KORPORACJA KUPCÓW GDAŃSKICH

Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
 
(Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika)
Linia 20: Linia 20:
 
18.  Samuel Normann (1798-1863)<br />
 
18.  Samuel Normann (1798-1863)<br />
 
19.  Carl Robert von Frantzius (1800-1874)<br />
 
19.  Carl Robert von Frantzius (1800-1874)<br />
20.  [[ABEGG HEINRICH BURKHARD, radny| Heinrich Burghard Abegg]] (1791-1868)<br />
+
20.  [[ABEGG HEINRICH BURKHARD, radny, były patron ulicy| Heinrich Burghard Abegg]] (1791-1868)<br />
 
21.  Carl Beniamin Tönnies (1779-1855)<br />
 
21.  Carl Beniamin Tönnies (1779-1855)<br />
 
22.  Adolf Lebrecht Grundtmann (1781-1862)<br />
 
22.  Adolf Lebrecht Grundtmann (1781-1862)<br />
Linia 33: Linia 33:
  
 
'''KORPORACJA KUPCÓW GDAŃSKICH''' (Die Korporation der Kaufmannschaft zu Danzig). Organizacja samorządna gdańskiego kupiectwa, powołana 25 IV 1822 według statutu zatwierdzonego przez władze administracyjne rejencji gdańskiej (kolejne statuty obowiązywały od 1 X 1871 i od 1 XII 1893). Miała na celu pomoc kupcom zajmującym się handlem hurtowym w prowadzeniu transakcji handlowych na terenie Gdańska i w zagranicznych operacjach handlowych. Zarząd korporacji nadzorował działalność giełdy zbożowej w [[DWÓR ARTUSA | Dworze Artusa]]. Pracami kierował wybierany na walnym zebraniu kilkunastoosobowy zarząd z prezesem na czele, mającym jednego lub dwóch zastępców. Siedzibą władz korporacji była kamieniczka przy Langer Markt 503 (Długi Targ 45). <br/><br/>  
 
