WIZYTY PREMIER WIELKIEJ BRYTANII MARGARET THATCHER W GDAŃSKU, 1988, 2000
| < Poprzednie | Następne > |
WIZYTY PREMIER WIELKIEJ BRYTANII MARGARET THATCHER W GDAŃSKU (13 X 1925 Grantham, hrabstwo Lincolnshire, Wielka Brytania – 8 IV 2013 Londyn), chemiczki, prawniczki i polityk, ministra edukacji i nauki Wielkiej Brytanii w latach 1970–1974, liderki opozycji w latach 1975–1979, liderki Partii Konserwatywnej w latach 1975–1990, premier Wielkiej Brytanii w latach 1979–1990.
Pierwsza wizyta (1988)
Przybyła do Polski 2 XI 1988 na zaproszenie prezesa Rady Ministrów Mieczysława Rakowskiego jako premier Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Przyleciała o godzinie 17:20 specjalnym samolotem RAF typu VC-10 na warszawskie lotnisko Okęcie. Powitali ją premier Mieczysław Rakowski oraz ministrowie: Michał Janiszewski, Tadeusz Olechowski i Jerzy Urban, a także ambasadorowie: Polski w Wielkiej Brytanii Zbigniew Gertych, Wielkiej Brytanii w Polsce Stephen Barrett oraz dziekan korpusu dyplomatycznego w Polsce i jednocześnie ambasador Maroka Abdesselam Gouazzani.
4 XI 1988 premier przybyła z kilkugodzinną wizytą do Gdańska. Na lotnisku w Rębiechowie, udekorowanym flagami Polski i Wielkiej Brytanii, została powitana przez wojewodę gdańskiego Mieczysława Cygana, prezydenta Gdańska Kazimierza Rynkowskiego i zastępcę dowódcy Marynarki Wojennej kontradmirała Kazimierza Bossy. Obecni byli również ambasadorowie Stephen Barret i Zbigniew Gertych. Bezpośrednio z lotniska premier wraz z osobami jej towarzyszącymi udała się na Westerplatte. W pobliżu ruin koszar polskiej placówki pozostałych po II wojnie światowej powitali ją przybyli wcześniej do Gdańska z Warszawy: przewodniczący Rady Państwa, zwierzchnik Sił Zbrojnych generał armii Wojciech Jaruzelski, dowódca Marynarki Wojennej kontradmirał Piotr Kołodziejczyk, przewodniczący Wojewódzkiej Rady Narodowej Tomasz Langer, przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku Janusz Lewiński oraz prof. Jerzy Doerffer, doktor honoris causa uniwersytetu w Glasgow. Po oficjalnym powitaniu brytyjscy goście udali się pod pomnik Obrońców Westerplatte, po drodze prezydent Kazimierz Rynkowski opowiedział im o walce w tym miejscu żołnierzy polskich w 1939 i zwrócił uwagę na wyryte na pomniku nazwy miejsc morskich pól bitewnych, w których uczestniczyli polscy i brytyjscy marynarze podczas II wojny światowej.
Przy pomniku premier została powitana przez żołnierzy kompanii reprezentacyjnej Polskiej Marynarki Wojennej (PMW), Wojsk Ochrony Pogranicza i 7. Łużyckiej Dywizji Desantowej (”niebieskie berety”). Po odegraniu hymnów, przy dźwiękach werbli premier i Wojciech Jaruzelski złożyli pod pomnikiem wieńce i uczcili pamięć żołnierzy minutą ciszy. W uroczystościach brali także udział żyjący byli żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i obrońcy Westerplatte w 1939: kapral Józef Malak, strzelec Julian Dworakowski i kapral Stanisław Trela. W trakcie krótkiej rozmowy wręczyli premier model pomnika.
