POBŁOCKI EDWARD, działacz społeczno-polityczny

Aktualna wersja na dzień 09:14, 1 mar 2024

Edward Pobłocki, 1969

EDWARD POBŁOCKI (13 I 1937 Kościerzyna – 19 I 2020 Gdańsk), działacz społeczno-polityczny, urzędnik administracji państwowej. Syn stolarza Jana (1893–1971) i Anny z domu Elas (1902–1993), brat Jana, Kazimierza (1926–1997), Zofii i Feliksa. W Kościerzynie ukończył szkołę podstawową i w 1955 Liceum Ogólnokształcące im. Jana Wybickiego.

W latach 1955–1960 studiował na Wydziale Morskim Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Sopocie, magister ekonomii). Od 1962 do 1965 był słuchaczem studiów doktoranckich w Katedrze Ekonomiki Przemysłu Rybnego na Wydziale Morskim Wyższej Szkoły Ekonomicznej, których nie ukończył. Już jako sekretarz propagandy, w latach 1969–1970 odbył studia na kierunku ideologiczno-propagandowym w Centralnej Szkole Partyjnej przy Komitecie Centralnym Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) w Warszawie. W 1976 prawdopodobnie przeszedł bliżej nieznane szkolenie w Wyższej Szkole Partyjnej przy Komitecie Centralnym Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego w Moskwie. Po studiach od kwietnia do grudnia 1960 pracował jako ekonomista w dziale naukowym Rolniczego Rejonowego Zakładu Doświadczalnego w Lubaniu, następnie do września 1961 był kierownikiem Referatu Przemysłu w Wydziale Handlu i Przemysłu Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Kościerzynie.

Jako uczeń należał do Związku Harcerstwa Polskiego (ZHP), następnie Związku Młodzieży Polskiej w Kościerzynie, w trakcie studiów w Sopocie Zrzeszenia Studentów Polskich. W 1960, równolegle do rozpoczętej pracy zawodowej, wstąpił do Związku Młodzieży Socjalistycznej (ZMS) i pełnił funkcję – początkowo społecznie, od listopada 1961 do 1962 etatowo – I sekretarza Komitetu Powiatowego Związku Młodzieży Socjalistycznej w Kościerzynie. W latach 1960–1961 należał też do Związku Zawodowego Pracowników Rolnych, od 1961 do Związku Zawodowego Pracowników Państwowych i Społecznych.

Od 30 IX 1961 był członkiem PZPR (najpewniej do jej rozwiązania w styczniu 1990). W Kościerzynie, oprócz funkcji etatowych, w latach 1960–1962 był członkiem Plenum Komitetu Powiatowego PZPR, seminarzystą i prelegentem Powiatowego Ośrodka Pracy Partyjnej oraz przewodniczącym sekcji propagandowej Komitetu Powiatowego. Podczas studiów doktoranckich w Sopocie pełnił funkcję sekretarza oddziałowej organizacji partyjnej. W późniejszym czasie został członkiem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej i Towarzystwa Przyjaciół Pomorza, lektorem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku i Zarządu Wojewódzkiego Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej (ZSMP) oraz członkiem Rady Wojewódzkiej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego (PRON); prowadził też wykłady dla pilotów wycieczek zagranicznych.

Oficer rezerwy w stopniu podporucznika, początkowo zakwalifikowany do korpusu oficerów piechoty, w 1962 do korpusu oficerów politycznych. W przypadku powołania do służby wojskowej proponowany na stanowisko zastępcy dowódcy do spraw politycznych. W 1973 awansowany do stopnia porucznika rezerwy.

W lutym 1965 odwołano go ze studiów doktoranckich, mianując sekretarzem propagandy Komitetu Powiatowego PZPR w Kościerzynie, odpowiedzialnym m.in. za politykę oświatową i kulturalną. W latach 1972–1973 pracował jako starszy instruktor Wojewódzkiego Ośrodka Propagandy Partyjnej Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku, w czerwcu 1973 skierowany został do Komitetu Powiatowego PZPR w Pucku na stanowisko II sekretarza (do spraw propagandy), a w 1975 na stanowisko kierownika Wojewódzkiego Ośrodka Kształcenia Ideologicznego Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku.

