ZIMMERMANN GERHARD, burgrabia gdański
| < Poprzednie | Następne > |
GERHARD ZIMMERMANN (1541 Gdańsk – 5 XII (5 V?) 1602 Gdańsk), burgrabia królewski w Gdańsku. Wnuk burmistrza Matthiasa Zimmermanna, jedenaste dziecko Matthiasa (zm. 22 XI 1556 Gdańsk), ławnika (od 1538) i rajcą (od 1540) oraz poślubionej przez niego w 1521 Barbary von Werden (1500–1561), siostry burmistrza Johanna von Werden. Ojciec był m. in. przedstawicielem Gdańska na sejmie w Warszawie.
Brak informacji o jego wykształceniu. Zapewne jednak odbył podróż edukacyjną po Francji, Hiszpanii i Włoszech, za czym przemawia dominacja książek w tych językach w jego bibliotece. Musiał przebywać dłużej w krajach niemieckich, skoro powrócił do Gdańska z poślubioną tam ok. 1570 żoną, a może i Niderlandach (skąd pochodziła rodzina żony). W 1587 został ławnikiem, w 1589 był conseniorem, od 1592 rajcą, w 1594 sędzią, w 1597 burgrabią. W 1598, jako racja, był jednym z dwóch nadzorców Komory Palowej. Zarządzał również rodzinną kaplicą św. Jadwigi w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) w Gdańsku. W 1596, w imieniu gdańskiej Rady Miejskiej, razem z ówczesnym burgrabią Johannem von der Linde, prowadził rozmowy z biskupem włocławskim Hieronimem Rozrażewskim w sprawie osadzenia w klasztorze gdańskich brygidek jezuitów. Biskup określił Johanna von der Linde luteraninem jego zaś kalwinem.
Był kolekcjonerem książek. 13 VIII 1598, jako jeden z pierwszych gdańszczan, przekazał Bibliotece Rady Miejskiej 49 dzieł, zarówno autorów starożytnych (Plutarch, Cyceron i inni), jak i o tematyce religijnej, o wydarzeniach współczesnych oraz z literatury pięknej. Przed darowizną kazał opatrzeć książki ekslibrysem z wizerunkiem używanego w rodzinie herbu Korab i po bokach z literami G oraz C (=Cimmeramn), a także datą darowizny.
Ok. 1570 w Antroff koło Osnabrück (Dolna Saksonia) ożenił się z Marią (pochowana 5 IX 1602), córką Arnolda Proen (Prün) z Antwerpii. Do Gdańska przeniósł się także jej brat, Christoph (ok. 1553 Antwerpia – pochowany 13 XI 1617 Gdańsk, kościół NMP), jako wdowiec w 1604 ponownie ożeniony z Catheriną, córką burmistrza Gerharda Brandesa.
Zmarł bezdzietnie podczas panującej w Gdańsku epidemii dżumy, z żoną, która też padła ofiarą epidemii, pochowany został w kościele NMP.
Bibliografia:
Korespondencja Hieronima Rozdrażewskiego, ed. Paweł Czaplewski, t. II, Toruń 1939, nr 968, 1167.
Dzienis Helena, Gerhard Cimmermann i jego księgozbiór ofiarowany Bibliotece Rady Miasta Gdańska, „Libri Gedanenses”, t. 33, 2016, s. 5–27.
Foltz Max, Der Danziger Stadthaushalt am Ende des 16. Jahrhunderts, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, H. 49, 1907, s. 169, 177.
Reychman Kazimierz, Ex-librysy gdańskie, Warszawa 1929, s. 27.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 5, 295.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 386.
