KADAU ERNST I, złotnik
| < Poprzednie | Następne > |
z wizerunkiem dobranej
i niedobranej pary, srebro, częściowo złocone
z wizerunkiem dobranej
i niedobranej pary, srebro, częściowo złocone
ERNST KADAU I (3 III 1618 Gdańsk – 17 IX 1679 Gdańsk), złotnik. Syn złotnika Lukasa Kadaua. Od 1633 uczył się zawodu w warsztacie swojego ojczyma Hansa Polmana. Pracę mistrzowską wykonał u Jacoba Hermana II w 1643. Funkcję kompana (podstarszego) gdańskiego cechu złotników pełnił w latach 1658 i 1668, starszego cechu – 1659 i 1669. W jego warsztacie powstały prace mistrzowskie Nathanaela Pressdinga II, Martina Ortscheidera (pochodzącego z Juszkowa koło Pruszcza Gdańskiego, od 5 IV 1674 posiadającego obywatelstwo Gdańska) i Andreasa Haidta.
13 IV 1643 w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) zawarł związek małżeński z Elisabeth Siefmann (pochowana 18 I 1680 wraz z mężem, w wieku 67 lat), ojciec córek Marii Elisabeth (chrzest 12 XII 1649 w kościele św. Piotra i Pawła) i Catheriny Elisabeth (chrzest 7 I 1655 w kościele św. Elżbiety) oraz kontynuujących jego zawód synów Ernsta, Nathanaela (pochowany 28 II 1698 wraz z rodzicami, w wieku 58 lat), od czerwca 1654 ucznia gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, od 1678 mistrza złotniczego, od 8 III 1689 posiadającego obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli, oraz Beniamina, w maju 1669 zapisanego do Gimnazjum Akademickiego, od 13 VIII 1680 posiadającego obywatelstwo Gdańska na tej samej zasadzie co brat i w tym samym roku mistrza złotniczego.
Używał znaków warsztatowych z monogramem EK. Liczne sprzęty liturgiczne jego autorstwa znajdowały się w kościołach na terenie Pomorza, na przykład kielichy ( kościół św. