SZKOŁA ŚW. BARBARY

Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
 
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez jednego użytkownika)
Linia 4: Linia 4:
 
[[File: Michael_Kempyn.jpg |thumb| Zaginiony portret Michaela Kempyna, rektora szkoły św. Barbary 1682–1691]]
 
[[File: Michael_Kempyn.jpg |thumb| Zaginiony portret Michaela Kempyna, rektora szkoły św. Barbary 1682–1691]]
  
−
'''SZKOŁA ŚW. BARBARY''', przy [[DŁUGIE OGRODY | Długich Ogrodach]]. Po raz pierwszy wspomniana w 1456 przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY | kościele św. Barbary]]. Od 1635 w nowym budynku szkolnym (pod który fundamenty położono 10 IV 1634, a pierwsze zajęcia odbyły się 10 XII 1636), położonym w obrębie ówczesnego cmentarza parafialnego. W 1787, staraniem burmistrza [[CONRADI EDUARD FRIEDRICH, burmistrz Gdańska | Eduarda Friedricha Conradiego]], przekształcona ze szkoły łacińskiej w szkołę miejską (Bürgerschule) z językiem niemieckim, zapewniała wówczas bezpłatne mieszkanie starszemu (rektorowi) i młodszemu nauczycielowi. Po 1824 szkoła elementarna. W 1873 przejęta przez miasto w ramach odszkodowania, stare budynki wyburzono, w nowo wybudowanym w jej miejsce dużym budynku podstawowa szkoła dla dziewcząt. {{author: ML}} <br /><br />
+
'''SZKOŁA ŚW. BARBARY''', przy [[DŁUGIE OGRODY | Długich Ogrodach]]. Po raz pierwszy wspomniana w 1456 przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY | kościele św. Barbary]]. Od 1635 w nowym budynku szkolnym (pod który fundamenty położono 10 IV 1634, a pierwsze zajęcia odbyły się 10 XII 1636), położonym w obrębie ówczesnego cmentarza parafialnego. Nową szkołę poświęcił pastor kościołą św. Barbary Jacob Schlacovius (Schlakau), wygłosił też z tej okazji specjalne kazanie, później ogłoszone drukiem. Nd wejściem do szkoły umieszczono inskrypcję z łacińskim napisem (w tłumaczeniu): „Bogu, Miastu, Potomności / Na chwałę, ozdobę, pożytek / ten nowy przybytek został / Pobożnie, właściwie i roztropnie / Ufundowany, postawiony, przystosowany / Na nową siedzibę Muz / W roku, w którym / Władysław IV pokonał dwóch jawnie / Groźnych dla Królestwa wrogów”.  <br /><br />
 +
W 1787, staraniem burmistrza [[CONRADI EDUARD FRIEDRICH, burmistrz Gdańska | Eduarda Friedricha Conradiego]], przekształcona ze szkoły łacińskiej w szkołę miejską (Bürgerschule) z językiem niemieckim, zapewniała wówczas bezpłatne mieszkanie starszemu (rektorowi) i młodszemu nauczycielowi. Po 1824 szkoła elementarna. W 1873 przejęta przez miasto w ramach odszkodowania, stare budynki wyburzono, w nowo wybudowanym w jej miejsce dużym budynku podstawowa szkoła dla dziewcząt. {{author: ML}} <br /><br />
 
{| class="tableGda"
 
{| class="tableGda"
 
|-  
 
|-  
Linia 19: Linia 20:
 
|-  
 
|-  
 
| 1603–1620
 
| 1603–1620
−
| Johann Woyke
+
| Johann Woyke (Woikius) (zm. 1620), pochodził ze Straupitz (rejon Spreewald) na Łużycach, rektorem był od sierpnia 1603
 
