KAZNOWSKI ANDRZEJ, prezydent Gdańska

Aktualna wersja na dzień 16:07, 18 maj 2024

Prezydent Gdańska Andrzej Kaznowski (z prawej), 1977

Byli prezydenci Gdańska: Andrzej Kaznowski (z prawej) i Jerzy Pasiński, 2015

ANDRZEJ KAZNOWSKI (23 XII 1935 Gdynia – 12 VIII 2023 Gdańsk), działacz polityczny, ekonomiczny, prezydent Gdańska. Jedyne dziecko Melanii z domu Ambrożewicz (20 XII 1893 Toruń – 16 VII 1971 Gdynia), szefowej kuchni w kasynie Marynarki Wojennej, i Wacława Kaznowskiego (ur. w Kaplonosach w województwie lubelskim), pracownika Marynarki Wojennej. Wraz z początkiem II wojny światowej został wysiedlony z rodzicami z Gdyni do Generalnego Gubernatorstwa, okupację spędził w Warszawie. Do Gdyni powrócił z rodziną w 1945, jeszcze w trakcie działań wojennych.

W 1949 ukończył Szkołę Podstawową nr 3 w Gdyni. Jako uczeń Technikum Finansowego w Sopocie wstąpił do Związku Młodzieży Polskiej, którego był członkiem od 1952 do 1954. W 1953 zdał maturę i otrzymał dyplom przodownika nauki i pracy społecznej. W latach 1962–1965 studiował na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu na Wydziale Prawa (gdzie utworzono Zawodowe Studium Administracji). Tytuł magistra otrzymał w 1968 na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu na podstawie pracy Finansowanie produkcji eksportowej statków w Stoczni Gdańskiej im. Lenina.

W latach 1953–1969 pracował w oddziałach Narodowego Banku Polskiego (NBP) w województwie gdańskim. Jednocześnie od 1958 do 1964 był przewodniczącym Związku Zawodowego Pracowników Państwowych i Społecznych przy oddziale wojewódzkim NBP w Gdańsku. 1 IV 1969 został bezpłatnie urlopowany na czas nieokreślony w związku z powołaniem do pracy w Komitecie Wojewódzkim Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (KW PZPR) w Gdańsku (do partii należał od 1960 do 1989). Również w latach 60. prowadził w Polskim Towarzystwie Ekonomicznym w Gdańsku wykłady na temat efektywności dewizowej eksportu.

Od 1 IV 1969 do stycznia 1972 pełnił funkcję zastępcy kierownika Wydziału Przemysłu i Budownictwa KW PZPR w Gdańsku, do 15 XII 1973 – kierownika tego wydziału. Do jego zadań należała analiza realizacji planów gospodarczych w zakresie przemysłu, budownictwa, handlu i usług, a także przebiegu procesów inwestycyjnych, szczególnie w gospodarce morskiej (m.in. Port Północny), w przemyśle chemicznym ( Rafineria Ropy Naftowej j w Gdańsku, Siarkopol, Fosfory) oraz w budownictwie mieszkaniowym.

Od 13 XII 1973 do 15 IX 1977 był prezydentem Gdańska. Na czas jego prezydentury przypadło między innymi podpisanie przez niego i Hansa Koschnicka, nadburmistrza Bremy, ramowego porozumienia o współpracy między Gdańskiem i Bremą (12 IV 1976). Zawarcie tej umowy pięć lat od podpisania układu o normalizacji stosunków między RFN a Polską stanowiło nie tylko symboliczną, ale i faktyczną szczelinę w żelaznej kurtynie dzielącej Europę. Była to pierwsza w Polsce umowa tego typu (obowiązuje do dzisiaj). Dotyczyła współpracy gospodarczej, wymiany kulturalnej, wymiany grup młodzieżowych, spotkań branżowych, organizowania Dni Gdańska w Bremie i Dni Bremy w Gdańsku. Z kolei 19 V 1977 w Ratuszu Głównego Miasta odbyła się inauguracja Dni Hamburga w Gdańsku z udziałem burmistrza Hamburga Hansa Ulricha Klosego.

Jako prezydent Gdańska otrzymał insygnia władzy miejskiej w postaci srebrnego łańcucha z godłem państwowym, wykonanego przez Władysława Tujkę i ozdobionego bursztynem przez Irenę Leonowicz według projektu Bogdana Bogusławskiego. Dar ufundował Cech Rzemiosł Różnych w Gdańsku. Uroczystość wręczenia insygniów odbyła się 19 VII 1976 w Ratuszu Głównego Miasta.

W latach 1977–1982 pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych jako attaché handlowy do spraw gospodarki morskiej w ambasadzie polskiej w Pradze. Zajmował się całokształtem zagadnień współpracy Polski z Czechosłowacją w zakresie gospodarki morskiej, przede wszystkim sprawami czechosłowackiego tranzytu przez polskie porty morskie oraz przewozu towarów przez polskich armatorów. Uczestniczył w negocjacjach i przygotowaniu porozumień międzynarodowych dotyczących tej dziedziny gospodarki. W 1982 przeszedł do pracy w Delegaturze Najwyższej Izby Kontroli w Gdańsku, gdzie pełnił funkcję dyrektora do 1990.

Po przemianach ustrojowych w Polsce w 1989 był jednym z pierwszych organizatorów prywatnej bankowości. W latach 1990–1993 pełnił funkcję dyrektora ProsperBanku. W 1993 został powołany na stanowisko prezesa BalticBanku. W latach 1994–1995 pełnił funkcję doradcy prezesa GecoBanku w Gdańsku. Od 1996 do 2002 był doradcą finansowym różnych spółek akcyjnych, w latach 2003–2004 pracował na stanowisku kierownika Biura Dyrektora Generalnego Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku.

Został odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem „Za Zasługi dla Związku Harcerstwa Polskiego”, Złotym Medalem „Za Zasługi dla Obronności Kraju”, Złotą Odznaką „Zasłużony dla Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych”, Złotą Honorową Odznaką Centralnego Związku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego, Złotą Odznaką Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, ponadto odznakami „Zasłużony Działacz Ligi Ochrony Kraju”, „Za zasługi dla Gdańska”, „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”, „Zasłużonym Ziemi Wejherowskiej”, „Zasłużony Działacz Żeglarstwa Polskiego”. W 1974 został Oficerem Orderu Infanta Henryka (odznaczenie państwowe Portugalii – Ordem do Infante D. Henrique), w 1975 został honorowym obywatelem Omahy w Stanach Zjednoczonych.

Z żoną Marią, poślubioną 22 VIII 1959 (zm. 1999), miał syna Romana (ur. 1960), mieszkającego w Pradze i prowadzącego firmę handlującą sprzętem elektromedycznym. Pochowany wraz z matką na cmentarzu witomińskim w Gdyni. SB







Bibliografia:
Ankieta biograficzna dotycząca życia i działalności Prezydentów Miasta Gdańska i Przewodniczących Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku w latach 1945-1998, oprac. Sylwia Bykowska (w zbiorach autorki).
Relacja Andrzeja Kaznowskiego, listopad 2013.
Zbiory prywatne Andrzeja Kaznowskiego.