ŻEGLARSTWO
| (Nie pokazano 30 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | [[File: | + | [[File:Zeglarstwo.JPG|thumb|Była siedziba Polskiego Klubu Morskiego przy Neugarten 7 (ul. Nowe Ogrody), w dawnej kamienicy [[TORNWALDT GUSTAV LUDWIG, lekarz, radny |Gustava Tornwaldta]], od 2013 siedziba Sądu Apelacyjnego]] |
| − | '''ŻEGLARSTWO. Niemieckie.''' Najstarszym klubem | + | [[File: 2_Żeglarstwo.jpg |thumb| Jacht „Kaper” wchodzi do portu w Jastarni, sierpień 1938]] |
| + | [[File:2_Zeglarstwo.jpg|thumb|Jacht „Swarożyc”, 1938]] | ||
| + | [[File: 4_Żeglarstwo.jpg |thumb| Jacht „Szkwał”, sierpień 1938]] | ||
| + | '''ŻEGLARSTWO. Niemieckie.''' Najstarszym klubem żeglarskim w Gdańsku był [[GODE WIND, klub jachtowy | Danzig-Zoppoter Yacht Club „Goode Wind”]], utworzony w 1897. Rozwój budowy silników spalinowych miał wpływ na założenie w 1924 klubu motorowodnego Danzig-Zoppoter Motor-Yacht-Club, dysponującego w początku 1925 12 jednostkami od siedmiu do 16 m długości. Należeli do niego ludzie zamożni, dysponujący własnymi jachtami motorowymi, wyposażonymi w silniki firm: Daimler, Deutz, Opel, Siemens i Stocznia Gdańska. Jednostki te były z jednym wyjątkiem nowoczesne (zbudowane w latach 1921–1924). Miejscem postoju jachtów klubowych była przystań na Motławie Am Winterplatz (okolice obecnego Targu Maślanego), zaś lokalem klubowym w 1935 kawiarnia Monopol przy Hundegasse 16/17 (ul. Ogarna). Oba kluby działały do 1945. {{author: JL}} <br/><br/><br/> | ||
| + | '''Polskie.''' '''Polski Klub Jachtowy Morski''' (PKJ, od 1923 Polski Klub Jachtowy Morski). W kwietniu 1921 powołano komitet organizacyjny Polskiego Klubu Jachtowego z planami zorganizowania w tym roku sekcji wioślarskiej, powołanie sekcji żeglarskiej odłożono na rok następny, zebranie założycielskie odbyło się 24 V 1921 w siedzibie [[KOMISARIAT GENERALNY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W II WMG | Komisariatu Generalnego RP w Gdańsku]] przy Delbrückallee 3A (ul. Skłodowskiej-Curie). Sekcja żeglarska powstała w 1922 z inicjatywy redakcji wydawanego w Gdańsku czasopisma „Żeglarz Polski” i wykładowcy Szkoły Morskiej w Tczewie Józefa Klejnot-Turskiego. Grupa założycielska, z aktywnym Janem Tomaszewskim, stawiała sobie za cel „uprawianie sportu żeglarskiego i motorowego na Bałtyku, urządzanie regat morskich celem podniesienia tego sportu, wyrobienie praktyczne polskiej terminologii żeglarskiej, rozwijanie i popieranie budownictwa statków sportowych, krzewienie praktycznej wiedzy morskiej”. PPKJ (następnie PPKY) stał się pierwszą polską organizacją tego rodzaju powstałą na terenie Gdańska. W celu nabycia, utrzymania i eksploatowania jachtów organizowano maszoperie, których członkowie korzystali ze wspólnych jachtów. Pod koniec 1922 PPKJ dysponował dwoma jachtami: „Witold” (35 m² żagla) i „Hanka” (54 m² żagla), cumujące w przystani na [[POLSKI HAK | Polskim Haku]]. Do klubu należeli Polacy zamieszkali nie tylko w Gdańsku. Rejestr z 1923 obejmuje 26 osób z centralnej Polski oraz 22 z Gdańska i Pomorza. Kierowany przez Józefa Klejnot-Turskiego PPKY pod koniec 1927, po utracie jachtu „Witold”, zaprzestał swojej działalności. <br/><br/> | ||
