LAM WŁADYSŁAW, profesor Politechniki Gdańskiej
| (Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
[[File:Lam Władysław, Gdańsk odbudowany, 1955.jpg|thumb|Władysław Lam ''Gdańsk odbudowany'', 1955]] | [[File:Lam Władysław, Gdańsk odbudowany, 1955.jpg|thumb|Władysław Lam ''Gdańsk odbudowany'', 1955]] | ||
| − | '''WŁADYSŁAW LAM''' (28 IX 1893 Konjic, Hercegowina – 1 I 1984 Gdańsk), malarz, grafik, profesor [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]] (PG). Syn inżyniera geodety i urzędnika katastralnego w Konjic Romualda i Olgi z domu Jarosiewicz, młodszy brat Bolesława i Mieczysława. Z rodziną mieszkał | + | '''WŁADYSŁAW LAM''' (28 IX 1893 Konjic, Hercegowina – 1 I 1984 Gdańsk), malarz, grafik, profesor [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]] (PG). Syn inżyniera geodety i urzędnika katastralnego w Konjic Romualda (zm. 1924) i Olgi z domu Jarosiewicz, młodszy brat Bolesława i Mieczysława. Z rodziną mieszkał kolejno w Żapeczu w Bośni, następnie w Sarajewie, gdzie ojciec był urzędnikiem bankowym. W latach 1904–1912 uczył się w gimnazjum w Sarajewie i – po kolejnej przeprowadzce – w Tuzli (Bośnia), gdzie ojciec był dyrektorem urzędu katastralnego. Po przejściu ojca na emeryturę zamieszkał z rodziną w Krakowie. W latach 1912–1917 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u Teodora Axentowicza i Józefa Mehoffera. Podczas I wojny światowej w armii austriackiej, w 99. pułku piechoty, w Nagybánya (obecnie Baia Mare, Rumunia), po pobycie w szpitalu dla nerwowo chorych w Krakowie, ponownie na Węgrzech.<br/><br/> |
Po zakończeniu wojny w 1918 uczył rysunku w Gimnazjum Kupieckim w Łodzi. W okresie 1918–1921 uczył rysunku i malarstwa w Korpusie Kadetów w Modlinie, podróżował do Paryża i Francji; w 1921–1934 wykładał rysunek i malarstwo w szkołach poznańskich. Związany ze zrzeszeniem Świt, współorganizator stowarzyszenia Plastyka i Awangarda (następnie Nowa Generacja); w latach 30. XX wieku wystawiał też kilkakrotnie z Cechem Artystów Plastyków Jednoróg. Od roku 1934 zastępca profesora w Katedrze Rysunku na Wydziale Architektury politechniki we Lwowie, od 1937 kierował Rysunkowym Ogniskiem Wakacyjnym w Krzemieńcu. Podczas II wojny światowej przebywał w Krakowie. <br/><br/> | Po zakończeniu wojny w 1918 uczył rysunku w Gimnazjum Kupieckim w Łodzi. W okresie 1918–1921 uczył rysunku i malarstwa w Korpusie Kadetów w Modlinie, podróżował do Paryża i Francji; w 1921–1934 wykładał rysunek i malarstwo w szkołach poznańskich. Związany ze zrzeszeniem Świt, współorganizator stowarzyszenia Plastyka i Awangarda (następnie Nowa Generacja); w latach 30. XX wieku wystawiał też kilkakrotnie z Cechem Artystów Plastyków Jednoróg. Od roku 1934 zastępca profesora w Katedrze Rysunku na Wydziale Architektury politechniki we Lwowie, od 1937 kierował Rysunkowym Ogniskiem Wakacyjnym w Krzemieńcu. Podczas II wojny światowej przebywał w Krakowie. <br/><br/> | ||
| − | Od jesieni 1945 w Gdańsku, do emerytury w 1963 profesor rysunku i malarstwa na [[WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ | Wydziale Architektury]] PG, w 1946 kierownika Katedry Rysunku, Rzeźby i Malarstwa. W latach 1946–1949 także wykładowca historii sztuki w [[AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH W GDAŃSKU | Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych]]. W | + | Od jesieni 1945 w Gdańsku, do emerytury w 1963 profesor rysunku i malarstwa na [[WYDZIAŁ ARCHITEKTURY POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ | Wydziale Architektury]] PG, w 1946 kierownika Katedry Rysunku, Rzeźby i Malarstwa. W latach 1946–1949 także wykładowca historii sztuki w [[AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH W GDAŃSKU | Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych]]. W 1946 zorganizował pierwszą powojenną wystawę plastyków Wybrzeża (w auli PG), od 1948 był organizatorem corocznego festiwalu Sztuk Plastycznych w Sopocie. Autor prac z teorii i historii sztuki. Jego twórczość plastyczną można traktować jak skróconą historię polskiej sztuki XX wieku: od wpływów secesyjnej sztuki Wyspiańskiego oraz fascynacji malarstwem Cézanne’a i Bonnarda, przez ekspresyjną formistyczną deformację (m.in. martwe natury, drzeworyty z cyklu ''Don Quijote'', 1922–1924) i kubizujący klasycyzm (''Sen'', 1923; ''Przy oknie'', 1925) do kolorystycznej konstrukcji obrazów z lat 30. i 40. (''Pejzaż leśny'', ''Widok z Krzemieńca'', 1937; cykle ''Pejzaż z Ryglic'', ''Pejzaż z Oliwy'', ''Katedra w Oliwie'', ''Ulica Spacerowa w Oliwie'').<br/><br/> |