'''KORPORACJA KUPCÓW GDAŃSKICH''' (Die Korporation der Kaufmannschaft zu Danzig). Organizacja samorządna gdańskiego kupiectwa, powołana 25 IV 1822 według statutu zatwierdzonego przez władze administracyjne rejencji gdańskiej (kolejne statuty obowiązywały od 1 X 1871 i od 1 XII 1893). Miała na celu pomoc kupcom zajmującym się handlem hurtowym w prowadzeniu transakcji handlowych na terenie Gdańska i w zagranicznych operacjach handlowych. Zarząd korporacji nadzorował działalność giełdy zbożowej w [[DWÓR ARTUSA | Dworze Artusa]]. Pracami kierował wybierany na walnym zebraniu kilkunastoosobowy zarząd z prezesem na czele, mającym jednego lub dwóch zastępców. Siedzibą władz korporacji była kamieniczka przy Langer Markt 503 (Długi Targ 45). <br/><br/>  
W pierwszych latach członkami byli także przedstawiciele ważniejszych firm handlu detalicznego artykułami przemysłowymi. W następnych latach wśród członków znalazła się także grupa właścicieli większych zakładów przemysłowych. Corocznie publikowano listę z wykazem władz i członków. Korporacja uważała się także za egzekutora testamentu [[KABRUN JAKOB | Jakoba Kabruna]] z roku 1814. W 1832 powołała [[AKADEMIA HANDLOWA | Akademię Handlową]]. W ramach korporacji działały komisje branżowe oraz sąd koleżeński. Zarząd, z upoważnienia członków, reprezentował ich przed władzami administracyjnymi i miejskimi. Wielu członków zasiadało w [[RADA MIEJSKA | Radzie Miejskiej]] lub było nieetatowymi radcami w Zarządzie Miasta. Dzięki temu kupcy uzyskali wpływ na inwestycje, jak budowa nowych linii kolejowych ([[KOLEJ | kolej]]) w rejonie portu i na [[SPICHLERZE | Spichlerzach]], zgoda resortu kolei na budowę przez gdańską spółkę ważnej dla rozwoju handlu i eksportu linii kolejowej Malbork–Mława. Opinie kupców w sprawie ceł wwozowych, głównie z Rosji, przekazywano władzom państwowywm oraz gdańskim posłom do Landtagu Prowincji i parlamentu ogólnoniemieckiego (Reichstagu). Wielkim udogodnieniem dla giełdy zbożowej i samych kupców było uruchomienie w październiku 1857, w pomieszczeniach zarządu korporacji przy Langer Markt ogólnodostępnej stacji telegraficznej. Pozwalało to na bieżąco śledzić notowania londyńskiej giełdy, mającej wpływ na międzynarodowy handel płodami rolnymi. Współpracą z kupcami w ramach korporacji zainteresowani też byli właściciele miejscowych zakładów produkcyjnych, których wyroby w części przeznaczano na eksport. <br/><br/>  
+
W pierwszych latach członkami byli także przedstawiciele ważniejszych firm handlu detalicznego artykułami przemysłowymi. W następnych latach wśród członków znalazła się także grupa właścicieli większych zakładów przemysłowych. Corocznie publikowano listę z wykazem władz i członków. Korporacja uważała się także za egzekutora testamentu [[KABRUN JAKOB, kupiec, kolekcjoner | Jakoba Kabruna]] z 1814. W 1832 powołała [[AKADEMIA HANDLOWA | Akademię Handlową]]. W ramach korporacji działały komisje branżowe oraz sąd koleżeński. Zarząd, z upoważnienia członków, reprezentował ich przed władzami administracyjnymi i miejskimi. Wielu członków zasiadało w [[RADA MIEJSKA | Radzie Miejskiej]] lub było nieetatowymi radcami w Zarządzie Miasta. Dzięki temu kupcy uzyskali wpływ na inwestycje, jak budowa nowych linii kolejowych ([[KOLEJ | kolej]]) w rejonie portu i na [[SPICHLERZE | Spichlerzach]], zgoda resortu kolei na budowę przez gdańską spółkę ważnej dla rozwoju handlu i eksportu linii kolejowej Malbork–Mława. Opinie kupców w sprawie ceł wwozowych, głównie z Rosji, przekazywano władzom państwowywm oraz gdańskim posłom do Landtagu Prowincji i parlamentu ogólnoniemieckiego (Reichstagu). Wielkim udogodnieniem dla giełdy zbożowej i samych kupców było uruchomienie w październiku 1857, w pomieszczeniach zarządu korporacji przy Langer Markt ogólnodostępnej stacji telegraficznej. Pozwalało to na bieżąco śledzić notowania londyńskiej giełdy, mającej wpływ na międzynarodowy handel płodami rolnymi. Współpracą z kupcami w ramach korporacji zainteresowani też byli właściciele miejscowych zakładów produkcyjnych, których wyroby w części przeznaczano na eksport. <br/><br/>  
 
20 XI 1919 na walnym zebraniu podjęto uchwałę o przekształceniu korporacji w Handelskammer zu Danzig (Izba Handlowa w Gdańsku). Decyzję uzasadniono innymi zadaniami organizacji gdańskich kupców w wyniku zmian politycznych. Pierwsze walne zebranie Handelskammer odbyło się 8 V 1920 w [[RATUSZ GŁÓWNEGO MIASTA | Ratuszu Głównego Miasta]], na którym zatwierdzono jej statut i wybrano władze. Prezesem został poprzedni długoletni wiceprezes korporacji Fritz Wieler, wiceprezesami: [[KLAWITTER CARL WILLIAM, przedsiębiorca, właściciel stoczni | Carl William (Willi) Klawitter]] jako przedstawiciel przemysłowców i [[DAMME PAUL FRIEDRICH, bankowiec, radny |  Paul Damme]], przedstawiciel sfer finansowo-bankowych. Siedzibę nowej organizacji kupieckiej przeniesiono na Hundegasse 10 (ul. Ogarna), do dawnej siedziby Akademii Handlowej. Izba kontynuowała zasady i główne kierunki działania swej poprzedniczki. Funkcjonowały komisje problemowe reprezentujące kupców i przedsiębiorców danej branży. Sprawy stowarzyszenia przedstawiano władzom [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]] (WMG).<br/><br/>  
 
