WOLFF SAMUEL, burmistrz Gdańska
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:Wolff Samuel.JPG|thumb|Samuel Wolff, rytował [[DEISCH MATTHAEUS, rytownik | Matthaeus Deisch]], wedle [[WESSEL JACOB, artysta malarz | Jacoba Wessela]], 1780]] | [[File:Wolff Samuel.JPG|thumb|Samuel Wolff, rytował [[DEISCH MATTHAEUS, rytownik | Matthaeus Deisch]], wedle [[WESSEL JACOB, artysta malarz | Jacoba Wessela]], 1780]] | ||
| − | '''SAMUEL WOLFF''' (21 IV 1717 Gdańsk – 17 I 1780 Gdańsk), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz]] Gdańska. Był synem medyka miejskiego Samuela Wolffa (1683–1731), od 1713 posiadacza kupieckiego [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwa Gdańska]], kwatermistrza Kwartału Kogi i poślubionej w 1713 pierwszej żony Adelgunde Concordii (1692–1717), córki burmistrza [[BORCKMANN ANDREAS (II), burmistrz Gdańska | Andreasa Borckmanna]]. Brat Adelgunde Concordii (1716–1795), od 18 IX 1737 żony kupca Carla Gottfrieda Schendela (chrzest 1 II 1706 w kościele NMP – pochowany tamże 18 VIII 1778 w grobie nr 269), od 1734 w poselstwie w Petersburgu, w latach 1738 – 1758 ławnika, potem rosyjskiego radcy dworu i rezydenta w Gdańsku.<br/><br/> | + | '''SAMUEL WOLFF''' (21 IV 1717 Gdańsk – 17 I 1780 Gdańsk), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz]] Gdańska. Był synem medyka miejskiego Samuela Wolffa (1683–1731), zapisanego w lipcu 1698 przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], kończącego naukę w 1703 pod kierunkiem [[GRODDECK GABRIEL, profesor Gimnazjum Akademickiego | Gabriela Groddecka]], po studiach od 1713 posiadacza kupieckiego [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwa Gdańska]], kwatermistrza Kwartału Kogi i poślubionej w 1713 pierwszej żony Adelgunde Concordii (1692–1717), córki burmistrza [[BORCKMANN ANDREAS (II), burmistrz Gdańska | Andreasa Borckmanna]]. Brat Adelgunde Concordii (1716–1795), od 18 IX 1737 żony kupca Carla Gottfrieda Schendela (chrzest 1 II 1706 w kościele NMP – pochowany tamże 18 VIII 1778 w grobie nr 269), od 1734 w poselstwie w Petersburgu, w latach 1738 – 1758 ławnika, potem rosyjskiego radcy dworu i rezydenta w Gdańsku.<br/><br/> |
| − | 12 VII 1731 zapisany został do trzeciej klasy | + | 12 VII 1731 zapisany został do trzeciej klasy Gimnazjum Akademickiego; studiował na uniwersytetach w Królewcu w 1734 oraz w 1739 w Lejdzie. Od 21 VII 1744 posiadał potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). W 1747 wszedł w skład [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]] jako reprezentant [[KWARTAŁY | Kwartału Wysokiego]]. Był przeciwnikiem wprowadzenia w Gdańsku tzw. ordynacji królewskiej, narzuconej w 1750 przez króla polskiego Augusta III Wettina. W styczniu 1752 na wniosek zasiadających w Trzecim Ordynku przedstawicieli pospólstwa, którzy pozostawali w sporze z władzami miejskimi Gdańska, popierając wbrew polityce Rady Miejskiej stanowisko władcy, został decyzją sądu asesorskiego zawieszony w prawach członka ordynków pod zarzutem działania na szkodę mieszczaństwa i jawnego sprzyjania rajcom patrycjuszowskim, niechętnych planom monarchy. Na przełomie lat 1753 i 1754 zabiegał (wraz z [[PEGELAU JOHANN GOTTLIEB, burmistrz Gdańska | Johannem Gottliebem Pegelauem]]) o porozumienie z królem polskim Augustem III, niezadowolonym z oporu, jakie władze miejskie stawiały próbom wprowadzenia ordynacji królewskiej na terenie miasta. Od 1754 był trzecim z czterech kwatermistrzów Kwartału Wysokiego, w 1756 wchodził w skład [[KOLEGIUM SZKOLNE | Kolegium Szkolnego]], był prowizorem (witrykiem) |
