SCHWABE CHRISTOFF, chirurg
| < Poprzednie | Następne > |
CHRISTOFF SCHWABE (Frankenstein (Ząbkowice Śląskie) – 1608 Gdańsk), chirurg, litotomista (operator przepuklin), okulista. 4 X 1586 jako operator przepuklin (Steinschneider) uzyskał pracownicze (rzemieślnicze) obywatelstwo Gdańska. Mieszkał i pracował na Starym Mieście przy Töpfergasse (ul. Garncarska). Zajmował się głównie usuwaniem kamieni moczowych i leczeniem narządów wzroku.
Zachowały się zeznania bezpośrednich świadków przedstawiających jego działalność, za którą pobierał honoraria. W 1590, wspólnie z Sigismundem Uberbachem leczył schorzenie oczu u żony Bertrama Meidurga, 11 XI 1596 usunął kamień z pęcherza moczowego sześcioletniego Jonasa Nislinga ze Starych Szkotów, 19 II 1597 przeprowadził zabieg usunięcia u 17-letniego syna sukiennika Leonarda Christiansena kamienia ponoć o wadze 300g, dokonując nacięcia pęcherza moczowego. Tego samego dnia podobną metodą wyleczył dziewięcioletniego Adama z Chmielników, usuwając kamień wielkości kurzego jaja. W obu wypadkach świadkowie zeznawali pod przysięgą, że doprowadziło to do całkowitego wyleczenia pacjentów. 20 III 1597 otrzymał od gdańskiej Rady Miejskiej zaświadczenie o swojej biegłości w wykonywanym zawodzie. Miał uczniów, m.in. Johanna Rurocka (uczył się 12 lat) i Martina Hambergena (uczył się 10 lat, był synem innego z operatorów przepuklin, przybyłego z okolic Gandawy (Flandria, Belgia) Jacoba von Hambergena, zamieszkałego przy Długim Targu i od 10 VI 1570 mającego obywatelstwo Gdańska). Jako sławny chirurg oczu i litotomista określony został w świadectwie zawodu, wystawionym Rurockowi przez Radę Miejską Gdańska 4 III 1597 i w siedemnastowiecznym słowniku lekarzy gdańskich Ludwiga Hammena.
Od 1580 żonaty był z Margarethą Hergel z Regensburga (zm. 1607 Gdańsk). Ojciec chrzczonych w kościele Najświętszej Marii Panny Johanna Georga Schwabego, Margarethy (chrzest 17 VII 1790) i Daniela (16 XII 1592 Gdańsk – 25 X 1635 Królewiec). Ten ostatni w marcu 1610 zapisany do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, po studiach był lekarzem miejskim w Królewcu i nadwornym chirurgiem księcia pruskiego, przeszedł do historii medycyny jako pierwszy, który 9 VII 1635 usunął z żołądka połknięty nóż. Od króla polskiego Władysława IV otrzymał przywilej uprawiania sztuki chirurgicznej w Polsce. Jednym z jego wnuków był „Christophoro Schwabio Dantisco Pruteno”, w 1641/1642 absolwent Akademii Krakowskiej.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. I, s. 106, 149.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 85.
Vitae medicorum Gedanensium Ludwiga von Hammena i Valntina Shlieffa, wyd. Bartłomiej Siek i Adam Szarszewski, Gdańsk 2015, s. 90.
Sokół Stanisław, Wędrowni operatorzy w Gdańsku w XVI i XVII w., „Rocznik Gdański”, 15/16, 1956/1957, s. 230–232.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 4, 258.
