KUHNERT STANISŁAW, kupiec, poseł do Volkstagu
| < Poprzednie | Następne > |
STANISŁAW KUHNERT (13 IV 1884 Poznań – 26 IV 1933 Piotrowice Śląskie), kupiec, działacz polonijny, poseł do Volkstagu w II Wolnym Mieście Gdańsku. Syn Józefy z domu Biskupskiej (zm. 24 I 1922 Poznań). Edukację odebrał w Poznaniu. Po studiach przeniósł się na Śląsk, od 1911 współpracował z pismem „Katolik”. Na Śląsku z ramienia Komitetu Wyborczego brał udział w pracach przedwyborczych w okręgu olesko-kluczborskim, gdzie wydawał tygodnik „Prawda" i założył Bank Ludowy. W ostatnim okresie I wojny światowej redaktor naczelny ukazującego się w Lesznie pisma „Kraj” (optującego wcześniej za odrodzeniem Polski przy boku Niemiec).
Od lata 1918 (przed zakończeniem I wojny światowej) osiadł w Sopocie. Od 17 VI 1919 członek, od listopada 1919 przewodniczący Rady Ludowej w Sopocie, inicjator utworzenia tamże 1 VII 1919 filii Narodowego Stronnictwa Robotniczego. Od grudnia 1919 radny Sopotu, członek honorowy Zjednoczenia Młodzieży Kupieckiej, od 9 I 1920 do czerwca 1921 prezes sopockiego oddziału Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” i Zjednoczenia Zawodowego Polskiego. Zabiegał o równouprawnienie polskiej ludności Sopotu z niemiecką w sprawie stosowania języka polskiego podczas nabożeństw, między innymi w piśmie do biskupa chełmińskiego Augustyna Rosentretera z 24 IX 1919.
W 1920, z uwagi na inne obowiązki, odmówił przyjęcia stanowiska kierownika redakcji „Gazety Gdańskiej”, stał na czele polskiego Centralnego Komitetu Wyborczego przed wyborami do Zgromadzenia Konstytucyjnego II Wolnego Miasta Gdańska. Poseł do tego Zgromadzenia i do Volkstagu I kadencji (1920–1923), jako jedyny Polak wybrany sekretarzem, wchodził w skład Komisji do Spraw Szkolnych Volkstagu. Wchodził też w skład pierwszego zarządu powołanej w 1921 Gdańskiej Macierzy Szkolnej, w marcu 1922 należał do rady zawiązanego wówczas towarzystwa do walki z kasynem w Sopocie, 11 lipca tego samego roku brał udział w zebraniu założycielskim Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki. Prowadził Dom Handlowo-Spedycyjny „Bałtyk”. Był prezesem Zjednoczenia Polskich Kupców i Przemysłowców, organizatorem – równoległego z Targami Wiosennymi (Danziger Früjahrsmesse) ( Międzynarodowe Targi Gdańskie) – pierwszego w II WMG Zjazdu Kupców i Przemysłowców Polskich (17-19 II 1920). W 1923 opuścił Sopot i osiadł na Śląsku, gdzie był do śmierci początkowo prezesem, następnie syndykiem Związku Gmin Województwa Śląskiego i redaktorem wydawanego w Katowicach przez Związek pisma „Orędownik Samorządu".
Żonaty był od 29 VIII 1911 z Małgorzatą (31 III 1893 Bytom – 1975), córką działacza niepodległościowego na Śląsku i posła na Sejm Ustawodawczy II RP (1919-1922) Pawła Dombka (15 VIII 1865 Bytom – 11 X 1925 Kraków) i jego pierwszej żony Walerii z domu Kawurek (zm. 1896), od 4 I 1920 bibliotekarką Towarzystwa Ludowego w Sopocie, od 16 VIII 1920 członkiną kuratorium polskiej ochronki w tzw. Hotelu „Polonia” (obecnie ul. Sobieskiego 35) w Sopocie.
Bibliografia:
Mamuszka Franciszek, Polonia sopocka 1918—1939, "Litery", nr 5, 1972, s.11-15.
Mikos Stanisław, Kuhnert Stanisław, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego. Suplement I, Gdańsk 1998, s. 168-169.
Stępniak Henryk, Ludność polska w Wolnym Mieście Gdańsku (1920–1939), Gdańsk 1991 (przez indeks).
