ULMITZ MICHAEL, kaznodzieja kościoła Bożego Ciała
| Linia 4: | Linia 4: | ||
'''MICHAEL ULMITZ''' (Olmitz) (5 III 1664 Gdańsk – 7 VIII 1706 Gdańsk), kaznodzieja [[KOŚCIÓŁ BOŻEGO CIAŁA (przy ob. ul. 3 Maja)| kościoła Bożego Ciała]]. Pochodził prawdopodobnie z rodziny przybyłej z Ołomuńca na Morawach (Olmitz; obecnie Olomouc (Czechy)). Wnuk Michaela, który 3 XII 1601 ożenił się w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP) z bliżej nieznaną Hedwigą. Syn Michaela, od 13 IX 1659 posiadającego pracownicze (robotnicze) [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] i poślubionej przez niego w kościele Bożego Ciała 28 IX 1642 Anny, córki Michaela Rosenowa. <br/><br/> | '''MICHAEL ULMITZ''' (Olmitz) (5 III 1664 Gdańsk – 7 VIII 1706 Gdańsk), kaznodzieja [[KOŚCIÓŁ BOŻEGO CIAŁA (przy ob. ul. 3 Maja)| kościoła Bożego Ciała]]. Pochodził prawdopodobnie z rodziny przybyłej z Ołomuńca na Morawach (Olmitz; obecnie Olomouc (Czechy)). Wnuk Michaela, który 3 XII 1601 ożenił się w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP) z bliżej nieznaną Hedwigą. Syn Michaela, od 13 IX 1659 posiadającego pracownicze (robotnicze) [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] i poślubionej przez niego w kościele Bożego Ciała 28 IX 1642 Anny, córki Michaela Rosenowa. <br/><br/> | ||
W marcu 1678 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]]. Był autorem wierszy poświęconych kolegom (''Acclamationes in Rötgerum Grotium'', Dantisci 1682) jak i gratulacyjnego w 1685 rektorwi [[SCHELWIG SAMUEL, rektor Gimnazjum Akademickiego, pastor | Samuela Schelwiga]] uzyskania doktoratu). Kończąc naukę, pod kierunkiem Schelwiga przygotował 13 II 1686 dysputę ''Meditationis biblicae exercitium II ex Hebr. II, 16'', oraz pod kierunkiem [[BÜCHER FRIEDRICH CHRISTIAN, profesor Gimnazjum Akademickiego | Friedricha Christiana Büchera]] rozprawę teologiczną ''Regnum Dei per naturam, a falsis Thomae Hobbes hypothesibus vindicatum…'' (1686). <br/><br/> | W marcu 1678 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]]. Był autorem wierszy poświęconych kolegom (''Acclamationes in Rötgerum Grotium'', Dantisci 1682) jak i gratulacyjnego w 1685 rektorwi [[SCHELWIG SAMUEL, rektor Gimnazjum Akademickiego, pastor | Samuela Schelwiga]] uzyskania doktoratu). Kończąc naukę, pod kierunkiem Schelwiga przygotował 13 II 1686 dysputę ''Meditationis biblicae exercitium II ex Hebr. II, 16'', oraz pod kierunkiem [[BÜCHER FRIEDRICH CHRISTIAN, profesor Gimnazjum Akademickiego | Friedricha Christiana Büchera]] rozprawę teologiczną ''Regnum Dei per naturam, a falsis Thomae Hobbes hypothesibus vindicatum…'' (1686). <br/><br/> | ||
| − | Studiował w Wittenberdze (1686–1688), gdzie został magistrem filozofii, studia teologiczne kontynuował w Lipsku (1689–1690) i w Kilonii (1691). W trakcie studiów opublikował m.in. ''Exercitatio theologica, efficaciam Verbi Divini internam ex oraculo apostolico… adstructam sistens…'', Lipsiae 1690), zakończył dysputą ''De religione suggesti: sive quid pro concione liceat…'' | + | Studiował w Wittenberdze (1686–1688), gdzie został magistrem filozofii, studia teologiczne kontynuował w Lipsku (1689–1690) i w Kilonii (1691). W trakcie studiów opublikował m.in. ''Exercitatio theologica, efficaciam Verbi Divini internam ex oraculo apostolico… adstructam sistens…'', Lipsiae 1690), zakończył je dysputą ''De religione suggesti: sive quid pro concione liceat…'' (Kiel 1691). |
| − | Odbył podróż edukacyjną po Europie Zachodniej. Po egzaminach przed [[LUTERANIE | Ministerium Duchownym]] 23 X 1696, 28 tego miesiąca został kaznodzieją w gdańskim kościele Bożego Ciała i był nim do śmierci. | + | Odbył podróż edukacyjną po Europie Zachodniej. Po powrocie do Gdańska m.in. 21 IV 1693 gratulował wierszem pomyślnie zakończonej w Gimnazjum Akademickim dysputy, prowadzonej pod kierunkiem [[SCHULTZ JOHANN, profesor Gimnazjum Akademickiego | Johanna Schultza Szoleckiego]] przez uzupełniającego wykształcenie studenta medycyny, gdańszczanina Benjamina Ewaldta. Po egzaminach przed [[LUTERANIE | Ministerium Duchownym]] 23 X 1696, 28 tego miesiąca został kaznodzieją w gdańskim kościele Bożego Ciała i był nim do śmierci. Był także autorem wiersza, żegnającego odchodzącego z Gdańska [[PRAETORIUS EPHRAIM, kaznodzieja kościoła św. Jakuba | Ephraima Praetoriusa]]. <br/><br/> |
