MAKOWSKI ALEKSANDER KAZIMIERZ, kupiec
| < Poprzednie | Następne > |
ALEKSANDER KAZIMIERZ MAKOWSKI (30 III 1804 Łosośnica koło Grodna – 3 VIII 1874 Wola Ossowińska koło Kocka), kupiec. Syn królewskiego budowniczego Jana i Elżbiety z domu Baranowskiej. Ukończył gimnazjum w Grodnie i studia prawnicze w Wilnie, następnie adwokat w Grodnie. Wiosną 1831 uczestnik powstania listopadowego (2 X 1831 za udział w bitwach pod Ostrołęką i Warszawą otrzymał Krzyż Orderu Virtuti Militari i awans na podporucznika). Po klęsce powstania ze swoim oddziałem przeszedł do Prus, skąd przedostał się do Francji. Przebywał początkowo w Besançon, od 1843 w Strasburgu pracował jako buchalter, następnie w miejscowej mennicy, jednocześnie zajmując się handlem.
W 1847 lub 1848 przybył do Gdańska, przyjął obywatelstwo pruskie. W połowie lutego 1850 wraz z Heinrichem Ludwigiem Kędziorą (1812–1855) utworzył spółkę handlu komisowego „Dom Handlowy Makowski, Kędziora et Comp.”, po śmierci wspólnika „Alexander Makowski & Co.”. Spółka zajmowała się handlem zbożem, wełną i drewnem, z agentami handlowymi w Królestwie Polskim i Galicji, skąd sprowadzano duże ilości zboża eksportowanego przez Gdańsk do Europy Zachodniej. Podjął próbę utworzenia żeglugi parowej na linii Gdańsk–Petersburg, zrezygnował po opracowaniu planów budowy połączenia kolejowego Warszawa–Petersburg. W 1863 za jego wiedzą prokurent firmy Johann Röhr (mąż siostry jego żony) zajmował się nielegalnym sprowadzaniem z Anglii (przez port w Gdańsku) transportów broni dla polskich powstańców styczniowych.
W swoim domu przy Vorstädtischer Graben 39 (ul. Podwale Przedmiejskie, strona północna (zabudowa po 1945 nie istnieje), na wprost Targu Maślanego) zgromadził dzieła sztuki, w tym zapewne portrety królów polskich usunięte przez władze pruskie w 1793 z Wielkiej Sali Wety Ratusza Głównego Miasta i przechowywane w Wielkiej Zbrojowni. Odwiedzali go tu między innymi pisarka Jadwiga Łuszczewska „Deotyma” (1858) czy Józef Ignacy Kraszewski (1867). Od 1858 członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu; publikował artykuły w prasie warszawskiej i toruńskiej, wydał dwie książeczki o handlu zbożem i wełną australijską. W 1868 przekazał gdańską firmę Johannowi Röhrowi i przeniósł się do Krakowa, gdzie w 1869 był jednym z założycieli i wiceprezesem Rady nadzorczej Banku Galicyjskiego dla Handlu i Przemysłu. W 1870 nabył Wolę Ossowińską koło Kocka, w której zmarł.
20 IX 1859 w Kaplicy Królewskiej ożenił się z Anną Elżbietą z domu Meyer, primo voto Dezen (1825-1891), miał z nią syna Aleksandra (1 IX 1860 Gdańsk – 27 IV 1907 Monte Carlo), działacza gospodarczego i publicysty
Bibliografia:
Broński Krzysztof, Rozwój galicyjskiego systemu bankowego w latach 1841–1914 (zarys problemu), Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 749, 2007, s. 79-80.
Jasiewicz Krzysztof, Makowski Aleksander (1860–1907), w: Ziemianie polscy XX wieku. Słownik biograficzny, część 5, Warszawa 2006, s. 85.
Kukliński Jerzy, Makowski Aleksander Kazimierz, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 3, Gdańsk 1997, s. 149-150.
Małecki Jan, Makowski Aleksander Kazimierz, w: Polski Słownik Biograficzny, 19, 1974, s. 235-236.