| − | W okresie socrealizmu próbował kompromisu między własnym repertuarem a wymogami doktryny (''Nowy numer „Trybuny”'', 1950; ''Miczurin, My nie chcemy wojny'', 1951; ''Feliks Dzierżyński'', 1952, drzeworyt); w 2. połowie lat 50. zaczął tworzyć płótna bliskie postimpresjonistycznej, aluzyjnej abstrakcji (''Z Sarajewa'', 1958; ''Światła nad wodą'', ''Widok z samolotu'', 1959), od lat 60. do początku lat 80. powstawały nieprzedmiotowe, „panoramiczne” widoki morza (cykle ''Morze'', ''Wielka przestrzeń'', widoki znad Adriatyku), wyabstrahowanych fragmentów natury (cykle ''Bryła'', ''Meteor'', ''Skała'', ''Mur''), wizje odczuć i pojęć (''Pustka'', ''Marzenie'', 1970; ''Wiosenny nastrój'', 1969, 1972). Od 1916 | + | W okresie socrealizmu próbował kompromisu między własnym repertuarem a wymogami doktryny (''Nowy numer „Trybuny”'', 1950; ''Miczurin, My nie chcemy wojny'', 1951; ''Feliks Dzierżyński'', 1952, drzeworyt); w 2. połowie lat 50. zaczął tworzyć płótna bliskie postimpresjonistycznej, aluzyjnej abstrakcji (''Z Sarajewa'', 1958; ''Światła nad wodą'', ''Widok z samolotu'', 1959), od lat 60. do początku lat 80. powstawały nieprzedmiotowe, „panoramiczne” widoki morza (cykle ''Morze'', ''Wielka przestrzeń'', widoki znad Adriatyku), wyabstrahowanych fragmentów natury (cykle ''Bryła'', ''Meteor'', ''Skała'', ''Mur''), wizje odczuć i pojęć (''Pustka'', ''Marzenie'', 1970; ''Wiosenny nastrój'', 1969, 1972). Od 1916 brał udział w 180 wystawach zbiorowych (m.in. Wiedeń, Londyn, Bruksela); od 1924 miał 32 wystawy indywidualne (m.in. Węgry, Jugosławia, Szwecja, Holandia, Japonia, USA).<br/><br/> |
| − | Odznaczony | + | Odznaczony m.in. Wielkim Srebrnym Medalem w Dziale Sztuki na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu (1929), Nagrodą Wojewody Gdańskiego za osiągnięcia twórcze (1966), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1978). Od 1922 żonaty był z Kazimierą z domu Ludkiewicz (zm. 1955 Szczecin), ojciec Wiesławy (ur. 1923), aktorki. Od 1950 po raz drugi żonaty z [[FISZER ANNA, malarka, graficzka, docent Politechniki Gdańskiej | Anną Fiszer]], malarką, z którą pochowany jest na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. 21 V 2021 na domu przy ul. Podhalańskiej 16 odsłonięto tablicę z napisem: "Tu mieszkali: Anna Fiszer (1919–2002), malarka, projektantka tkanin, graficzka, pedagog Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej, Kazimierz Śramkiewicz (1914–1998), artysta malarz, grafik, profesor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku, współtwórca tzw. szkoły sopockiej, Władysław Lam (1893–1984), malarz, grafik, krytyk sztuki, pedagog Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej". {{author: EKA}} {{author: MJB}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> |
| + | '''Bibliografia''': <br/> | ||
| + | ''Pionierzy Politechniki Gdańskiej'', red. Zygmunt Paszota, Janusz Rachoń, Edmund Wittbrodt, Gdańsk 2005, s. 308. <br/> | ||
| + | Sierant-Mikicicz Teresa, ''Lam Władysław'', w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwislańskiego, Suplement II, Gdańsk 2002, s. 148–149. | ||
Aktualna wersja na dzień 19:07, 5 lip 2024
WŁADYSŁAW LAM (28 IX 1893 Konjic, Hercegowina – 1 I 1984 Gdańsk), malarz, grafik, profesor Politechniki Gdańskiej (PG). Syn inżyniera geodety i urzędnika katastralnego w Konjic Romualda (zm. 1924) i Olgi z domu Jarosiewicz, młodszy brat Bolesława i Mieczysława. Z rodziną mieszkał kolejno w Żapeczu w Bośni, następnie w Sarajewie, gdzie ojciec był urzędnikiem bankowym. W latach 1904–1912 uczył się w gimnazjum w Sarajewie i – po kolejnej przeprowadzce – w Tuzli (Bośnia), gdzie ojciec był dyrektorem urzędu katastralnego. Po przejściu ojca na emeryturę zamieszkał z rodziną w Krakowie. W latach 1912–1917 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u Teodora Axentowicza i Józefa Mehoffera. Podczas I wojny światowej w armii austriackiej, w 99. pułku piechoty, w Nagybánya (obecnie Baia Mare, Rumunia), po pobycie w szpitalu dla nerwowo chorych w Krakowie, ponownie na Węgrzech.
Po zakończeniu wojny w 1918 uczył rysunku w Gimnazjum Kupieckim w Łodzi. W okresie 1918–1921 uczył rysunku i malarstwa w Korpusie Kadetów w Modlinie, podróżował do Paryża i Francji; w 1921–1934 wykładał rysunek i malarstwo w szkołach poznańskich. Związany ze zrzeszeniem Świt, współorganizator stowarzyszenia Plastyka i Awangarda (następnie Nowa Generacja); w latach 30. XX wieku wystawiał też kilkakrotnie z Cechem Artystów Plastyków Jednoróg. Od roku 1934 zastępca profesora w Katedrze Rysunku na Wydziale Architektury politechniki we Lwowie, od 1937 kierował Rysunkowym Ogniskiem Wakacyjnym w Krzemieńcu. Podczas II wojny światowej przebywał w Krakowie.
Od jesieni 1945 w Gdańsku, do emerytury w 1963 profesor rysunku i malarstwa na Wydziale Architektury PG, w 1946 kierownika Katedry Rysunku, Rzeźby i Malarstwa. W latach 1946–1949 także wykładowca historii sztuki w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych. W 1946 zorganizował pierwszą powojenną wystawę plastyków Wybrzeża (w auli PG), od 1948 był organizatorem corocznego festiwalu Sztuk Plastycznych w Sopocie. Autor prac z teorii i historii sztuki. Jego twórczość plastyczną można traktować jak skróconą historię polskiej sztuki XX wieku: od wpływów secesyjnej sztuki Wyspiańskiego oraz fascynacji malarstwem Cézanne’a i Bonnarda, przez ekspresyjną formistyczną deformację (m.in. martwe natury, drzeworyty z cyklu Don Quijote, 1922–1924) i kubizujący klasycyzm (Sen, 1923; Przy oknie, 1925) do kolorystycznej konstrukcji obrazów z lat 30. i 40. (Pejzaż leśny, Widok z Krzemieńca, 1937; cykle Pejzaż z Ryglic, Pejzaż z Oliwy, Katedra w Oliwie, Ulica Spacerowa w Oliwie).
W okresie socrealizmu próbował kompromisu między własnym repertuarem a wymogami doktryny (Nowy numer „Trybuny”, 1950; Miczurin, My nie chcemy wojny, 1951; Feliks Dzierżyński, 1952, drzeworyt); w 2. połowie lat 50. zaczął tworzyć płótna bliskie postimpresjonistycznej, aluzyjnej abstrakcji (Z Sarajewa, 1958; Światła nad wodą, Widok z samolotu, 1959), od lat 60. do początku lat 80. powstawały nieprzedmiotowe, „panoramiczne” widoki morza (cykle Morze, Wielka przestrzeń, widoki znad Adriatyku), wyabstrahowanych fragmentów natury (cykle Bryła, Meteor, Skała, Mur), wizje odczuć i pojęć (Pustka, Marzenie, 1970; Wiosenny nastrój, 1969, 1972). Od 1916 brał udział w 180 wystawach zbiorowych (m.in. Wiedeń, Londyn, Bruksela); od 1924 miał 32 wystawy indywidualne (m.in. Węgry, Jugosławia, Szwecja, Holandia, Japonia, USA).
Odznaczony m.in. Wielkim Srebrnym Medalem w Dziale Sztuki na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu (1929), Nagrodą Wojewody Gdańskiego za osiągnięcia twórcze (1966), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1978). Od 1922 żonaty był z Kazimierą z domu Ludkiewicz (zm. 1955 Szczecin), ojciec Wiesławy (ur. 1923), aktorki. Od 1950 po raz drugi żonaty z Anną Fiszer, malarką, z którą pochowany jest na cmentarzu Srebrzysko. 21 V 2021 na domu przy ul. Podhalańskiej 16 odsłonięto tablicę z napisem: "Tu mieszkali: Anna Fiszer (1919–2002), malarka, projektantka tkanin, graficzka, pedagog Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej, Kazimierz Śramkiewicz (1914–1998), artysta malarz, grafik, profesor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku, współtwórca tzw. szkoły sopockiej, Władysław Lam (1893–1984), malarz, grafik, krytyk sztuki, pedagog Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej".
Bibliografia:
Pionierzy Politechniki Gdańskiej, red. Zygmunt Paszota, Janusz Rachoń, Edmund Wittbrodt, Gdańsk 2005, s. 308.
Sierant-Mikicicz Teresa, Lam Władysław, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwislańskiego, Suplement II, Gdańsk 2002, s. 148–149.