|-  
 
|-  
 
| 1621–1624
 
| 1621–1624
−
| Petrus Bartholdus (1590 Goleniów – 29 VIII 1624 Gdańsk), od 1618 conrektor szkoły św. Jana
+
| Petrus Bartholdus (1590 Goleniów – 29 VIII 1624 Gdańsk), w grudniu 1613 zapisany został do gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], kończył je mową o zmartwychwstaniu Chrystusa pod opieką Andreasa Hojera, początkowo conrektor szkoły św. Jana, od 18 IV 1618 conrektor szkoły św. Bartłomieja. Pochowany w kościele NMP w Gdańsku
 
|-  
 
|-  
 
| 1624–1630
 
| 1624–1630
−
| Friedrich Haupt, w 1616 nauczyciel, w 1620 kantor, następnie pastor [[KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA I ŚW. JANA BOSKO | kościół św. Jerzego na Oruni]], zm. czerwiec 1657
+
| Friedrich Haupt (zm. w czercu 1657), w 1616 nauczyciel, w 1620 kantor, następnie od 18 I 1630 pastor [[KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA I ŚW. JANA BOSKO | kościół św. Jerzego na Oruni]]  
 
|-  
 
|-  
 
| 1630–1644
 
| 1630–1644
−
| Joachim Witzke, zm. nagle na apopleksję 8 IV 1644, w wieku 40 lat
+
| Joachim Witzke, za jego czasów wybudowano nowy budynek szkołny, zm. nagle na apopleksję 8 IV 1644, w wieku 40 lat
 
|-  
 
|-  
 
| 1644–1651
 
| 1644–1651
Linia 34: Linia 35:
 
|-  
 
|-  
 
| 1652–1653  
 
| 1652–1653  
−
| Adam Plasterus, gdańszczanin, zm. 20 XII 1653
+
| Adam Plasterus (zm. 20 XII 1653, w wieku 37 lat) gdańszczanin
 
|-  
 
|-  
 
| 1654
 
| 1654
−
| Martin Coler, poprzednio kantor, zm. 16 III 1654, po 30 latach pracy w szkole
+
| Martin Coler (zm. 16 III 1654), poprzednio kantor, zmarł po 30 latach pracy w szkole
 
|-  
 
|-  
 
| 1654–1669
 
| 1654–1669
−
| Bartholomäus Knoff, zm. 26 VII 1669, w wieku 63 lat  
+
| Bartholomäus Knoff (zm. 26 VII 1669, w wieku 63 lat), gdańszczanin, we wrześniu 1616 zapisany do gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], stanowisko rektora objął 26 III 1654
 
|-  
 
|-  
 
| 1669–1671  
 
| 1669–1671  
−
| Gabriel Marquardt, gdańszczanin, w styczniu 1654 zapisany do gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]],<br/>
+
| Gabriel Marquardt (zm. 19 I 1700, w wieku 62 lat), gdańszczanin, w styczniu 1654 zapisany do gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], jednocześnie rektor tejże szkoły i kaznodzieja w kościele św. Barbary,<br/> od października 1671 pastor w Rokitnicy, od sierpnia 1680 kaznodzieja w kościele św. Olafa w Wisłoujściu
−
następnie kaznodzieja m.in. w Wisłoujściu, zm. 19 I 1700, w wieku 62 lat
+
 
|-  
 
|-  
−
| 1671
+
| 1671–1672
−
| Christian Picaeus, poprzednio nauczyciel i kantor
+
| Christian Picaeus (Pyceaus) (zm. 1672), pochodził z Wernigerode w Saksonii, wcześniej kantor w Tczewie, następnie nauczyciel i kantor w szkole św. Barbary, jako rektor nadal był tu kantorem. W 1685 jego syn Christian na dłużej opuścił Gdańska, po ppowrocie 8 V 1688 uzyskał potwierdzenie kupieckiego [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli)
 
|-  
 
|-  
 
| 1673–1681
 
| 1673–1681
−
| Johann Doebelius, pochodził z Rugii
+
| Johann Doebelius (zm. 1681), pochodził z Bergen z Rugii, poprzednio nauczyciel w tejże szkole
 
|-  
 
|-  
 
| 1682–1691
 
| 1682–1691
Linia 56: Linia 56:
 