| − | Był przeciwnikiem wprowadzenia w Gdańsku tzw. ordynacji królewskiej, narzuconej w 1750 przez króla polskiego Augusta III Wettina. W styczniu 1752 na wniosek zasiadających w Trzecim Ordynku przedstawicieli pospólstwa, którzy pozostawali w sporze z władzami miejskimi Gdańska, popierając wbrew polityce Rady Miejskiej stanowisko władcy, został decyzją sądu asesorskiego zawieszony w prawach członka ordynków pod zarzutem działania na szkodę mieszczaństwa i jawnego sprzyjania rajcom patrycjuszowskim, niechętnych planom monarchy. Na przełomie lat 1753 i 1754 zabiegał (wraz z [[PEGELAU JOHANN GOTTLIEB, burmistrz Gdańska | Johannem Gottliebem Pegelauem]]) o porozumienie z królem polskim Augustem III, niezadowolonym z oporu, jakie władze miejskie stawiały próbom wprowadzenia ordynacji królewskiej na terenie miasta. <br/><br/> | + | [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]] (NMP), członkiem deputacji ds. zarządu posiadłościami Gdańska na Półwyspie Helskim. Od 1757 był [[ŁAWA MIEJSKA | ławnikiem]], wchodził m.in. w skład komisji (deputacji) ds. wilkierza i lasów, od 1763 [[RADA MIEJSKA | rajcą]], w 1768 [[SĘDZIA | sędzią]]. W 1775 został burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza sprawował w 1776, drugiego – w 1775, trzeciego – w 1779, czwartego – w 1777 i 1778. Pełnił również funkcję administratora Mierzei Wiślanej, a ponadto w latach 1774–1780 zarządcy (protobibliotekarza) [[BIBLIOTEKA RADY MIEJSKIEJ GDAŃSKA | Biblioteki Rady Miejskiej]]. <br/><br/> |
| − | 11 VIII 1744 ożenił się z Anną Justine (16 VI 1725 – pochowana 2 IX 1761 wraz z mężem), córką kupca, ławnika i rajcy Andreasa Gottlieba Pegelaua (26 VIII 1689 – 27 II 1744 Gdańsk) i poślubionej 19 I 1723 w kościele NMP jego drugiej żony, wdowy Anny Maul (1689–1729), siostrą burmistrza Johanna Gottlieba Pegelaua. Miał syna Samuela Gottlieba (22 VII 1745 Gdańsk – 18 X 1791 Gdańsk), od 27 IV 1772 posiadającego obywatelstwo Gdańska, od 1781 ławnika, oraz córkę Annę Renatę (13 II 1747 Gdańsk – 27 IX 1808 Gdańsk), od 3 III 1763 żonę burmistrza [[GRODDECK MICHAEL, burmistrz Gdańska | Michaela Groddecka]].<br/><br/> | + | Mieszkał we własnej kamienicy przy Hundegasse (ul. Ogarna). 11 VIII 1744 ożenił się z Anną Justine (16 VI 1725 – pochowana 2 IX 1761 wraz z mężem), córką kupca, ławnika i rajcy Andreasa Gottlieba Pegelaua (26 VIII 1689 – 27 II 1744 Gdańsk) i poślubionej 19 I 1723 w kościele NMP jego drugiej żony, wdowy Anny Maul (1689–1729), siostrą burmistrza Johanna Gottlieba Pegelaua. Miał syna Samuela Gottlieba (22 VII 1745 Gdańsk – 18 X 1791 Gdańsk), od 27 IV 1772 posiadającego obywatelstwo Gdańska, od 1781 ławnika, oraz córkę Annę Renatę (13 II 1747 Gdańsk – 27 IX 1808 Gdańsk), od 3 III 1763 żonę burmistrza [[GRODDECK MICHAEL, burmistrz Gdańska | Michaela Groddecka]].<br/><br/> |
| − | Pochowany 3 II 1780 w kościele NMP w grobie rodzinnym nr 269. Jego portret według rysunku [[WESSEL JACOB, artysta malarz | Jacoba Wessela]] w 1780 (zapewne na okoliczność śmierci burmistrza) rytował [[DEISCH MATTHAEUS, rytownik | Matthaeus Deisch]]. {{author: DK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | + | Pochowany 3 II 1780 w kościele NMP w grobie rodzinnym nr 269. Jego portret według rysunku [[WESSEL JACOB, artysta malarz | Jacoba Wessela]] w 1780 (zapewne na okoliczność śmierci burmistrza) rytował [[DEISCH MATTHAEUS, rytownik | Matthaeus Deisch]]. {{author: DK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> |
| + | '''Bibliografia''': <br/> | ||
| + | ''Das jetzte-lebende Dantzig'', Dantzig 1756, s. 11, 62; 1760, s. 28. <br/> | ||
| + | ''Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814'', wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 270, 317.<br/> | ||
| + | Cieślak Edmund, ''Konflikty polityczne i społeczne w Gdańsku w połowie XVIII wieku'', Wrocław 1972 (przez indeks).<br/> | ||
| + | Zdrenka Joachim, ''Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814'', t. II, Gdańsk 2008, s. 377–378. | ||
Aktualna wersja na dzień 11:20, 9 lis 2024
SAMUEL WOLFF (21 IV 1717 Gdańsk – 17 I 1780 Gdańsk), burmistrz Gdańska. Był synem medyka miejskiego Samuela Wolffa (1683–1731), zapisanego w lipcu 1698 przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, kończącego naukę w 1703 pod kierunkiem Gabriela Groddecka, po studiach od 1713 posiadacza kupieckiego obywatelstwa Gdańska, kwatermistrza Kwartału Kogi i poślubionej w 1713 pierwszej żony Adelgunde Concordii (1692–1717), córki burmistrza Andreasa Borckmanna. Brat Adelgunde Concordii (1716–1795), od 18 IX 1737 żony kupca Carla Gottfrieda Schendela (chrzest 1 II 1706 w kościele NMP – pochowany tamże 18 VIII 1778 w grobie nr 269), od 1734 w poselstwie w Petersburgu, w latach 1738 – 1758 ławnika, potem rosyjskiego radcy dworu i rezydenta w Gdańsku.