20 XI 1919 na walnym zebraniu podjęto uchwałę o przekształceniu korporacji w Handelskammer zu Danzig (Izba Handlowa w Gdańsku). Decyzję uzasadniono innymi zadaniami organizacji gdańskich kupców w wyniku zmian politycznych. Pierwsze walne zebranie Handelskammer odbyło się 8 V 1920 w [[RATUSZ GŁÓWNEGO MIASTA | Ratuszu Głównego Miasta]], na którym zatwierdzono jej statut i wybrano władze. Prezesem został poprzedni długoletni wiceprezes korporacji Fritz Wieler, wiceprezesami: [[KLAWITTER CARL WILLIAM, przedsiębiorca, właściciel stoczni | Carl William (Willi) Klawitter]] jako przedstawiciel przemysłowców i [[DAMME PAUL FRIEDRICH, bankowiec, radny |  Paul Damme]], przedstawiciel sfer finansowo-bankowych. Siedzibę nowej organizacji kupieckiej przeniesiono na Hundegasse 10 (ul. Ogarna), do dawnej siedziby Akademii Handlowej. Izba kontynuowała zasady i główne kierunki działania swej poprzedniczki. Funkcjonowały komisje problemowe reprezentujące kupców i przedsiębiorców danej branży. Sprawy stowarzyszenia przedstawiano władzom [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]] (WMG).<br/><br/>  
 
Po dojściu do władzy w Gdańsku nazistów w czerwcu 1933, także i ta organizacja została podporządkowana władzom, zmieniono jej nazwę i statut. W lipcu 1933 [[SENAT II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA 1920–1939 | Senat II WMG]] powołał Hauptwirtschaftskammer (Naczelna Izba Gospodarcza), której podporządkowano Izbę Handlową, Gewerbekammer (Izba Rzemieślnicza) i Landbund (Związek Rolników). Nadzór nad działalnością tych teoretycznie samorządnych gremiów sprawowali pełnomocnicy NSDAP. Ponieważ ta forma organizacyjna nie zdała egzaminu, 24 VIII 1934 ponownie zaczęły funkcjonować samodzielne organizacje: Industrie- und Handelskammer (Izba Handlowo-Przemysłowa), Gewerbekammer (Izba Rzemieślnicza) i Bauernkammer (Izba Chłopska). Prezesami tych organizacji byli delegowani przedstawiciele NSDAP. Członkowie organizacji nie mieli po 1933 wpływu na wybór swoich władz i form działania. Przynależność do tych organizacji była obowiązkowa, z wyłączeniem po 1935 osób narodowości żydowskiej. Poprzez te organizacje władze II WMG i partia kontrolowały sfery gospodarcze miasta. Od 26 X 1939 organizacje objęły zasięgiem cały teren [[OKRĘG RZESZY GDAŃSK-PRUSY ZACHODNIE | Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie]] (Gau Danzig-Westpreußen). {{author: MrGl}} <br/><br/>
 
Po dojściu do władzy w Gdańsku nazistów w czerwcu 1933, także i ta organizacja została podporządkowana władzom, zmieniono jej nazwę i statut. W lipcu 1933 [[SENAT II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA 1920–1939 | Senat II WMG]] powołał Hauptwirtschaftskammer (Naczelna Izba Gospodarcza), której podporządkowano Izbę Handlową, Gewerbekammer (Izba Rzemieślnicza) i Landbund (Związek Rolników). Nadzór nad działalnością tych teoretycznie samorządnych gremiów sprawowali pełnomocnicy NSDAP. Ponieważ ta forma organizacyjna nie zdała egzaminu, 24 VIII 1934 ponownie zaczęły funkcjonować samodzielne organizacje: Industrie- und Handelskammer (Izba Handlowo-Przemysłowa), Gewerbekammer (Izba Rzemieślnicza) i Bauernkammer (Izba Chłopska). Prezesami tych organizacji byli delegowani przedstawiciele NSDAP. Członkowie organizacji nie mieli po 1933 wpływu na wybór swoich władz i form działania. Przynależność do tych organizacji była obowiązkowa, z wyłączeniem po 1935 osób narodowości żydowskiej. Poprzez te organizacje władze II WMG i partia kontrolowały sfery gospodarcze miasta. Od 26 X 1939 organizacje objęły zasięgiem cały teren [[OKRĘG RZESZY GDAŃSK-PRUSY ZACHODNIE | Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie]] (Gau Danzig-Westpreußen). {{author: MrGl}} <br/><br/>

