BERTLING KARL THEODOR, księgarz, wydawca
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:Bertling_Anton.jpg|thumb|Anton Bertling, syn i spadkobierca Karla Theodora Bertlinga]] | [[File:Bertling_Anton.jpg|thumb|Anton Bertling, syn i spadkobierca Karla Theodora Bertlinga]] | ||
| − | '''KARL THEODOR BERTLING''' (5 IX 1821 Królewiec (Königsberg) – 22 VI 1890 Gdańsk), księgarz, wydawca. Wnuk [[BERTLING CARL FRIEDRICH THEODOR, pastor| Carla Friedricha Theodora Bertlinga]]. Syn kupca Carla Jonathana Bertlinga. W Gdańsku od 1845, założył księgarnię nakładową i antykwariat, w 1847 przy Heilige-Geist-Gasse 113 (ul. św. Ducha), od 1854 przy Große Gerbergasse 2 (ul. Garbary), wynajmując parter w kamienicy należącej do [[KAFEMANN AUGUST WILHELM, drukarz| Alberta Wilhelma Kafemanna]], w 1878 nabywając od niego tą nieruchomość wraz z domem tylnym i oficyną przy Kleine Gerbergasse 12 (ul. Podgarbary). W latach 1864–1867 na potrzeby księgarni wynajmował także parter w kamienicy przy Große Gerbergasse 3 (ul. Garbary). <br/><br/> | + | '''KARL THEODOR BERTLING''' (5 IX 1821 Królewiec (Königsberg) – 22 VI 1890 Gdańsk), księgarz, wydawca. Wnuk [[BERTLING CARL FRIEDRICH THEODOR, pastor| Carla Friedricha Theodora Bertlinga]]. Syn kupca Carla Jonathana Bertlinga (4 XI 1790 – 4 VII 1855 Gdańsk) i poślubionej w 1818 Aurory Kathariny Jung (25 XII 1794 Królewiec – 13 VII 1826 Gdańsk). Brat Agathe (1823 Królewiec – 1882 Gdańsk), guwernantki, po egzaminach w 1846 w Berlinie nauczycielki tamże, od 1847 prywatnej nauczycielki w rodzinie szlacheckiej w Lęborku (Lauenburg), następnie właścicielka szkoły w Sławnie (Schlawe), od 1864 do śmierci – podobnej placówki w Gdańsku. <br/><br/> |
| + | W Gdańsku od 1845, założył księgarnię nakładową i antykwariat, w 1847 przy Heilige-Geist-Gasse 113 (ul. św. Ducha), od 1854 przy Große Gerbergasse 2 (ul. Garbary), wynajmując parter w kamienicy należącej do [[KAFEMANN AUGUST WILHELM, drukarz| Alberta Wilhelma Kafemanna]], w 1878 nabywając od niego tą nieruchomość wraz z domem tylnym i oficyną przy Kleine Gerbergasse 12 (ul. Podgarbary). W latach 1864–1867 na potrzeby księgarni wynajmował także parter w kamienicy przy Große Gerbergasse 3 (ul. Garbary). <br/><br/> | ||
| + | W 1884 na parterze kamienicy przy Jopengasse 10 (ul. Piwna), należącej do [[WEYKOPF CARL HEINRICH LUDWIG WILHELM, instrumentarz, fortepianmistrz | Carla Heinricha Weykopfa]], prowadził publiczną bibliotekę z czytelnią. Sprowadzał i sprzedawał wydawnictwa w wielu językach, w tym polonika. Jego katalogi księgarskie rozsyłane były po całej Europie. Wydawał głównie prace historyczne dotyczące dziejów Gdańska i Pomorza: Maxa Toeppena, [[DUISBURG FRIEDRICH KARL GOTTLIEB von, pastor | Friedricha Duisburga]], [[HOBURG CARL WILHELM, oficer, historyk | Carla Wilhelma Hoburga]]. Drukował [[ZEITSCHRIFT DES WESTPREUSSISCHEN GESCHICHTSVEREINS | „Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins”]]. Był inicjatorem i wydawcą albumu [[GRETH JULIUS GOTTHARD BENIAMIN, artysta plastyk | Juliusa Gottharda Gretha]] ''Danzigs alterthümliche Gebäude'' (1858).<br/><br/> | ||
| + | Po jego śmierci kierownictwo firmy przy Große Gerbergasse 2 (ul. Garbary) przejęła żona (ślub 24 XI 1850 w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]]) Albertina Barbara z domu Sack (zm. po 1897), następnie syn Anton (7 V 1861 Gdańsk – po 1942), w 1883 absolwent gdańskiego [[GIMNAZJUM KRÓLEWSKIE REALNE (Długie Ogrody) | Gimnazjum Królewskiego]], wydawca i dziennikarz, od 1903 także jego rodzeństwo Elma i Theodor (urzędnik bankowy). {{author:MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
| − | + | '''Bibliografia''': <br/> | |
| − | + | Altpreuss. Biogr., Bd.1, s. 54. <br/> | |
| − | + | Albisetti James C., ''Schooling German Girls and Women. Secondary and Higher Education in the Nineteenth Century'', Princeton University Press, 2014, s. 77.<br/> | |
| + | Babnis Maria, ''Bertling Karl Teodor'', w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, Gdańsk 1998, s. 33. <br/> | ||
| + | Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 2, 75. | ||
Aktualna wersja na dzień 11:09, 16 lip 2024
KARL THEODOR BERTLING (5 IX 1821 Królewiec (Königsberg) – 22 VI 1890 Gdańsk), księgarz, wydawca. Wnuk Carla Friedricha Theodora Bertlinga. Syn kupca Carla Jonathana Bertlinga (4 XI 1790 – 4 VII 1855 Gdańsk) i poślubionej w 1818 Aurory Kathariny Jung (25 XII 1794 Królewiec – 13 VII 1826 Gdańsk). Brat Agathe (1823 Królewiec – 1882 Gdańsk), guwernantki, po egzaminach w 1846 w Berlinie nauczycielki tamże, od 1847 prywatnej nauczycielki w rodzinie szlacheckiej w Lęborku (Lauenburg), następnie właścicielka szkoły w Sławnie (Schlawe), od 1864 do śmierci – podobnej placówki w Gdańsku.
W Gdańsku od 1845, założył księgarnię nakładową i antykwariat, w 1847 przy Heilige-Geist-Gasse 113 (ul. św. Ducha), od 1854 przy Große Gerbergasse 2 (ul. Garbary), wynajmując parter w kamienicy należącej do Alberta Wilhelma Kafemanna, w 1878 nabywając od niego tą nieruchomość wraz z domem tylnym i oficyną przy Kleine Gerbergasse 12 (ul. Podgarbary). W latach 1864–1867 na potrzeby księgarni wynajmował także parter w kamienicy przy Große Gerbergasse 3 (ul. Garbary).
W 1884 na parterze kamienicy przy Jopengasse 10 (ul. Piwna), należącej do Carla Heinricha Weykopfa, prowadził publiczną bibliotekę z czytelnią. Sprowadzał i sprzedawał wydawnictwa w wielu językach, w tym polonika. Jego katalogi księgarskie rozsyłane były po całej Europie. Wydawał głównie prace historyczne dotyczące dziejów Gdańska i Pomorza: Maxa Toeppena, Friedricha Duisburga, Carla Wilhelma Hoburga. Drukował „Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins”. Był inicjatorem i wydawcą albumu Juliusa Gottharda Gretha Danzigs alterthümliche Gebäude (1858).
Po jego śmierci kierownictwo firmy przy Große Gerbergasse 2 (ul. Garbary) przejęła żona (ślub 24 XI 1850 w kościele Najświętszej Marii Panny) Albertina Barbara z domu Sack (zm. po 1897), następnie syn Anton (7 V 1861 Gdańsk – po 1942), w 1883 absolwent gdańskiego Gimnazjum Królewskiego, wydawca i dziennikarz, od 1903 także jego rodzeństwo Elma i Theodor (urzędnik bankowy).
Bibliografia:
Altpreuss. Biogr., Bd.1, s. 54.
Albisetti James C., Schooling German Girls and Women. Secondary and Higher Education in the Nineteenth Century, Princeton University Press, 2014, s. 77.
Babnis Maria, Bertling Karl Teodor, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, Gdańsk 1998, s. 33.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 2, 75.