|-  
 
|-  
 
| 1691–1692  
 
| 1691–1692  
−
| Abraham Rebiger, gdańszczanin, w lipcu 1660 zapisany do [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]],<br/> rektor od października 1691, zm. 20 XII 1692, w wieku 44 lat
+
| Abraham Rebiger (zm. 20 XII 1692 w wieku 43 lat), gdańszczanin, w lipcu 1660 zapisany do [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]],<br/> od maja 1683 zatrudniony w tymże Gimnazjum, rektor tejże od października 1691  
 
|-  
 
|-  
 
| 1693–1740
 
| 1693–1740
−
| Martin Lademann, gdańszczanin, w 1687 kantor w szkole, zm. 16 IX 1740, w wieku 75 lat  
+
| Martin Lademann (zm. 16 IX 1740, w wieku 75 lat), gdańszczanin, początkowo ksiądz katolicki, przeszedł na luternizm, od 1687 kantor w tejże szkole, od 6 II 1693 rektor
 
|-  
 
|-  
 
| 1740–1760
 
| 1740–1760
−
| Leonhard Brandamus Wille, gdańszczanin, ur. 1690, w 1715 student w Rostocku
+
| Leonhard Brandamus Wille, gdańszczanin, ur. 1690, w 1715 student w Rostocku, od 1756 kandydat gdańskiego [[LUTERANIE | Ministerium Duchownego]] na kaznodzieję
 
|-  
 
|-  
 
| 1760–1787
 
| 1760–1787
−
| Jeremias Moll
+
| Jeremias Moll, w 1760–1780 kandydat [[LUTERANIE | Ministerium Duchownego]] na kaznodzieję
 
|-  
 
|-  
 
| 1788–1795  
 
| 1788–1795  
Linia 79: Linia 79:
 
| [[LÖSCHIN MATTHIAS GOTTHILF, historyk, honorowy obywatel Gdańska, były patron ulicy | Matthias Gotthilf Löschin]]
 
| [[LÖSCHIN MATTHIAS GOTTHILF, historyk, honorowy obywatel Gdańska, były patron ulicy | Matthias Gotthilf Löschin]]
 
|-
 
|-
−
| class="authorEgTab" | {{author:MrGl}}
+
| class="authorEgTab" | {{author:BŚ}}
 
|} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]
 
|} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]

Aktualna wersja na dzień 17:45, 7 lis 2024

Szkoła św. Barbary, około 1868, fot. Rudolf Theodor Kuhn
Budynek nowej szkoły z 1873, fot. Rudolf Theodor Kuhn
Zaginiony portret Michaela Kempyna, rektora szkoły św. Barbary 1682–1691

SZKOŁA ŚW. BARBARY, przy Długich Ogrodach. Po raz pierwszy wspomniana w 1456 przy kościele św. Barbary. Od 1635 w nowym budynku szkolnym (pod który fundamenty położono 10 IV 1634, a pierwsze zajęcia odbyły się 10 XII 1636), położonym w obrębie ówczesnego cmentarza parafialnego. Nową szkołę poświęcił pastor kościołą św. Barbary Jacob Schlacovius (Schlakau), wygłosił też z tej okazji specjalne kazanie, później ogłoszone drukiem. Nd wejściem do szkoły umieszczono inskrypcję z łacińskim napisem (w tłumaczeniu): „Bogu, Miastu, Potomności / Na chwałę, ozdobę, pożytek / ten nowy przybytek został / Pobożnie, właściwie i roztropnie / Ufundowany, postawiony, przystosowany / Na nową siedzibę Muz / W roku, w którym / Władysław IV pokonał dwóch jawnie / Groźnych dla Królestwa wrogów”.

W 1787, staraniem burmistrza Eduarda Friedricha Conradiego, przekształcona ze szkoły łacińskiej w szkołę miejską (Bürgerschule) z językiem niemieckim, zapewniała wówczas bezpłatne mieszkanie starszemu (rektorowi) i młodszemu nauczycielowi. Po 1824 szkoła elementarna. W 1873 przejęta przez miasto w ramach odszkodowania, stare budynki wyburzono, w nowo wybudowanym w jej miejsce dużym budynku podstawowa szkoła dla dziewcząt. ML

Rektorzy szkoły św. Barbary
1570–1571 Michael Coletus
1599 Lucas Berend
1601 Martinus Reinholdi
1603–1620 Johann Woyke (Woikius) (zm. 1620), pochodził ze Straupitz (rejon Spreewald) na Łużycach, rektorem był od sierpnia 1603
1621–1624 Petrus Bartholdus (1590 Goleniów – 29 VIII 1624 Gdańsk), w grudniu 1613 zapisany został do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, kończył je mową o zmartwychwstaniu Chrystusa pod opieką Andreasa Hojera, początkowo conrektor szkoły św. Jana, od 18 IV 1618 conrektor szkoły św. Bartłomieja. Pochowany w kościele NMP w Gdańsku
1624–1630 Friedrich Haupt (zm. w czercu 1657), w 1616 nauczyciel, w 1620 kantor, następnie od 18 I 1630 pastor kościół św. Jerzego na Oruni
1630–1644 Joachim Witzke, za jego czasów wybudowano nowy budynek szkołny, zm. nagle na apopleksję 8 IV 1644, w wieku 40 lat
1644–1651 Andreas Büttner, następnie pastor w Kiezmarku, zm. 14 VIII 1652, w wieku 37 lat
1652–1653 Adam Plasterus (zm. 20 XII 1653, w wieku 37 lat) gdańszczanin
1654 Martin Coler (zm. 16 III 1654), poprzednio kantor, zmarł po 30 latach pracy w szkole
1654–1669 Bartholomäus Knoff (zm. 26 VII 1669, w wieku 63 lat), gdańszczanin, we wrześniu 1616 zapisany do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, stanowisko rektora objął 26 III 1654
1669–1671 Gabriel Marquardt (zm. 19 I 1700, w wieku 62 lat), gdańszczanin, w styczniu 1654 zapisany do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, jednocześnie rektor tejże szkoły i kaznodzieja w kościele św. Barbary,
od października 1671 pastor w Rokitnicy, od sierpnia 1680 kaznodzieja w kościele św. Olafa w Wisłoujściu
1671–1672 Christian Picaeus (Pyceaus) (zm. 1672), pochodził z Wernigerode w Saksonii, wcześniej kantor w Tczewie, następnie nauczyciel i kantor w szkole św. Barbary, jako rektor nadal był tu kantorem. W 1685 jego syn Christian na dłużej opuścił Gdańska, po ppowrocie 8 V 1688 uzyskał potwierdzenie kupieckiego obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli)
1673–1681 Johann Doebelius (zm. 1681), pochodził z Bergen z Rugii, poprzednio nauczyciel w tejże szkole
1682–1691 Michael Kempin
1691–1692 Abraham Rebiger (zm. 20 XII 1692 w wieku 43 lat), gdańszczanin, w lipcu 1660 zapisany do Gimnazjum Akademickiego,
od maja 1683 zatrudniony w tymże Gimnazjum, rektor tejże od października 1691
1693–1740 Martin Lademann (zm. 16 IX 1740, w wieku 75 lat), gdańszczanin, początkowo ksiądz katolicki, przeszedł na luternizm, od 1687 kantor w tejże szkole, od 6 II 1693 rektor
1740–1760 Leonhard Brandamus Wille, gdańszczanin, ur. 1690, w 1715 student w Rostocku, od 1756 kandydat gdańskiego Ministerium Duchownego na kaznodzieję
1760–1787 Jeremias Moll, w 1760–1780 kandydat Ministerium Duchownego na kaznodzieję
1788–1795 Abraham Beniamin Skusa
1795–1807 Friedrich Deschner
1807–1815 August Wilhelm Friedrich Unselt
1815–1824 Matthias Gotthilf Löschin
BŚ
Źródło „https://gdansk.gedanopedia.pl/index.php?title=SZKO%C5%81A_%C5%9AW._BARBARY&oldid=143104”
⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania