KAMIEŃSKI LEON, profesor Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
LEON KAMIEŃSKI (19 VII 1903 Zabłudów, województwo białostockie – 7 V 1973 Gdańsk), naukowiec, chemik, specjalista w dziedzinie chemii organicznej, chemii cukrów i glikozydów, profesor Politechniki Gdańskiej (PG). Syn Dominika i Józefy z domu Obukowicz (zm. 1918), brat nauczyciela Bronisława i inżyniera budowy okrętów Feliksa. Stryjeczny prawnuk Jana Kamieńskiego (16 XII 1827 Kamieniec pod Zabłudowem – 31 III 1896 Miniewicze koło Grodna (obecnie Białoruś)), kuzyna Elizy Orzeszkowej, powstańca styczniowego, pierwowzoru postaci Andrzeja Korczyńskiego z powieści Nad Niemnem.
Od 1913 uczeń szkoły realnej w Białymstoku, w 1914 przerwał naukę. Był nauczycielem w szkole powszechnej we wsi Krynickie koło Białegostoku. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. W 192 absolwent Państwowego Gimnazjum Humanistycznego w Bydgoszczy. W 1923 rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej, ukończył je w 1928 na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (USB) jako magister filozofii w zakresie chemii. W latach 1926–1930 i 1936–1939 pracował na USB, 1936–1939 był kierownikiem Katedry Chemii Organicznej. Prowadził pierwsze w kraju badania nad węglowodorami terpenoaromatycznymi i witaminami. W latach 1930–1931 odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, którą ukończył ze stopniem podporucznika. W latach 1931–1933 był stypendystą Funduszu Kultury Narodowej, 16 VI 1933 uzyskał doktorat pod kierunkiem prof. Paula Karrera (laureat Nagrody Nobla w 1937) w Zurychu, nostryfikowany 4 IV 1934 na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym USB.
Żołnierz wojny obronnej w 1939, był adiutantem dowódcy dywizjonu III Wileńskiego Pułku Artylerii Ciężkiej w Grupie Operacyjnej „Polesie”. Od 9 X 1939 do 30 I 1945 przebywał w obozach jenieckich, w Oflagu II B w Arnswalde (Choszczno) i od września 1940 w Oflagu II C w Woldenbergu (Dobiegniew), gdzie prowadził wykłady i odczyty dla studentów.
W październiku 1945 roku zamieszkał w Gdyni. W latach 1945–1973 był pracownikiem PG, od 1 XI 1945 na stanowisku profesora kontraktowego, od lutego 1955 profesora nadzwyczajnego. W okresie 1945–1967 był kierownikiem Katedry Chemii Organicznej na Wydziale Chemicznym. Jednocześnie w 1946 był współorganizatorem Wydziału Farmacji Akademii Lekarskiej w Gdańsku ( Gdański Uniwersytet Medyczny), a także kierownikiem kursu chemii organicznej dla studentów tej uczelni. Na podstawie błędnej daty urodzin zapisanej w dokumentach z oflagu został skierowany na emeryturę w 1967. Sprawa została wkrótce wyjaśniona – nowy termin wyznaczono 30 IX 1973, czego jednak nie dożył.
Członek Polskiego Towarzystwa Chemicznego, w latach 1948–1949 i 1952–1953 przewodniczący oddziału gdańskiego. Przed II wojną światową należał do Aeroklubu w Wilnie, był też zapalonym fotografikiem. Został odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1958).
Od 1937 był żonaty z Heleną z domu Nowicką (11 XII 1904 – 16 XII 1972 Gdynia), ojciec Jerzego (ur. 26 IV 1938 Wilno), Bohdana (ur. 19 IV 1939 Wilno), Ewy (ur. 22 II 1946 Gdynia) i Zbigniewa (ur. 17 XI 1948 Gdynia). Pochowany na cmentarzu Witomino w Gdyni.
Bibliografia:
Dział Obiegu i Archiwizacji Dokumentów Politechniki Gdańskiej (akta osobowe).
Pionierzy Politechniki Gdańskiej, red. Zygmunt Paszota, Janusz Rachoń, Edmund Wittbrodt, Gdańsk 2005, s. 255.
Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej 1945–2017, red. Wojciech Chrzanowski, Gdańsk 2017, s. 85.