Aktualna wersja na dzień 18:52, 12 sty 2023

Adolph Jebens, Kupcy gdańscy przed giełdą zbożową w Dworze Artusa, rysunek z 1844, od lewej:
1. Itzig Goldstein (1781-1864)
2. M. W. Feuerstein z Kaszmir (kupiec z Polski)
3. Saul Joachim Joel (1796- około 1858)
4. Johann Carl Friedrich Saltzmann (1795-1886)
5. Samuel Baum (1780-1859)
6. Carl Wilhelm Gustav Steffens (1790-1861)
7. Ferdinand Eduard Steffens (1791-1875)
8. Franz von Rottenburg (okolo 1800-1867)
9. Carl Gottlieb Otto (1797-1863)
10. Friedrich August Theodor Hoene (1776-1868)
11. Friedrich Wilhelm Jebens (1797-1879)
12. Philipp Jacob Albrecht (1793-1851)
13. Maximilianem Behrendem)
14. Wilhelm Michael Theodor Behrend (1789-1851)
15. Paul August Behrend (1798-1853)
16. Alexander Gibsone III (1798-1853)
17. Siegfried Normann (około 1795 – przed 1864)
18. Samuel Normann (1798-1863)
19. Carl Robert von Frantzius (1800-1874)
20. Heinrich Burghard Abegg (1791-1868)
21. Carl Beniamin Tönnies (1779-1855)
22. Adolf Lebrecht Grundtmann (1781-1862)
23. Heinrich Theodor Behrend (1817-1893)
24. Leser Goldschmidt (1816-1881)
25. Georg Ludwig Mix (1816-1903)
26. Levin Gottlieb Hirsch (1787-1867)
27. Otto Wilhelm Rosenmeyer (1800-1856)
28. David Levin Goldschmidt (1788-1866)
29. Alfred Reinick (1812-1885)
30. Samuel David Görtz (1787-1862)

KORPORACJA KUPCÓW GDAŃSKICH (Die Korporation der Kaufmannschaft zu Danzig). Organizacja samorządna gdańskiego kupiectwa, powołana 25 IV 1822 według statutu zatwierdzonego przez władze administracyjne rejencji gdańskiej (kolejne statuty obowiązywały od 1 X 1871 i od 1 XII 1893). Miała na celu pomoc kupcom zajmującym się handlem hurtowym w prowadzeniu transakcji handlowych na terenie Gdańska i w zagranicznych operacjach handlowych. Zarząd korporacji nadzorował działalność giełdy zbożowej w Dworze Artusa. Pracami kierował wybierany na walnym zebraniu kilkunastoosobowy zarząd z prezesem na czele, mającym jednego lub dwóch zastępców. Siedzibą władz korporacji była kamieniczka przy Langer Markt 503 (Długi Targ 45).

W pierwszych latach członkami byli także przedstawiciele ważniejszych firm handlu detalicznego artykułami przemysłowymi. W następnych latach wśród członków znalazła się także grupa właścicieli większych zakładów przemysłowych. Corocznie publikowano listę z wykazem władz i członków. Korporacja uważała się także za egzekutora testamentu Jakoba Kabruna z 1814. W 1832 powołała Akademię Handlową. W ramach korporacji działały komisje branżowe oraz sąd koleżeński. Zarząd, z upoważnienia członków, reprezentował ich przed władzami administracyjnymi i miejskimi. Wielu członków zasiadało w Radzie Miejskiej lub było nieetatowymi radcami w Zarządzie Miasta. Dzięki temu kupcy uzyskali wpływ na inwestycje, jak budowa nowych linii kolejowych ( kolej) w rejonie portu i na Spichlerzach, zgoda resortu kolei na budowę przez gdańską spółkę ważnej dla rozwoju handlu i eksportu linii kolejowej Malbork–Mława. Opinie kupców w sprawie ceł wwozowych, głównie z Rosji, przekazywano władzom państwowywm oraz gdańskim posłom do Landtagu Prowincji i parlamentu ogólnoniemieckiego (Reichstagu). Wielkim udogodnieniem dla giełdy zbożowej i samych kupców było uruchomienie w październiku 1857, w pomieszczeniach zarządu korporacji przy Langer Markt ogólnodostępnej stacji telegraficznej. Pozwalało to na bieżąco śledzić notowania londyńskiej giełdy, mającej wpływ na międzynarodowy handel płodami rolnymi. Współpracą z kupcami w ramach korporacji zainteresowani też byli właściciele miejscowych zakładów produkcyjnych, których wyroby w części przeznaczano na eksport.

