LACHMAJER JADWIGA, profesor Akademii Medycznej w Gdańsku

Aktualna wersja na dzień 19:27, 24 sty 2023

JADWIGA LACHMAJER (26 X 1907 Halicz, województwo stanisławowskie – 19 III 2001 Gdynia), zoolog, geograf, profesor Akademii Medycznej w Gdańsku (AMG). Córka urzędnika Władysława Czernaya i Michaliny. Uczęszczała do Gimnazjum Humanistycznego Sióstr Urszulanek w Poznaniu. W 1927 zdała tam egzamin dojrzałości i podjęła studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Poznańskiego (UP). W latach 1930–1932 jako drugi kierunek studiowała geografię. Od 1931 pracowała w Zakładzie Zoologii UP na stanowisku młodszego asystenta oraz od 1932 do 1939 jako nauczycielka przyrody w Państwowym Gimnazjum i Liceum Koedukacyjnym im. Bartosza Głowackiego w Tomaszowie Lubelskim. W 1932 ukończyła studia, magister filozofii w zakresie zoologii i anatomii porównawczej. W międzyczasie ukończyła studia pedagogiczne na UP i uzyskała dyplom nauczyciela szkół średnich. Po wybuchu II wojny światowej wyjechała do Warszawy, a następnie – do Krakowa.

W 1946 wraz z rodziną przyjechała do Gdańska, podjęła pracę w Zakładzie Biologii i Parazytologii Akademii Lekarskiej na stanowisku starszego asystenta. W 1948 przeniosła się do Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdańsku. Przez ponad dwadzieścia lat była kierownikiem Pracowni Entomologii Lekarskiej (późniejszej Pracowni Entomologii Medycznej). W latach 1949–1957 pracowała też na Politechnice Gdańskiej (PG), na Wydziale Agrotechniki w Katedrze Zoologii, na stanowisku starszego asystenta. W 1950, na podstawie pracy Biologia Anopheles maculipennis antroparvus van Thiel na Wybrzeżu w roku 1949/1950 (promotor Józef Mikulski, Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu), uzyskała stopień doktora nauk ścisłych w zakresie zoologii i anatomii porównawczej jako przedmiotu kierunkowego i ekologii jako przedmiotu dodatkowego. W latach 1953–1954 prowadziła kursy dla laborantów w Instytucie Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni. Od 1955 docent, od 1959 do emerytury w 1977 kierownik Zakładu Parazytologii Tropikalnej Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni, od 1965 profesor nadzwyczajny (tytularny) AMG.

Prowadziła badania nad komarami roznoszącymi malarię, w tym między innymi nad ich odpornością na niektóre leki, a także nad kleszczami oraz pchłami. Opracowała pierwszy w Polsce wykaz występowania i rozmieszczenia kleszczy. Prowadziła również badania na hematofagicznych stawonogach w odniesieniu do epidemiologii chorób transmisyjnych oraz naturalnych ognisk tych chorób (tularemii i kleszczowego zapalenia mózgu). Była ekspertem krajowym do spraw komarów malarycznych (Culicidae). Odbyła wiele staży naukowych, między innymi w: Związku Radzieckim (1957), we Francji (1964, 1966), w Wietnamie (w latach 1964–1965), we Włoszech oraz w Niemczech (1967). Była koordynatorem i uczestnikiem wielu ekspedycji badawczo-naukowych w kraju i za granicą.

Należała do Polskiego Towarzystwa Parazytologicznego (od 1948, była jego współzałożycielem), Ogólnopolskiego Zespołu Dipterologów (od 1960), Krajowego Zespołu Specjalistycznego „Culicidae” Komitetu Parazytologii Polskiej Akademii Nauk (od 1965), Rady Naukowej Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej (od 1962), Rady Naukowej Zakładu Parazytologii (dzisiejszego Instytutu Parazytologii) Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (od 1972), Komitetu Parazytologii Polskiej Akademii Nauk (od 1972), Związku Nauczycielstwa Polskiego (od 1933), Związku Zawodowego Pracowników Służby Zdrowia (od 1947), Ligi Kobiet (od 1953). W latach 1966 i 1971 zorganizowała międzynarodowe sympozja Akaroentomologii Medycznej i Weterynaryjnej w Gdańsku.

Autorka i współautorka między innymi prac: O toksycznym zapaleniu skóry wywołanym przez zetknięcie się z gąsienicą korowódki sosnówki (Cnethocampa pinivora) (współautor Jerzy Kozakiewicz, „Polski Tygodnik Lekarski” 1955), O naturalnej ogniskowości niektórych chorób przenoszonych przez stawonogi („Wiadomości Parazytologiczne” 1956).

Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1958), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1964), odznaką Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej „Za wzorową pracę w służbie zdrowia” (1962), odznaką „Zasłużonym ziemi gdańskiej” (1977), Medalem 40-lecia Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej (1977), Złotą Odznaką Polskiego Towarzystwa Entomologicznego (1986), Medalem 50-lecia Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej (1989), Medalem 50-lecia Polskiego Towarzystwa Parazytologicznego (1998), Medalem 60-lecia Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej (1999).

Żona inżyniera Romana Lachmajera (17 II 1911 – 29 V 1974 Gdańsk), matka Małgorzaty. Pochowana przy mężu 22 III 2001 na cmentarzu Srebrzysko. SeKo PP