ROSENBERG ALBRECHT, syndyk, rajca
| (Nie pokazano 36 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | '''ALBRECHT ROSENBERG''' (1 XI 1675 Gdańsk – 7 X 1749 Gdańsk), | + | [[File:Albrecht_Rosenberg.jpg|thumb|Exlibris Biblioteki Rosenbergów z herbem rodzinnym]] |
| + | |||
| + | '''ALBRECHT ROSENBERG''' (Johann Albrecht) (1 XI 1675 Gdańsk – 7 X 1749 Gdańsk), [[SYNDYK MIEJSKI | syndyk]], [[RADA MIEJSKA | rajca]]. Syn ławnika (1682) Georga (16 VI 1643 Gdańsk – 31 VIII 1684) i poślubionej mu 2 IX 1674 Adelgundy (1646 – pochowana 5 IX 1684 w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) przy mężu]]), córki Christopha Schumanna. Po wczesnej śmierci ojca wychowywany był w domu stryja Johanna Albrechta Rosenberga (1646–1719).<br/><br/> | ||
| + | W marcu 1690 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], następnie m.in. w 1693 studiował we Franeker (Fryzja, Holandia). Po powrocie do Gdańska w 1700 sekretarz [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]], w 1703 podsyndyk, w 1709 syndyk, od 1718 rajca, wbrew obowiązującym przepisom łączył dwie ostatnie funkcje. W 1721 został [[SĘDZIA | sędzią]], objął stanowisko [[KAMLARIA | kamlarza]] i w latach 1730–1749 [[BIBLIOTEKA RADY MIEJSKIEJ GDAŃSKA | protobibliotekarza]], był (1731) scholarą w [[KOLEGIUM SZKOLNE | Kolegium Szkolnym]]. Był także administratorem szkarpawskich posiadłości miasta Gdańskich, m.in. jego imię uwieczniono (obok burgrabiego Henricha Rennera i burmistrza [[BENTZMANN GOTTFRIED, burmistrz Gdańska | Gottfrieda Bentzmanna]]) na inskrypcji odlanego w 1732 dzwonu dla kościoła w Stegnie. W 1734, po klęsce króla Stanisława Leszczyńskiego ([[OBLĘŻENIE GDAŃSKA W 1734 ROKU | oblężenie Gdańska w 1734]]), wszedł w skład delegacji, która złożyła w imieniu Gdańska hołd konkurentowi Leszczyńskiego, królowi polskiemu Augustowi III. <br/><br/> | ||
| + | Autor studiów poświęconych zagadnieniom prawnym i historycznym (m.in. ''Immunitas civitatum Prussiae…''), uwag do opisu Gdańska [[CURICKE REINHOLD, historyk, sekretarz Rady Miejskiej, były patron ulicy | Reinholda Curickego]], a także memoriału o prawach Rzeczypospolitej do Śląska. Utrzymywał kontakty z burmistrzem Torunia Jacobem Heinrichem Zerneckem (zob. [[ZERNECKE HEINRICH, burmistrz Gdańska | Heinrich Zernecke]]), kanclerzem Andrzejem Załuskim i [[LENGNICH GOTTFRIED, prawnik, historyk, patron gdańskiej ulicy | Gottfriedem Lengnichem]]. Tego ostatniego podobno nakłonił do zajęcia się historią regionalną. Był twórcą jednej z największych gdańskich bibliotek prywatnych, mieszczącej się w jego kamienicy przy Długim Targu 3. Jako protobibliotekarz miejski dbał o powiększanie zasobów finansowych [[BIBLIOTEKA RADY MIEJSKIEJ GDAŃSKA | Biblioteki Rady Miejskiej]], a także zabiegał o powrót zwyczaju obdarowywania placówki autorskimi egzemplarzami książek przez miejscowych badaczy (m.in. dzieła [[KLEIN JACOB THEODOR, prawnik, przyrodnik | Jacoba Theodora Kleina]]) oraz o powiększanie jej kolekcji dzieł sztuki (portrety [[TITIUS JOHANN PETER, profesor Gimnazjum Akademickiego | Johanna Petera Titiusa]], [[EICHSTÄDT LORENZ, profesor Gimnazjum Akademickiego | Lorenza Eichstädta]], Christopha Behra i [[KULMUS JOHANN ADAM, lekarz, profesor Gimnazjum Akademickiego | Johanna Adama Kulmusa]]). Pochowany 4 XI 1749 w kościele NMP w grobie rodzinnym nr 388. <br/><br/> | ||
| + | 21 IX 1706 zawarł w tym kościele związek małżeński z Anną (Johanną) (22 IV 1686 – 5 IX 1754 Gdańsk, pochowana przy mężu), córką angielskiego barona Johna (Johanna) Browna (Brauna) i Adelgundy. Ojciec 1/ Anny Renaty (chrzest 18 X 1707 – pochowana w kościele NMP 17 V 1757 w grobie nr 381), od 1 XII 1746 pierwszej żony rajcy Gabriela Schumanna (1702–1764), syna Johanna Arnolda, wnuka burmistrza [[SCHUMANN GABRIEL, burmistrz Gdańska | Gabriela Schumanna]]; 2/ Carla Alberta (Albrechta) (chrzest 28 II 1709), 3/ Georga Ernsta (chrzest 10 IV 1710 – pochowany w kościele NMP 14 IX 1757), 4/ [[ROSENBERG HEINRICH WILHELM, kolekcjoner, bibliofil | Heinricha Wilhelma]], 5/ Eleonory Elisabeth (chrzest 28 I 1717), 6/ Reinholda Gottlieba (chrzest 1 III 1719), 18 III 1729 zapisanego do trzeciej klasy Gimnazjum Akademickiego i ponownie zapisanego do klasy przedostatniej (secundy) 10 III 1735. Dwoje kolejnych dzieci zmarło w niemowlęctwie. Po jego śmierci wiersz żałobny opublikował m.in. Johann Gottleib Gercke. {{author: PP}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
| + | '''Bibliografia''': <br/> | ||
| + | ''Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814'', wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 256, 313, 321.<br/> | ||
| + | Michalska Maria, ''Pozycja protobibliotekarza w „cursus honorum” patrycjatu gdańskiego'', Libri Gedanensis, t. 38, 2021, s. 42.<br/> | ||
| + | Tureczek Marceli, ''Leihglocken. Dzwony z obszaru Polski w granicach po 1945 roku przechowywane na terenie Niemiec'', Warszawa 2011, s. 232.<br/> | ||
| + | Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 397.<br/> | ||
| + | Zdrenka Joachim, ''Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342-1792 i 1807-1814'', t. II, Gdańsk 2008, s. 259–260. | ||
Aktualna wersja na dzień 13:04, 10 wrz 2024
ALBRECHT ROSENBERG (Johann Albrecht) (1 XI 1675 Gdańsk – 7 X 1749 Gdańsk), syndyk, rajca. Syn ławnika (1682) Georga (16 VI 1643 Gdańsk – 31 VIII 1684) i poślubionej mu 2 IX 1674 Adelgundy (1646 – pochowana 5 IX 1684 w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) przy mężu), córki Christopha Schumanna. Po wczesnej śmierci ojca wychowywany był w domu stryja Johanna Albrechta Rosenberga (1646–1719).