12 VII 1731 zapisany został do trzeciej klasy Gimnazjum Akademickiego; studiował na uniwersytetach w Królewcu w 1734 oraz w 1739 w Lejdzie. Od 21 VII 1744 posiadał potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). W 1747 wszedł w skład Trzeciego Ordynku jako reprezentant Kwartału Wysokiego. Był przeciwnikiem wprowadzenia w Gdańsku tzw. ordynacji królewskiej, narzuconej w 1750 przez króla polskiego Augusta III Wettina. W styczniu 1752 na wniosek zasiadających w Trzecim Ordynku przedstawicieli pospólstwa, którzy pozostawali w sporze z władzami miejskimi Gdańska, popierając wbrew polityce Rady Miejskiej stanowisko władcy, został decyzją sądu asesorskiego zawieszony w prawach członka ordynków pod zarzutem działania na szkodę mieszczaństwa i jawnego sprzyjania rajcom patrycjuszowskim, niechętnych planom monarchy. Na przełomie lat 1753 i 1754 zabiegał (wraz z Johannem Gottliebem Pegelauem) o porozumienie z królem polskim Augustem III, niezadowolonym z oporu, jakie władze miejskie stawiały próbom wprowadzenia ordynacji królewskiej na terenie miasta. Od 1754 był trzecim z czterech kwatermistrzów Kwartału Wysokiego, w 1756 wchodził w skład Kolegium Szkolnego, był prowizorem (witrykiem)
kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP), członkiem deputacji ds. zarządu posiadłościami Gdańska na Półwyspie Helskim. Od 1757 był ławnikiem, wchodził m.in. w skład komisji (deputacji) ds. wilkierza i lasów, od 1763 rajcą, w 1768 sędzią. W 1775 został burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza sprawował w 1776, drugiego – w 1775, trzeciego – w 1779, czwartego – w 1777 i 1778. Pełnił również funkcję administratora Mierzei Wiślanej, a ponadto w latach 1774–1780 zarządcy (protobibliotekarza) Biblioteki Rady Miejskiej.
Mieszkał we własnej kamienicy przy Hundegasse (ul. Ogarna). 11 VIII 1744 ożenił się z Anną Justine (16 VI 1725 – pochowana 2 IX 1761 wraz z mężem), córką kupca, ławnika i rajcy Andreasa Gottlieba Pegelaua (26 VIII 1689 – 27 II 1744 Gdańsk) i poślubionej 19 I 1723 w kościele NMP jego drugiej żony, wdowy Anny Maul (1689–1729), siostrą burmistrza Johanna Gottlieba Pegelaua. Miał syna Samuela Gottlieba (22 VII 1745 Gdańsk – 18 X 1791 Gdańsk), od 27 IV 1772 posiadającego obywatelstwo Gdańska, od 1781 ławnika, oraz córkę Annę Renatę (13 II 1747 Gdańsk – 27 IX 1808 Gdańsk), od 3 III 1763 żonę burmistrza Michaela Groddecka.
Pochowany 3 II 1780 w kościele NMP w grobie rodzinnym nr 269. Jego portret według rysunku Jacoba Wessela w 1780 (zapewne na okoliczność śmierci burmistrza) rytował Matthaeus Deisch.
Bibliografia:
Das jetzte-lebende Dantzig, Dantzig 1756, s. 11, 62; 1760, s. 28.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 270, 317.
Cieślak Edmund, Konflikty polityczne i społeczne w Gdańsku w połowie XVIII wieku, Wrocław 1972 (przez indeks).
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 377–378.