1 II 1978, po śmierci poprzedniego dyrektora Jana Szewczyka, mianowany został dyrektorem Wydziału do Spraw Wyznań (WdSW) Urzędu Wojewódzkiego (UW) w Gdańsku. Pozostał na tym stanowisko do likwidacji wydziału 28 II 1990. Jako dyrektor WdSW utrzymywał kontakty m.in. z przedstawicielami Kościołów i związków wyznaniowych, realizując politykę wyznaniową państwa. Interweniował w sprawach podejmowania przez księży działalności politycznej, w tym utrzymywania kontaktów z działaczami „Solidarności”. W 1987 był członkiem sześcioosobowego zespołu głównego strony państwowej w związku z przygotowaniami wizyty papieża Jana Pawła II w Trójmieście. Po likwidacji WdSW pozostał pracownikiem UW, w dalszym ciągu realizując sprawy z zakresu stosunków między państwem a Kościołem jako starszy inspektor wojewódzki na stanowisku pracy do spraw wyznań, od 1 III 1990 w Wydziale Organizacyjno-Prawnym, następnie Wydziale Organizacji i Nadzoru, a od 1 XI 1990 w Wydziale Spraw Obywatelskich (później: Spraw Obywatelskich i Migracji). 1 III 2002 przeszedł na emeryturę. Jako pracownik urzędu współpracował z Kurią Metropolitalną Gdańską przy odzyskiwaniu zagarniętego przez państwo po 1945 mienia kościelnego.

Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1984), Złotym Krzyżem Zasługi (1971), odznaką „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1969), brązową odznaką „Za zasługi w ochronie porządku publicznego” (1977), Brązowym Odznaczeniem im. Janka Krasickiego (1962).

Był dwukrotnie żonaty, z Marzenną Marią z domu Pałasz (ur. 1 IX 1937) i z Grażyną (ur. 5 VII 1952), z pierwszego małżeństwa miał syna Przemysława (ur. 18 III 1968). Pochowany na Cmentarzu Komunalnym nr 5, Łostowickim. DG

Bibliografia:
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Archiwum Szkół Partyjnych w Akademii Nauk Społecznych w Warszawie, sygn. 46/458, Akta osobowe Edwarda Pobłockiego.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, Zbiór akt personalnych żołnierzy Ludowego Wojska Polskiego, sygn. 661/130, t. 1–2, Akta osobowe Edwarda Pobłockiego.
Archiwum Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, sygn. 6/240, Akta osobowe Edwarda Pobłockiego.
Bogdanowicz Stanisław, Czas burzenia – czas budowania. Kościół Gdański w społeczeństwie odzyskującym wolność, 1984–1992, Nowy Bukowiec 2004. Formella Sławomir, „Smutni panowie” a literatura kaszubsko-pomorska. Literatura kaszubsko-pomorska w pierwszej połowie lat 70. XX wieku w świetle materiałów archiwalnych Służby Bezpieczeństwa, w: Literatura a polityka. Casus Pomorza i Kaszub, red. Daniel Kalinowski, Słupsk–Wejherowo 2018.
Gucewicz Daniel, Gdańscy wyznaniowcy. Kadry administracji wyznaniowej w województwie gdańskim w latach 1950–1990, w: Gdańsk 1945–1990. Materiały–studia–analizy, t. 2, red. Sylwia Bykowska, Mirosław Golon, Gdańsk–Warszawa 2021.
Gucewicz Daniel, Kalwaryjska rebelia. Z historii wybranych sanktuariów Pomorza Gdańskiego w okresie Polski Ludowej, Gdańsk–Warszawa 2020.
Gucewicz Daniel, „Przestrzeń wolności” w Trójmieście. Dzieje gdańskiego Klubu Inteligencji Katolickiej (do 1990 r.), w: Kluby Inteligencji Katolickiej jako przestrzeń działań niezależnych w latach osiemdziesiątych XX wieku, red. Konrad Białecki, Warszawa–Poznań 2014.
Gucewicz Daniel, W cieniu Komitetu Wojewódzkiego. „Wroga” działalność księży pallotynów z kościoła św. Elżbiety w Gdańsku przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku, w: Księża dla władzy groźni. Duchowni współpracujący z opozycją (1976–1989), red. Rafał Łatka, Warszawa 2019.
Gucewicz Daniel, Wydział ds. Wyznań w Gdańsku (1950–1990). Wybrane zagadnienia, w: Urząd do spraw Wyznań. Struktury, działalność, ludzie, t. 1: Struktury wojewódzkie i wybrane aspekty działalności, red. Rafał Łatka, Warszawa 2020.
Kazański Arkadiusz, Sierpień ’80 w Gdyni, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2010, nr 9/10. Operacja „Zorza II”. Służba Bezpieczeństwa i Komitet Wojewódzki PZPR wobec wizyty Jana Pawła II w Trójmieście (czerwiec 1987), wstęp i red. Sławomir Cenckiewicz, Marzena Kruk, Warszawa–Gdańsk 2008 (gdzie w przyp. 6 na s. 4 opisano go jako zupełnie inną osobę).
Włodkowska Katarzyna, Walczył, a teraz pomaga, „Gazeta Wyborcza. Trójmiasto” z 17 XI 2008.