W marcu 1690 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego, następnie m.in. w 1693 studiował we Franeker (Fryzja, Holandia). Po powrocie do Gdańska w 1700 sekretarz Rady Miejskiej, w 1703 podsyndyk, w 1709 syndyk, od 1718 rajca, wbrew obowiązującym przepisom łączył dwie ostatnie funkcje. W 1721 został sędzią, objął stanowisko kamlarza i w latach 1730–1749 protobibliotekarza, był (1731) scholarą w Kolegium Szkolnym. Był także administratorem szkarpawskich posiadłości miasta Gdańskich, m.in. jego imię uwieczniono (obok burgrabiego Henricha Rennera i burmistrza Gottfrieda Bentzmanna) na inskrypcji odlanego w 1732 dzwonu dla kościoła w Stegnie. W 1734, po klęsce króla Stanisława Leszczyńskiego ( oblężenie Gdańska w 1734), wszedł w skład delegacji, która złożyła w imieniu Gdańska hołd konkurentowi Leszczyńskiego, królowi polskiemu Augustowi III.
Autor studiów poświęconych zagadnieniom prawnym i historycznym (m.in. Immunitas civitatum Prussiae…), uwag do opisu Gdańska Reinholda Curickego, a także memoriału o prawach Rzeczypospolitej do Śląska. Utrzymywał kontakty z burmistrzem Torunia Jacobem Heinrichem Zerneckem (zob. Heinrich Zernecke), kanclerzem Andrzejem Załuskim i Gottfriedem Lengnichem. Tego ostatniego podobno nakłonił do zajęcia się historią regionalną. Był twórcą jednej z największych gdańskich bibliotek prywatnych, mieszczącej się w jego kamienicy przy Długim Targu 3. Jako protobibliotekarz miejski dbał o powiększanie zasobów finansowych Biblioteki Rady Miejskiej, a także zabiegał o powrót zwyczaju obdarowywania placówki autorskimi egzemplarzami książek przez miejscowych badaczy (m.in. dzieła Jacoba Theodora Kleina) oraz o powiększanie jej kolekcji dzieł sztuki (portrety Johanna Petera Titiusa, Lorenza Eichstädta, Christopha Behra i Johanna Adama Kulmusa). Pochowany 4 XI 1749 w kościele NMP w grobie rodzinnym nr 388.
21 IX 1706 zawarł w tym kościele związek małżeński z Anną (Johanną) (22 IV 1686 – 5 IX 1754 Gdańsk, pochowana przy mężu), córką angielskiego barona Johna (Johanna) Browna (Brauna) i Adelgundy. Ojciec 1/ Anny Renaty (chrzest 18 X 1707 – pochowana w kościele NMP 17 V 1757 w grobie nr 381), od 1 XII 1746 pierwszej żony rajcy Gabriela Schumanna (1702–1764), syna Johanna Arnolda, wnuka burmistrza Gabriela Schumanna; 2/ Carla Alberta (Albrechta) (chrzest 28 II 1709), 3/ Georga Ernsta (chrzest 10 IV 1710 – pochowany w kościele NMP 14 IX 1757), 4/ Heinricha Wilhelma, 5/ Eleonory Elisabeth (chrzest 28 I 1717), 6/ Reinholda Gottlieba (chrzest 1 III 1719), 18 III 1729 zapisanego do trzeciej klasy Gimnazjum Akademickiego i ponownie zapisanego do klasy przedostatniej (secundy) 10 III 1735. Dwoje kolejnych dzieci zmarło w niemowlęctwie. Po jego śmierci wiersz żałobny opublikował m.in. Johann Gottleib Gercke.
Bibliografia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 256, 313, 321.
Michalska Maria, Pozycja protobibliotekarza w „cursus honorum” patrycjatu gdańskiego, Libri Gedanensis, t. 38, 2021, s. 42.
Tureczek Marceli, Leihglocken. Dzwony z obszaru Polski w granicach po 1945 roku przechowywane na terenie Niemiec, Warszawa 2011, s. 232.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 397.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342-1792 i 1807-1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 259–260.
