy Delbrückalle 3a (ul. Curie-Skłodowskiej). Był świadkiem zaślubin Polski z morzem, dokonanym 10 II 1920 w Pucku przez generała Józefa Hallera. 8 XII 1920 uczestniczył w otwarciu pierwszej szkoły morskiej w Polsce – Szkoły Morskiej w Gdyni (obecnie Uniwersytet Morski).

Zgodnie z linią polityczną władz polskich wobec II WMG starał się pozyskać do współpracy z RP także miejscową ludność niemiecką. Jego polityka ustępstw była traktowana przez władze gdańskie jako przejaw słabości Polski, zaszkodził mu między innymi incydent z 29 V 1921 z senatorem Ernstem Volkmannem, którego bez zbadania sprawy przepraszał po zawróceniu przez żołnierza polskiego z niedozwolonego przejścia granicznego między Kolibkami a Orłowem. Krytykowany był przez Polonię gdańską także za brak znajomości miejscowych problemów, źle układały się jego kontakty zwłaszcza z członkami Generalnej Delegacji Ministerstwa Aprowizacji (która została podporządkowana Komisariatowi), w tym zwłaszcza z Mieczysławem Jałowieckim (liczącym wcześniej na objęcie stanowiska Komisarza) i z Michałem Borowskim. Z uwagi na nie do końca wówczas wyjaśniony status Komisarza RP w Gdańsku (do czasu podpisania konwencji polsko-gdańskiej 9 XI 1920), nie cieszył się także poważaniem u Wysokiego Komisarza Ligi Narodów w Gdańsku Reginalda Towera. Inwigilowany był też przez polski wywiad. Jego odwołanie wiązało się ze zmianą polskiej polityki wobec II WMG.

Od 1920 bezdzietnie żonaty ze Stefanią (19 II 1904 – 21 XI 1955), córką Zygmunta Lewakowskiego (11 XI 1865 Snopków pow. Lwów – 26 IV 1941 Kraków), posła na Sejm Krajowy Galicji (1908-1913), senatora II RP (1922-1924), i Emilii z Kobylańskich (1876-1935), która w 1945 po raz drugi wyszła za mąż za Adama Żeleńskiego (1905-1963), bratanka Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. MA









Bibliografia:
Andrzejewski Marek, Biesiadecki Maciej, w: tegoż, Wolne Miasto Gdańsk (1920-1939). Leksykon biograficzny, Gdańsk 2009, s. 16.
Mikos Stanisław, Maciej Biesiadecki, w: Działacze polscy i przedstawiciele RP w Wolnym Mieście Gdańsku, Gdańsk 1974, s. 14-21.
Mikos Stanisław, Biesiadecki Maciej, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t.1, Gdańsk 1992, s. 106-107.