FUNDACJE DOBROCZYNNE
| (Nie pokazano 8 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | [[File: | + | [[File:Norblin Jan Piotr, Żebrak, 1787.JPG|thumb|''Żebrak'', Jan Piotr Norblin, 1787]] |
| + | '''FUNDACJE DOBROCZYNNE''' (''milde Stiftungen''), także kasy ubogich (''Armenkassen''), kasy pogrzebowe (''Sterbekassen''), stowarzyszenia (''Vereine''), związki (''Verbände'') – instytucje charytatywne ([[DOBROCZYNNOŚĆ | dobroczynność]]) rozwijające się od średniowiecza, początkowo pod egidą Kościoła ([[BRACTWA STRZELECKIE | bractwa]]). Do najstarszych należały fundacje szpitalne ([[SZPITALE, DOMY OPIEKI DO KOŃCA XVIII WIEKU | szpitale]]). Funkcje charytatywne pełniły także [[CECHY, XIV–XVIII wiek | cechy]] i gildie. Opiekę sprawowano w obrębie szpitali i poza nimi (tzw. ''Hausarmen''); najczęściej dotyczyła ubogich, w tym dzieci i wdów, niezamożnych studentów, osób poszkodowanych w wypadkach, żołnierzy.<br/><br/> | ||
| + | Znaczący rozwój nastąpił od XVI wieku, apogeum w XIX wieku. W 1903 zarejestrowanych było 461 fundacji dobroczynnych, pośród których najstarsze (pomijając szpitalne) to: Doroty Falk dla ubogich studentów (D. Falk-Stiftung z 1483), Margarethy Schilling dla ubogich (M. Schilling-Stiftung z 1538), von Suchtenów dla ubogich i dla studentów (Barbara und Corth von Suchten-Stiftung z 1564), Arendta Smita dla ubogich oraz dla studentów (A. Smit-Stiftung z 1592), Johanna Brandisa dla ubogich (J. Brandis-Stiftung z 1597), Hansa Wendelsdorffa dla studentów teologii (H. Wendelsdorff-Stiftung z 1597), Hansa Königa dla studentów i potrzebujących gminy ewangelicko-reformowanej (H. König-Stiftung z 1602), Kathariny Hildebrand dla ubogich studentów (C. Hildebrand-Stiftung z 1620), Eggerta Ehlera dla [[URZĄD DOBROCZYNNOŚCI | Urzędu Dobroczynności]] (E. Ehler-Stiftung z 1626).<br/><br/> | ||
| + | Obok funkcji charytatywnych pełniły niekiedy funkcję religijne, jednoczącą daną społeczność, kulturotwórczą, a także memoratywną (w stosunku do fundatorów i osób zarządzających). Zob. też [[ARENDT JACOB FERDINAND, radny Gdańska | Jacob Ferdinand Arendt]], [[BRUNATTI FRANZ CHRISTIAN, lekarz, położnik | Franz Christian Brunatti]], [[DIESSELDORF JOHANN GOTTFRIED, burmistrz Gdańska | Johann Gottfried Diesseldorf]]. {{author: ASZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] | ||
Aktualna wersja na dzień 20:29, 25 cze 2024
FUNDACJE DOBROCZYNNE (milde Stiftungen), także kasy ubogich (Armenkassen), kasy pogrzebowe (Sterbekassen), stowarzyszenia (Vereine), związki (Verbände) – instytucje charytatywne ( dobroczynność) rozwijające się od średniowiecza, początkowo pod egidą Kościoła ( bractwa). Do najstarszych należały fundacje szpitalne ( szpitale). Funkcje charytatywne pełniły także cechy i gildie. Opiekę sprawowano w obrębie szpitali i poza nimi (tzw. Hausarmen); najczęściej dotyczyła ubogich, w tym dzieci i wdów, niezamożnych studentów, osób poszkodowanych w wypadkach, żołnierzy.
Znaczący rozwój nastąpił od XVI wieku, apogeum w XIX wieku. W 1903 zarejestrowanych było 461 fundacji dobroczynnych, pośród których najstarsze (pomijając szpitalne) to: Doroty Falk dla ubogich studentów (D. Falk-Stiftung z 1483), Margarethy Schilling dla ubogich (M. Schilling-Stiftung z 1538), von Suchtenów dla ubogich i dla studentów (Barbara und Corth von Suchten-Stiftung z 1564), Arendta Smita dla ubogich oraz dla studentów (A. Smit-Stiftung z 1592), Johanna Brandisa dla ubogich (J. Brandis-Stiftung z 1597), Hansa Wendelsdorffa dla studentów teologii (H. Wendelsdorff-Stiftung z 1597), Hansa Königa dla studentów i potrzebujących gminy ewangelicko-reformowanej (H. König-Stiftung z 1602), Kathariny Hildebrand dla ubogich studentów (C. Hildebrand-Stiftung z 1620), Eggerta Ehlera dla Urzędu Dobroczynności (E. Ehler-Stiftung z 1626).
Obok funkcji charytatywnych pełniły niekiedy funkcję religijne, jednoczącą daną społeczność, kulturotwórczą, a także memoratywną (w stosunku do fundatorów i osób zarządzających). Zob. też Jacob Ferdinand Arendt, Franz Christian Brunatti, Johann Gottfried Diesseldorf.