Był dwukrotnie żonaty, po raz drugi od 27 VI 1697 z Marią Elisabethą (chrzest 26 II 1676), córką aptekarza Martina Gerbrichta (Garbrecht; pochowany 17 I 1697 w [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościele św. Katarzyny]]) (zob. [[APTEKI | apteki]], tabela nr 20: Königliche Apotheke) i poślubionej w 1670 w kościele NMP Marii. Ojciec urodzonych w Gdańsku Michaela Theodora i Thimotheusa Gottlieba, odpowiednio w 1715 i 1716 uczniów Gimnazjum Akademickiego.<br/><br/> | Był dwukrotnie żonaty, po raz drugi od 27 VI 1697 z Marią Elisabethą (chrzest 26 II 1676), córką aptekarza Martina Gerbrichta (Garbrecht; pochowany 17 I 1697 w [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościele św. Katarzyny]]) (zob. [[APTEKI | apteki]], tabela nr 20: Königliche Apotheke) i poślubionej w 1670 w kościele NMP Marii. Ojciec urodzonych w Gdańsku Michaela Theodora i Thimotheusa Gottlieba, odpowiednio w 1715 i 1716 uczniów Gimnazjum Akademickiego.<br/><br/> | ||
W kościele Bożego Ciała znajdowała się poświęciona mu inskrypcja: ''Dein Ulmitz zeigt sich hier, Du teure Gottesheerde; Ach, dass Dir allezeit dergleichen Lehrer werde; Sei nhimmelsüsser Mund hat durch 10 Jahr geweid't, Er lässt sein Beispiel hie rund eilt zur Ewigkeit''. {{author:BŚ}} {{author:JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | W kościele Bożego Ciała znajdowała się poświęciona mu inskrypcja: ''Dein Ulmitz zeigt sich hier, Du teure Gottesheerde; Ach, dass Dir allezeit dergleichen Lehrer werde; Sei nhimmelsüsser Mund hat durch 10 Jahr geweid't, Er lässt sein Beispiel hie rund eilt zur Ewigkeit''. {{author:BŚ}} {{author:JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 10:21, 6 gru 2024
MICHAEL ULMITZ (Olmitz) (5 III 1664 Gdańsk – 7 VIII 1706 Gdańsk), kaznodzieja kościoła Bożego Ciała. Pochodził prawdopodobnie z rodziny przybyłej z Ołomuńca na Morawach (Olmitz; obecnie Olomouc (Czechy)). Wnuk Michaela, który 3 XII 1601 ożenił się w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) z bliżej nieznaną Hedwigą. Syn Michaela, od 13 IX 1659 posiadającego pracownicze (robotnicze) obywatelstwo Gdańska i poślubionej przez niego w kościele Bożego Ciała 28 IX 1642 Anny, córki Michaela Rosenowa.
W marcu 1678 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego Gimnazjum Akademickiego. Był autorem wierszy poświęconych kolegom (Acclamationes in Rötgerum Grotium, Dantisci 1682) jak i gratulacyjnego w 1685 rektorwi Samuela Schelwiga uzyskania doktoratu). Kończąc naukę, pod kierunkiem Schelwiga przygotował 13 II 1686 dysputę Meditationis biblicae exercitium II ex Hebr. II, 16, oraz pod kierunkiem Friedricha Christiana Büchera rozprawę teologiczną Regnum Dei per naturam, a falsis Thomae Hobbes hypothesibus vindicatum… (1686).
Studiował w Wittenberdze (1686–1688), gdzie został magistrem filozofii, studia teologiczne kontynuował w Lipsku (1689–1690) i w Kilonii (1691). W trakcie studiów opublikował m.in. Exercitatio theologica, efficaciam Verbi Divini internam ex oraculo apostolico… adstructam sistens…, Lipsiae 1690), zakończył je dysputą De religione suggesti: sive quid pro concione liceat… (Kiel 1691).
Odbył podróż edukacyjną po Europie Zachodniej. Po powrocie do Gdańska m.in. 21 IV 1693 gratulował wierszem pomyślnie zakończonej w Gimnazjum Akademickim dysputy, prowadzonej pod kierunkiem Johanna Schultza Szoleckiego przez uzupełniającego wykształcenie studenta medycyny, gdańszczanina Benjamina Ewaldta. Po egzaminach przed Ministerium Duchownym 23 X 1696, 28 tego miesiąca został kaznodzieją w gdańskim kościele Bożego Ciała i był nim do śmierci. Był także autorem wiersza, żegnającego odchodzącego z Gdańska Ephraima Praetoriusa.
Był dwukrotnie żonaty, po raz drugi od 27 VI 1697 z Marią Elisabethą (chrzest 26 II 1676), córką aptekarza Martina Gerbrichta (Garbrecht; pochowany 17 I 1697 w kościele św. Katarzyny) (zob. apteki, tabela nr 20: Königliche Apotheke) i poślubionej w 1670 w kościele NMP Marii. Ojciec urodzonych w Gdańsku Michaela Theodora i Thimotheusa Gottlieba, odpowiednio w 1715 i 1716 uczniów Gimnazjum Akademickiego.
W kościele Bożego Ciała znajdowała się poświęciona mu inskrypcja: Dein Ulmitz zeigt sich hier, Du teure Gottesheerde; Ach, dass Dir allezeit dergleichen Lehrer werde; Sei nhimmelsüsser Mund hat durch 10 Jahr geweid't, Er lässt sein Beispiel hie rund eilt zur Ewigkeit.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. IV, s. 246; t. VI, s. 240.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 235.
Praetorius Ephraim, Dantziger-Lehrer Gedächtniβ…, Danzig und Leipzig, s. 20.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 70.
Reinhold Hugo, Danzigs Inschriften, Daznig 1899, s. 34.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 2, 278; 4, 98, 472.
