BIESIADECKI MACIEJ, komisarz generalny RP w Gdańsku

Aktualna wersja na dzień 13:35, 27 mar 2023

Maciej Biesiadecki

MACIEJ BIESIADECKI (18 XI 1864 Kraków – 14 I 1935 Kraków), pierwszy komisarz Komisariatu Generalnego Rzeczpospolitej Polskiej w II Wolnym Mieście Gdańsku (WMG). Syn Stanisława Antoniego (ur. 25 V 1833 Sieklówka koło Jasła), właściciela ziemskiego, i Michaliny z domu Rychlickiej (1 VI 1838 – 7 XI 1888 Skotniki (obecnie część Krakowa)). W 1882 absolwent Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, w 1887 Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, doktor praw. Od 1887 pracował w austriackiej administracji w Galicji, w latach 1904–1913 był starostą bialskim (obecnie: Bielsko-Biała), 2 I 1918 został tajnym radcą dworu austriackiego i kierownikiem starostwa krakowskiego.

W listopadzie 1919 otrzymał od rządu polskiego Ignacego Paderewskiego nominację na komisarza generalnego RP w Gdańsku. Mimo przyjazdu pod koniec listopada do Gdańska, ze względu na termin wejścia w życie postanowień traktatu wersalskiego, stanowiska wówczas nie objął. Brany był w tym czasie pod uwagę przy kompletowaniu obsady poselstwa polskiego w Tokio. Ponownie przyjechał do Gdańska w niedzielę 8 II 1920, na Dworcu Głównym witał go Józef Wybicki i przedstawiciele Generalnej Delegaci Ministerstwa Aprowizacji w Gdańsku, Mieczysław Jałowiecki oraz Michał Aleksander Borowski. Przejął urząd komisarza i zajmował go oficjalnie do 5 VII 1921 (jego następca nominację otrzymał 20 czerwca). Początkowo nie przydzielono mu pomieszczeń na działalność Komisariatu, urzędował w hotelu Danziger Hof, dopiero od początku 1920 znalazł siedzibę przy Delbrückalle 3a (ul. Curie-Skłodowskiej). Był świadkiem zaślubin Polski z morzem, dokonanym 10 II 1920 w Pucku przez generała Józefa Hallera. 8 XII 1920 uczestniczył w otwarciu pierwszej szkoły morskiej w Polsce – Szkoły Morskiej w Gdyni (obecnie Uniwersytet Morski).

Zgodnie z linią polityczną władz polskich wobec II WMG starał się pozyskać do współpracy z RP także miejscową ludność niemiecką. Jego polityka ustępstw była traktowana przez władze gdańskie jako przejaw słabości Polski, zaszkodził mu między innymi incydent z 29 V 1921 z senatorem Ernstem Volkmannem, którego bez zbadania sprawy przepraszał po zawróceniu przez żołnierza polskiego z niedozwolonego przejścia granicznego między Kolibkami a Orłowem. Krytykowany był przez Polonię gdańską także za brak znajomości miejscowych problemów, źle układały się jego kontakty zwłaszcza z członkami Generalnej Delegacji Ministerstwa Aprowizacji (która została podporządkowana Komisariatowi), w tym zwłaszcza z Mieczysławem Jałowieckim (liczącym wcześniej na objęcie stanowiska Komisarza) i z Michałem Borowskim. Z uwagi na nie do końca wówczas wyjaśniony status Komisarza RP w Gdańsku (do czasu podpisania konwencji polsko-gdańskiej 9 XI 1920), nie cieszył się także poważaniem u Wysokiego Komisarza Ligi Narodów w Gdańsku Reginalda Towera. Inwigilowany był też przez polski wywiad. Jego odwołanie wiązało się ze zmianą polskiej polityki wobec II WMG. Gdańsk opuścił 28 IX 1921, miejscowa polska prasa żegnała go tytułami: „Nareszcie odjechał”.

Od 1920 bezdzietnie żonaty ze Stefanią (19 II 1904 – 21 XI 1955), córką Zygmunta Lewakowskiego (11 XI 1865 Snopków pow. Lwów – 26 IV 1941 Kraków), posła na Sejm Krajowy Galicji (1908-1913), senatora II RP (1922-1924), i Emilii z Kobylańskich (1876-1935), która w 1945 po raz drugi wyszła za mąż za Adama Żeleńskiego (1905-1963), bratanka Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. MA









Bibliografia:
Andrzejewski Marek, Biesiadecki Maciej, w: tegoż, Wolne Miasto Gdańsk (1920-1939). Leksykon biograficzny, Gdańsk 2009, s. 16.
Mikos Stanisław, Maciej Biesiadecki, w: Działacze polscy i przedstawiciele RP w Wolnym Mieście Gdańsku, Gdańsk 1974, s. 14-21.
Mikos Stanisław, Biesiadecki Maciej, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t.1, Gdańsk 1992, s. 106-107.