RHETE GEORG, drukarz
| < Poprzednie | Następne > |
GEORG RHETE (Rethe) (16 I 1600 Szczecin – 5 VI 1647 Szczecin), drukarz, syn szczecińskiego drukarza (od 1592) Joachima (2 II 1566 Szczecin – pochowany 14 II 1611 w nieistniejącym kościele Najświętszej Marii Panny w Szczecinie) i poślubionej 4 IX 1592 w Szczecinie Elisabeth (pochowana 14 VII 1625 wraz z mężem), córki tamtejszego mincerza Philipa Cradela. W 1619 zakupił w Gdańsku za 750 florenów upadającą (wobec konkurencji ► Andreasa Hünefelda) drukarnię ► Jacoba Rhodego przy Fleischergasse (przy ówczesnej ul. Rzeźnickiej, obecnie ul. Żabi Kruk 3). W 1629 otrzymał od ► Rady Miejskiej tytuł drukarza miejskiego i gimnazjalnego (► drukarstwo i drukarnie).
Po śmierci na dżumę brata Dawida (listopad 1603 Szczecin – pochowany 29 VIII 1638 wraz z rodzicami), kierującego przejętą po ojcu drukarnią rodzinną w Szczecinie, przejął ją wraz z księgarnią, dzieląc od tego czasu swoją działalność między Gdańsk a Szczecin. Podobnie jak wcześniej rodzina Rhode wydawał dzieła na potrzeby gdańskiej Rady Miejskiej, ► Gimnazjum Akademickiego, gdańskich literatów i naukowców. Był pierwszym w Gdańsku wydawcą ► czasopism o tematyce politycznej, m.in. ukazującego się od 1630 dwa razy w tygodniu „Bericht durch Pommern”. Druki te relacjonowały główne działania z wojny trzydziestoletniej. Z wydawnictw polskojęzycznych na wyróżnienie zasługuje katechizm Marcina Lutra oraz psalm przetłumaczony przez Jana Kochanowskiego. Ocenia się, że wydał ponad 100 pozycji o łącznej objętości tysiąca arkuszy. Za druki dla Rady Miejskiej i szkolne podręczniki w 1630 wyróżniony został oficjalnym tytułem "Reipublicae et Gymnastii typographus".
Żonaty był z poślubioną 5 VI 1620 w ► kościele Najświętszej Marii Panny Anną (pochowana 9 I 1660 w grobie nr 53 w ► kościele św. Trójcy), córką pastora z Schönwerder (powiat Uckermark, Brandenburgia) Jakoba Richtera, z którą miał synów ► Davida Friedricha, ► Philippa Christiana, Johanna Valentin (objął w Szczecinie drugą oficynę ojca wraz z księgarnią), Joachima Georga (kierownika nowo założonej drukarni Radziwiłłów w Kiejdanach) i Samuela, który jako jedyny z braci nie został drukarzem. Wdowa prowadziła gdańską drukarnię do 1655, dzieląc potem ojcowski spadek obu synom, ale współpracując w jej zarządzie do śmierci. Wszyscy synowie podjęli naukę w gdańskim ► Gimnazjum Akademickim. Z trzech córek z imienia znana jest tylko Elisabeth (zm. 1658), od 14 XI 1642 żona poślubionego w Gdańsku pastora w Lublewie Johanna Ludwiga Rueliusa (Rühla) (23 IX 1619 Reetz (Recz) – 1673 Nürnberg (Norymberga)), matka jego czworga dzieci.
Pochowany wraz z rodzicami w nieistniejącym kościele Najświętszej Marii Panny w Szczecinie.
Bibliografia:
Nowak Zbigniew, Rhete Jerzy, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 4, Gdańsk 1994, s. 60-61.
Paluchowski Piotr, Drukarze z ulicy Rzeźnickiej. Właściciele drukarni Rady Miejskiej i Gimnazjum Akademickiego na Starym Przedmieściu, w: Historie gdańskich dzielnic, t. 2: Stare Przedmieście, red. Janusz Dargacz i Katarzyna Kurkowska, Gdańsk 2019, s. 208-210.
Rhete Jerzy II, w: Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 4: Pomorze, opr. Alodia Kawecka-Gryczowa oraz Krystyna Korotajowa, Wrocław-Warszawa-Kraków 1962, s. 356-363.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1,392, 410.