20 XI 1919 na walnym zebraniu podjęto uchwałę o przekształceniu korporacji w Handelskammer zu Danzig (Izba Handlowa w Gdańsku). Decyzję uzasadniono innymi zadaniami organizacji gdańskich kupców w wyniku zmian politycznych. Pierwsze walne zebranie Handelskammer odbyło się 8 V 1920 w Ratuszu Głównego Miasta, na którym zatwierdzono jej statut i wybrano władze. Prezesem został poprzedni długoletni wiceprezes korporacji Fritz Wieler, wiceprezesami: Carl William (Willi) Klawitter jako przedstawiciel przemysłowców i Paul Damme, przedstawiciel sfer finansowo-bankowych. Siedzibę nowej organizacji kupieckiej przeniesiono na Hundegasse 10 (ul. Ogarna), do dawnej siedziby Akademii Handlowej. Izba kontynuowała zasady i główne kierunki działania swej poprzedniczki. Funkcjonowały komisje problemowe reprezentujące kupców i przedsiębiorców danej branży. Sprawy stowarzyszenia przedstawiano władzom II Wolnego Miasta Gdańska (WMG).

Po dojściu do władzy w Gdańsku nazistów w czerwcu 1933, także i ta organizacja została podporządkowana władzom, zmieniono jej nazwę i statut. W lipcu 1933 Senat II WMG powołał Hauptwirtschaftskammer (Naczelna Izba Gospodarcza), której podporządkowano Izbę Handlową, Gewerbekammer (Izba Rzemieślnicza) i Landbund (Związek Rolników). Nadzór nad działalnością tych teoretycznie samorządnych gremiów sprawowali pełnomocnicy NSDAP. Ponieważ ta forma organizacyjna nie zdała egzaminu, 24 VIII 1934 ponownie zaczęły funkcjonować samodzielne organizacje: Industrie- und Handelskammer (Izba Handlowo-Przemysłowa), Gewerbekammer (Izba Rzemieślnicza) i Bauernkammer (Izba Chłopska). Prezesami tych organizacji byli delegowani przedstawiciele NSDAP. Członkowie organizacji nie mieli po 1933 wpływu na wybór swoich władz i form działania. Przynależność do tych organizacji była obowiązkowa, z wyłączeniem po 1935 osób narodowości żydowskiej. Poprzez te organizacje władze II WMG i partia kontrolowały sfery gospodarcze miasta. Od 26 X 1939 organizacje objęły zasięgiem cały teren Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie (Gau Danzig-Westpreußen). MrGl

Przewodniczący (prezesi) zarządu Korporacji Kupców (1822–1919)
1822–1832 Peter Friedrich Stobbe
1833–1835 Johann Mathias Heidfeld
1836–1849 Friedrich August Theodor Hoene
1850–1653 Alexander (III) Gibsone
1854–1859 Friedrich Wilhelm Jebens
1859–1877 Laser Goldschmidt
1878–1883 Philipp Albrecht
1884– 1901 Richard Theodor Damme
1902–1907 Emil Berenz
1908–1919 Wilhelm Adolf Unruh
MrGl
Liczba członków
Korporacji Kupców
Rok Liczba członków
1826 277
1849 213
1870 256
1891 322
1900 351
1910 428
1917 514
MrGl
Prezydenci Handelskammer
w latach 1920–1933
1920–1922 Fritz Carl Wieler (1859–1924)
1923–1929 Carl William Klawitter (1856–1929)
1930–1933 Eduard Bosselmann (1885–1966)
MrGl
Prezydenci Handelskammer w latach 1934–1945*
1934–1938 Hugo Schnee
1938–1945 dr Eugen Mohr
*1934–1939: Industrie und Handelskammer zu Danzig; 1939–1945: Industrie und Handelskammer Danzig-Westpreussen.
MrGl
⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania