DWORZEC BRAMA WYŻYNNA
| (Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | [[File: | + | [[File: Dworzec_Brama_Wyżynna.jpg |thumb| Dworzec Brama Wyżynna na planie miasta, po lewej Bastion św. Elżbiety, u dołu obecna ul. Elżbietańska, po prawej przecięty torami kolejowymi [[BŁĘDNIK, ogród (przy Bramie Oliwskiej) |ogród Błędnik]], 1880]] |
| + | [[File: Dworzec_Brama_Wyżynna_1.png |thumb| Rysunek projektu Dworca Brama Wyżynna]] | ||
| + | [[File:Dworzec kolejowy Brama Wyżynna, początek XX wieku.JPG|thumb|Dworzec kolejowy Brama Wyżynna, koniec XIX wieku, na pierwszym planie fragment obecnej ul. 3 Maja, w widocznej fosie powstała obecna ul. Podwale Grodzkie, za nią również nieistniejący Bastion św. Elżbiety, w głębi po prawej budynek loży wolnomularskiej „Eugenia” przy obecnych Nowych Ogrodach 18]] | ||
| + | [[File:2_Dworzec_Brama_Wyzyna.jpg|thumb|Dworzec Brama Wyżynna, widok od strony południowej, po lewej [[SZKOŁA WOJENNA| Szkoła Wojenna]], po prawej w głębi [[SZPITAL MIEJSKI (Lazaret przy Bramie Oliwskiej)| Szpital Miejski (Lazaret przy Bramie Oliwskiej)]]]] | ||
| + | [[File:Dworzec kolejowy Brama Wyżynna, koniec XIX wieku.JPG|thumb|Dworzec kolejowy Brama Wyżynna, koniec XIX wieku, widoczne prace przy zasypywaniu fosy, widok od północnego-wschodu]] | ||
| + | [[File: 3_Dworzec_Brama_Wyżynna.jpg |thumb| Dworzec Brama Wyżynna, koniec XIX wieku, widok od południa; widoczne prace przy zasypywaniu fosy, schron widoczny w wale po prawej obecnie znajduje się na wysokości peronów dalekobieżnych [[DWORZEC GDAŃSK GŁÓWNY | Dworca Gdańsk Główny]]]] | ||
| + | |||
| + | '''DWORZEC BRAMA WYŻYNNA''' (Hohetor Bahnhof), oddany do użytku 1 X 1867 wraz z nową linią Ostbahn (Kolej Wschodnia), wiodącą od [[DWORZEC BRAMA NIZINNA | Dworca Brama Nizinna]] i Gdańska-Oruni do Nowego Portu ([[KOLEJ | kolej]]). Jego parterowy szachulcowy budynek obsługi podróżnych oraz sąsiadujący z nim mały, jednopiętrowy dla obsługi kolejowej znajdowały się na wysokości późniejszej [[SZKOŁA WOJENNA | szkoły wojennej]] przy Promenade 10 (ul. 3 Maja). Dworzec dostępny był tylko od strony obecnej ul. 3 Maja: na 8-metrową skarpę prowadziły jednobiegowe proste schody w miejscu obecnego [[DWORZEC AUTOBUSOWY | dworca autobusowego]]. Obok dworca znajdowała się obrotnica dla lokomotyw oraz mała zajezdnia z zapleczem technicznym.<br/><br/> | ||
| + | W czerwcu 1870 do rejonu dworca doprowadzono tory prywatnej kolei szczecińskiej Berlin-Stettiner Eisenbahn-Gesellschaft (BSE) (Berlińsko-Szczecińskie Towarzystwo Kolejowe), łączącej Gdańsk przez Sopot, Lębork ze Stargardem Szczecińskim. Końcowy przystanek tej linii, zwanej przez gdańszczan Koleją Pomorską, znajdował się koło skarpy, w rejonie obecnych [[SCHODY RUCHOME W TUNELU ŁĄCZĄCYM DWORZEC GDAŃSK GŁÓWNY Z DWORCEM PKS | schodów ruchomych]] prowadzących na ul. 3 Maja i [[DWORZEC AUTOBUSOWY | dworca PKS]]. 1 VII 1870 o 6.30 odjechała stąd do stacji Sopot lokomotywa Roland z kilkoma wagonami 2. i 3. klasy, inaugurując stałą linię pociągów podmiejskich Gdańsk – Sopot – Gdańsk. Z tego przystanku 1 IX 1870 wyruszył pierwszy pociąg dalekobieżny do Słupska. Firma, jak się uważa, korzystała z kasy biletowej i poczekalni na dworcu, a jej pasażerowie ze schodów tego dworca, aby dostać się na Promenade (ul. 3 Maja), gdzie czekały na nich [[DOROŻKI | dorożki]] i [[OMNIBUSY | omnibusy]] miejskich firm.<br/><br/> | ||
| + | W maju 1876 dworzec połączony został nowym pomostem z peronem obsługującym ruch podmiejski i dalekobieżny w kierunku Sopotu. W 1880 firma szczecińska, po upaństwowieniu w 1877, została ostatecznie przejęta przez niemieckie koleje państwowe, reprezentowane na Pomorzu przez Ostbahn (Kolej Wschodnia). Pełną obsługę pasażerów obu linii przejął dworzec Brama Wyżynna. Z przebudową rejonu dworca po 1880 wiąże się budowa znanego z fotografii z około 1893 ślimakowatego krytego ciągu schodów (tzw. Trąba Słonia), prowadzących z peronu na Promenade (ul. 3 Maja), na wysokości ówczesnego cmentarza [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]] (brak daty ich budowy).<br/><br/> | ||
| + | Rosnący szybko ruch kolejowy oraz wydana przez władze wojskowe zgoda na niwelację fortyfikacji miejskich pozwoliły podjąć decyzję o wybudowaniu w latach 1896–1900 w najbliższym sąsiedztwie [[DWORZEC GDAŃSK GŁÓWNY | Dworca Gdańsk Główny]]. Dworzec Brama Wyżynna zamknięto 30 IX 1896 i rozebrano w czasie budowy tego nowego dworca. Obsługę pasażerów przejął [[DWORZEC CENTRALNY | Dworzec Centralny]], z parterowym pawilonem obsługi podróżnych obok obecnego wiaduktu [[BŁĘDNIK, wiadukt | Błędnik]]. {{author: MZM}} {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:37, 11 maj 2024
DWORZEC BRAMA WYŻYNNA (Hohetor Bahnhof), oddany do użytku 1 X 1867 wraz z nową linią Ostbahn (Kolej Wschodnia), wiodącą od Dworca Brama Nizinna i Gdańska-Oruni do Nowego Portu ( kolej). Jego parterowy szachulcowy budynek obsługi podróżnych oraz sąsiadujący z nim mały, jednopiętrowy dla obsługi kolejowej znajdowały się na wysokości późniejszej szkoły wojennej przy Promenade 10 (ul. 3 Maja). Dworzec dostępny był tylko od strony obecnej ul. 3 Maja: na 8-metrową skarpę prowadziły jednobiegowe proste schody w miejscu obecnego dworca autobusowego. Obok dworca znajdowała się obrotnica dla lokomotyw oraz mała zajezdnia z zapleczem technicznym.
W czerwcu 1870 do rejonu dworca doprowadzono tory prywatnej kolei szczecińskiej Berlin-Stettiner Eisenbahn-Gesellschaft (BSE) (Berlińsko-Szczecińskie Towarzystwo Kolejowe), łączącej Gdańsk przez Sopot, Lębork ze Stargardem Szczecińskim. Końcowy przystanek tej linii, zwanej przez gdańszczan Koleją Pomorską, znajdował się koło skarpy, w rejonie obecnych schodów ruchomych prowadzących na ul. 3 Maja i dworca PKS. 1 VII 1870 o 6.30 odjechała stąd do stacji Sopot lokomotywa Roland z kilkoma wagonami 2. i 3. klasy, inaugurując stałą linię pociągów podmiejskich Gdańsk – Sopot – Gdańsk. Z tego przystanku 1 IX 1870 wyruszył pierwszy pociąg dalekobieżny do Słupska. Firma, jak się uważa, korzystała z kasy biletowej i poczekalni na dworcu, a jej pasażerowie ze schodów tego dworca, aby dostać się na Promenade (ul. 3 Maja), gdzie czekały na nich dorożki i omnibusy miejskich firm.
W maju 1876 dworzec połączony został nowym pomostem z peronem obsługującym ruch podmiejski i dalekobieżny w kierunku Sopotu. W 1880 firma szczecińska, po upaństwowieniu w 1877, została ostatecznie przejęta przez niemieckie koleje państwowe, reprezentowane na Pomorzu przez Ostbahn (Kolej Wschodnia). Pełną obsługę pasażerów obu linii przejął dworzec Brama Wyżynna. Z przebudową rejonu dworca po 1880 wiąże się budowa znanego z fotografii z około 1893 ślimakowatego krytego ciągu schodów (tzw. Trąba Słonia), prowadzących z peronu na Promenade (ul. 3 Maja), na wysokości ówczesnego cmentarza kościoła Najświętszej Marii Panny (brak daty ich budowy).
Rosnący szybko ruch kolejowy oraz wydana przez władze wojskowe zgoda na niwelację fortyfikacji miejskich pozwoliły podjąć decyzję o wybudowaniu w latach 1896–1900 w najbliższym sąsiedztwie Dworca Gdańsk Główny. Dworzec Brama Wyżynna zamknięto 30 IX 1896 i rozebrano w czasie budowy tego nowego dworca. Obsługę pasażerów przejął Dworzec Centralny, z parterowym pawilonem obsługi podróżnych obok obecnego wiaduktu Błędnik.