| + | '''Polski Klub Morski'''. W 1928 z inicjatywy żeglarzy, a zwłaszcza kapitana żeglugi wielkiej [[ZIÓŁKOWSKI TADEUSZ BONIFACY, kapitan żeglugi wielkiej | Tadeusza Ziółkowskiego]], członka PPKY i pierwszego komendanta statku szkolnego „Lwów”, powstał w Gdańsku drugi klub żeglarski, Klub Morski. Jego siedzibą był należący do Polski budynek przy Neugarten 7 (ul. Nowe Ogrody). Miał przystań utworzoną w Nowym Porcie na prawym brzegu Martwej Wisły, gdzie również cumowały obce jachty. Pierwszy jacht regatowy (starego typu) „Olga” podarowała polska społeczność II WMG. Nazwę jachtowi nadano z wdzięczności żonie Komisarza Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w II WMG ([[KOMISARIAT GENERALNY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W II WMG | Komisariat Generalny]]), [[STRASBURGER HENRYK, komisarz RP w Gdańsku | Henryka Strasburgera]], która bardzo przyczyniła się do zebrania pieniędzy na jego zakup. Wkrótce uzyskano jachty turystyczne „Pirat” i „Kaper” do szkolenia młodzieży. <br/><br/> | ||
| + | W 1930 Klub Morski wstąpił jako Yacht Klub Morski w Gdańsku do Polskiego Związku Żeglarskiego. Aktem wzmacniającym polskie żeglarstwo w II WMG było zainicjowane w 1932 i formalne 27 IV 1933 połączenie Klubu Morskiego z Polskim Klubem Towarzyskim (także działającym od 1928), w wyniku czego utworzono Polski Klub Morski (PKM). Kierownikiem działalności sportowo-żeglarskiej był w PKM komandor pilotów portu gdańskiego, Tadeusz Ziółkowski. Przyczynił się on do budowy w Gdańsku w 1934 jachtu pełnomorskiego [[KORSARZ, jacht| „Korsarz”]]. Największymi osiągnięciami PKM były: zwycięstwo jachtu „Korsarz” w międzynarodowych regatach żeglarskich na trasie Hel-Kilonia w 1936 i w 1938 zdobycie przez załogę jachtu „Danuta” pucharu Senatu II WMG podczas regat z okazji Międzynarodowego Tygodnia Sportowego w Sopocie. PKM prowadził swą działalność do wybuchu II wojny światowej, w 1939 liczył sześciu członków honorowych i 92 zwyczajnych. Dysponował także jednostkami: od 1932 „Marylą”, od 1935 „Rysią” i „Jurkiem” (jolki olimpijskie), ponadto morska szalupą. Z jednostek PKM korzystały drużyny morskie Związku Harcerstwa Polskiego w Gdańsku i członkowie [[POLSKA KORPORACJA AKADEMICKA „ROSEVIA” PRZY POLITECHNICE GDAŃSKIEJ| Polskiej Korporacji Akademickiej „Rosevia” przy Politechnice Gdańskiej]]. <br/><br/> | ||
| + | W posiadaniu jachtów w okresie II WMG były także utworzone przez polskich studentów [[TECHNISCHE HOCHSCHULE DANZIG | Technische Hochschule Danzig]] (THD) [[POLSKA KORPORACJA AKADEMICKA „ZWIĄZEK AKADEMIKÓW GDAŃSKICH WISŁA” | Polska Korporacja Akademicka „Związek Akademików Gdańskich Wisła”]] i [[POLSKA KORPORACJA AKADEMICKA „HELANIA” | Polska Korporacja Akademicka „Helania”]]. Korporacja „Wisła” dysponowała slupem „Marabut”, Korporacja „Helania” dwoma slupami „Smyk” i „Kismet”, które pływały pod proporcem PPKY. Duża liczba studentów – Polaków w Gdańsku przyczyniła się do powołania Akademickiego Związku Sportowego (AZS), a akademiccy żeglarze korzystali z jachtów PPKY.<br/><br/> | ||
| + | Organizatorem studenckich działań żeglarskich był Jan Bartoszczyk z Wydziału Budowy Okrętów THD, od 1927 prezes gdańskiego AZS. Dzięki niemu powołano w 1927 międzyśrodowiskową sekcję jachtową AZS z siedzibą w Gdańsku. Sekcja rozpoczęła jednak działalność w 1931, już jako [[AKADEMICKI ZWIĄZEK MORSKI | Akademicki Związek Morski]] (AZM), który miał wyszkolić dla państwa fachowców morskich. Pierwszym jachtem AZM był nabyty od korporacji studenckiej „Marabut”, przemianowany na „Szkwał”. W 1932 klubowi temu wojewoda pomorski przekazał zbudowany w Anglii jacht „Wojewoda Pomorski” (160 m² żagli). Z braku własnej przystani korzystano w Gdańsku z przystani Polskiego Klubu Morskiego. W latach następnych gdański AZM otrzymał jachty „Swarożyc” i „Poświst” (zob. [[POMNIK ZAŁOGI JACHTU „POŚWIST” | pomnik Załogi Jachtu „Poświst”]]), a później jeszcze jacht pełnomorski „Panna Wodna”. W 1935 gdański AZM liczył 94 członków, w tym trzech kapitanów, trzech kandydatów na kapitanów, 16 sterników morskich, pięciu sterników śródlądowych. Do wybuchu II wojny światowej stan AZM w Gdańsku zwiększył się do 124 członków, w tym dziewięciu kapitanów, 21 sterników morskich i 39 żeglarzy z praktyką. {{author: JL}} <br/><br/><br/> | ||
| + | '''Po 1945''' zob. [[AKADEMICKI ZWIĄZEK MORSKI | Akademicki Związek Morski]]; [[JACHTKLUB IM. CONRADA | Jachtklub im. Conrada]]; [[JACHTKLUB MORSKI „NEPTUN” | Jachtklub Morski „Neptun”]]; [[JACHTKLUB PORTOWIEC | Jachtklub „Portowiec”]]; [[JACHTKLUB STOCZNI GDAŃSKIEJ | Jachtklub Stoczni Gdańskiej]]; [[NARODOWE CENTRUM ŻEGLARSTWA AKADEMII WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPORTU | Narodowe Centrum Żeglarstwa AWFiS]]; [[YACHT KLUB PÓŁNOCNY | Yacht Klub Północny]]. [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] | ||
Aktualna wersja na dzień 17:04, 10 sty 2024
ŻEGLARSTWO. Niemieckie. Najstarszym klubem żeglarskim w Gdańsku był Danzig-Zoppoter Yacht Club „Goode Wind”, utworzony w 1897. Rozwój budowy silników spalinowych miał wpływ na założenie w 1924 klubu motorowodnego Danzig-Zoppoter Motor-Yacht-Club, dysponującego w początku 1925 12 jednostkami od siedmiu do 16 m długości. Należeli do niego ludzie zamożni, dysponujący własnymi jachtami motorowymi, wyposażonymi w silniki firm: Daimler, Deutz, Opel, Siemens i Stocznia Gdańska. Jednostki te były z jednym wyjątkiem nowoczesne (zbudowane w latach 1921–1924). Miejscem postoju jachtów klubowych była przystań na Motławie Am Winterplatz (okolice obecnego Targu Maślanego), zaś lokalem klubowym w 1935 kawiarnia Monopol przy Hundegasse 16/17 (ul. Ogarna). Oba kluby działały do 1945.
Polskie. Polski Klub Jachtowy Morski (PKJ, od 1923 Polski Klub Jachtowy Morski). W kwietniu 1921 powołano komitet organizacyjny Polskiego Klubu Jachtowego z planami zorganizowania w tym roku sekcji wioślarskiej, powołanie sekcji żeglarskiej odłożono na rok następny, zebranie założycielskie odbyło się 24 V 1921 w siedzibie Komisariatu Generalnego RP w Gdańsku przy Delbrückallee 3A (ul. Skłodowskiej-Curie). Sekcja żeglarska powstała w 1922 z inicjatywy redakcji wydawanego w Gdańsku czasopisma „Żeglarz Polski” i wykładowcy Szkoły Morskiej w Tczewie Józefa Klejnot-Turskiego. Grupa założycielska, z aktywnym Janem Tomaszewskim, stawiała sobie za cel „uprawianie sportu żeglarskiego i motorowego na Bałtyku, urządzanie regat morskich celem podniesienia tego sportu, wyrobienie praktyczne polskiej terminologii żeglarskiej, rozwijanie i popieranie budownictwa statków sportowych, krzewienie praktycznej wiedzy morskiej”. PPKJ (następnie PPKY) stał się pierwszą polską organizacją tego rodzaju powstałą na terenie Gdańska. W celu nabycia, utrzymania i eksploatowania jachtów organizowano maszoperie, których członkowie korzystali ze wspólnych jachtów. Pod koniec 1922 PPKJ dysponował dwoma jachtami: „Witold” (35 m² żagla) i „Hanka” (54 m² żagla), cumujące w przystani na Polskim Haku. Do klubu należeli Polacy zamieszkali nie tylko w Gdańsku. Rejestr z 1923 obejmuje 26 osób z centralnej Polski oraz 22 z Gdańska i Pomorza. Kierowany przez Józefa Klejnot-Turskiego PPKY pod koniec 1927, po utracie jachtu „Witold”, zaprzestał swojej działalności.
Polski Klub Morski. W 1928 z inicjatywy żeglarzy, a zwłaszcza kapitana żeglugi wielkiej Tadeusza Ziółkowskiego, członka PPKY i pierwszego komendanta statku szkolnego „Lwów”, powstał w Gdańsku drugi klub żeglarski, Klub Morski. Jego siedzibą był należący do Polski budynek przy Neugarten 7 (ul. Nowe Ogrody). Miał przystań utworzoną w Nowym Porcie na prawym brzegu Martwej Wisły, gdzie również cumowały obce jachty. Pierwszy jacht regatowy (starego typu) „Olga” podarowała polska społeczność II WMG. Nazwę jachtowi nadano z wdzięczności żonie Komisarza Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w II WMG ( Komisariat Generalny), Henryka Strasburgera, która bardzo przyczyniła się do zebrania pieniędzy na jego zakup. Wkrótce uzyskano jachty turystyczne „Pirat” i „Kaper” do szkolenia młodzieży.
W 1930 Klub Morski wstąpił jako Yacht Klub Morski w Gdańsku do Polskiego Związku Żeglarskiego. Aktem wzmacniającym polskie żeglarstwo w II WMG było zainicjowane w 1932 i formalne 27 IV 1933 połączenie Klubu Morskiego z Polskim Klubem Towarzyskim (także działającym od 1928), w wyniku czego utworzono Polski Klub Morski (PKM). Kierownikiem działalności sportowo-żeglarskiej był w PKM komandor pilotów portu gdańskiego, Tadeusz Ziółkowski. Przyczynił się on do budowy w Gdańsku w 1934 jachtu pełnomorskiego „Korsarz”. Największymi osiągnięciami PKM były: zwycięstwo jachtu „Korsarz” w międzynarodowych regatach żeglarskich na trasie Hel-Kilonia w 1936 i w 1938 zdobycie przez załogę jachtu „Danuta” pucharu Senatu II WMG podczas regat z okazji Międzynarodowego Tygodnia Sportowego w Sopocie. PKM prowadził swą działalność do wybuchu II wojny światowej, w 1939 liczył sześciu członków honorowych i 92 zwyczajnych. Dysponował także jednostkami: od 1932 „Marylą”, od 1935 „Rysią” i „Jurkiem” (jolki olimpijskie), ponadto morska szalupą. Z jednostek PKM korzystały drużyny morskie Związku Harcerstwa Polskiego w Gdańsku i członkowie Polskiej Korporacji Akademickiej „Rosevia” przy Politechnice Gdańskiej.
W posiadaniu jachtów w okresie II WMG były także utworzone przez polskich studentów Technische Hochschule Danzig (THD) Polska Korporacja Akademicka „Związek Akademików Gdańskich Wisła” i Polska Korporacja Akademicka „Helania”. Korporacja „Wisła” dysponowała slupem „Marabut”, Korporacja „Helania” dwoma slupami „Smyk” i „Kismet”, które pływały pod proporcem PPKY. Duża liczba studentów – Polaków w Gdańsku przyczyniła się do powołania Akademickiego Związku Sportowego (AZS), a akademiccy żeglarze korzystali z jachtów PPKY.
Organizatorem studenckich działań żeglarskich był Jan Bartoszczyk z Wydziału Budowy Okrętów THD, od 1927 prezes gdańskiego AZS. Dzięki niemu powołano w 1927 międzyśrodowiskową sekcję jachtową AZS z siedzibą w Gdańsku. Sekcja rozpoczęła jednak działalność w 1931, już jako Akademicki Związek Morski (AZM), który miał wyszkolić dla państwa fachowców morskich. Pierwszym jachtem AZM był nabyty od korporacji studenckiej „Marabut”, przemianowany na „Szkwał”. W 1932 klubowi temu wojewoda pomorski przekazał zbudowany w Anglii jacht „Wojewoda Pomorski” (160 m² żagli). Z braku własnej przystani korzystano w Gdańsku z przystani Polskiego Klubu Morskiego. W latach następnych gdański AZM otrzymał jachty „Swarożyc” i „Poświst” (zob. pomnik Załogi Jachtu „Poświst”), a później jeszcze jacht pełnomorski „Panna Wodna”. W 1935 gdański AZM liczył 94 członków, w tym trzech kapitanów, trzech kandydatów na kapitanów, 16 sterników morskich, pięciu sterników śródlądowych. Do wybuchu II wojny światowej stan AZM w Gdańsku zwiększył się do 124 członków, w tym dziewięciu kapitanów, 21 sterników morskich i 39 żeglarzy z praktyką.
Po 1945 zob. Akademicki Związek Morski; Jachtklub im. Conrada; Jachtklub Morski „Neptun”; Jachtklub „Portowiec”; Jachtklub Stoczni Gdańskiej; Narodowe Centrum Żeglarstwa AWFiS; Yacht Klub Północny.