Po zakończonych uroczystościach na Westerplatte goście wsiedli na pokład motorówki PMW i w asyście dwóch kutrów torpedowych dopłynęli do Długiego Pobrzeża w okolicy Żurawia. Stąd udano się w kierunku Zielonej Bramy i Długim Targiem do Ratusza Głównego Miasta. Po Ratuszu oprowadzeni zostali przez Kazimierza Rynkowskiego, w Sali Białej spotkali się z władzami miasta. Premier otrzymała od władz miasta reprinty mapy gwiazdozbiorów Jana Heweliusza i aktu nadania mu członkostwa Królewskiego Towarzystwa Naukowego w Londynie oraz medale wybite z okazji 300. rocznicy śmierci astronoma (obchodzonej w 1987). Spotkanie zakończyło się przemówieniem premier Margaret Thatcher.
Wizyta w Ratuszu była ostatnim oficjalnym punktem wizyty premier, po którym w hotelu „Heweliusz” nastąpiło prywatne spotkanie z Lechem Wałęsą, wspólne złożenie kwiatów pod pomnikiem Poległych Stoczniowców i wizyta w stoczniowej sali BHP. Po spotkaniu na plebanii kościoła św. Brygidy z arcybiskupem Tadeuszem Gocłowskim i poczęstunku, w godzinach popołudniowych brytyjscy goście udali się w drogę powrotną do Warszawy. Skąd 4 XI 1988, w godzinach wieczornych, premier opuściła Polskę i odleciała do Londynu.
Druga wizyta (2000)
Druga, tym razem prywatna wizyta Margaret Thatcher w Gdańsku odbyła się 12 lat później podczas obchodów 20-lecia powstania „Solidarności”, od 31 sierpnia do 1 września 2000. Podczas tej wizyty była premier odebrała w Dworze Artusa z rąk przewodniczącego Rady Miasta Gdańska Pawła Adamowicza tytuł honorowego obywatela Miasta Gdańska, nadanego jej w ramach obchodów 20-lecia porozumień sierpniowych 24 VIII 2000 przez gdańską Radę Miasta za czynną działalność na rzecz demokracji w Polsce. 1 IX 2000 była premier spotkała się prywatnie z Lechem Wałęsą i złożyła kwiaty pod pomnikiem Obrońców Westerplatte.
Po śmierci Margaret Thatcher w 2013, na znak żałoby na budynku Rady Miasta Gdańska i Urzędu Miejskiego opuszczona została do połowy masztu flaga Polski, 9 IV 2013 w Nowy Ratuszu wyłożona została księga kondolencyjna dla mieszkańców Gdańska.
Bibliografia:
PAP, Dziś premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher przybyła do Gdańska, „Wieczór Wybrzeża” 4–5–6 XI 1988, nr 215 (9414), s. 1.
PAP, Margaret Thatcher odwiedziła Gdańsk. Kwiaty na Westerplatte. Spotkanie w Ratuszu Głównomiejskim, „Wieczór Wybrzeża” 7 XI 1988, nr 216 (9415), s. 1–2.
PAP, Margaret Thatcher przybyła do Polski. Łączę z tą wizytą szczególne oczekiwania – powiedziała na lotnisku premier Wielkiej Brytanii. Pierwsze rozmowy i spotkania, „Dziennik Bałtycki” 3 XI 1988, nr 255 (13386), s. 1–2.
PAP, Na zakończenie wizyty w Polsce Margaret Thatcher gościła w Gdańsku. Uroczystości na Westerplatte i w Ratuszu Głównomiejskim. Kontynuacja rozmowy z Wojciechem Jaruzelskim, „Dziennik Bałtycki” 5–6 XI 1988, nr 257 (13388), s. 1–2.
PAP, Perspektywy współpracy. Prywatny program pobytu M. Thatcher w Gdańsku, „Głos Wybrzeża” 7 XI 1988, nr 258 (12185), s. 2.
PAP, Rzecznik prasowy rządu o przebiegu wizyty Margaret Thatcher w Polsce, „Trybuna Ludu” 7 XI 1988, nr 258 (13722), s. 2.
Pytko Kazimierz, Dziś przybywa do Polski Margaret Thatcher. Sternik z Downing Street, „Dziennik Bałtycki” 2 XI 1988, nr 254 (13385), s. 1, 3.
