TRANSGRESJE
| < Poprzednie | Następne > |
TRANSGRESJE. Antologia złożona z pięciu części opublikowanych w siedmiu tomach, zawierająca teksty literackie i naukowe, a także wypowiedzi uczestników seminariów prowadzonych od 1976 roku do czerwca 1982 na Uniwersytecie Gdańskim (UG) przez prof. Marię Janion. Tytuł serii (według redaktorów) miał wskazywać, że zajmuje się ona rozmaitymi świadectwami przekraczania granic: biograficznymi, egzystencjalnymi, filozoficznymi, literackimi. Analizowano w niej, z dokładnością niespotykaną dotąd w polskiej humanistyce, doświadczenia osób chcących „przejść na drugą stronę”, wykroczyć poza narzucone im role, konwencje, wyobrażenia. Dotąd ich doświadczenia były spychane przez badaczy na margines; konwersatoria pozwoliły przyjrzeć im się bliżej.
Tomy antologii ukazywały się nakładem Wydawnictwa Morskiego w latach 80. XX wieku: Galernicy wrażliwości (1981; wybór, opracowanie i redakcja M. Janion, Stanisław Rosiek), Odmieńcy (1982; M. Janion, Zbigniew Majchrowski), Osoby (1984; M. Janion, S. Rosiek), Maski, t. 1–2 (1986; M. Janion, S. Rosiek) oraz Dzieci, t. 1–2 (1988; M. Janion, Stefan Chwin). Na okładce jednego z tomów pojawiła się informacja o przygotowywaniu kolejnych książek serii. Podano ich tytuły: Bluźniercy, Aktorzy, Wygnańcy, Sobowtóry, Wizjonerzy, Wampiry, Tragicy, jednak pozycje te się nie ukazały.
W „Transgresjach” publikowano materiały będące efektem konwersatoriów dla większości uczestników nieobowiązkowych. Brali w nich udział doktorzy, asystenci i studenci UG oraz innych uczelni, ale również ich absolwenci, nauczyciele czy wolni słuchacze. W zapisie rozmów opublikowanych w kolejnych tomach serii oprócz wypowiedzi konkretnych osób – naukowców UG – można znaleźć również wypowiedzi „głosów z sali”, przypisanych biorącym spontaniczny udział w spotkaniach anonimowym osobom. Konwersatoria nabrały dzięki temu charakteru swobodnych rozmów z udziałem wszystkich zainteresowanych. Ich tematykę proponowali organizatorzy, późniejsi – redaktorzy serii, a dotyczyła ona takich kwestii jak: odmienność, wyobcowanie, szaleństwo; rozmawiano również o postaciach „innych” bohaterów w filmach François Truffauta, Wernera Herzoga i Miloša Formana (Miłość Adeli H., Zagadka Kaspara Hausera, postać Brunona S., Lot nad kukułczym gniazdem). W kolejnych tomach „Transgresji” publikowano również utwory takich autorów jak: Jean Genet, Claude Lévi-Strauss, Georges Bataille, Jean-Paul Sartre i inni.
Niespotykana wcześniej forma prowadzenia konwersatoriów przyczyniła się do rozgłosu, jaki zdobyły one wśród studentów i intelektualistów Wybrzeża na przełomie lat 70. i 80. XX wieku.
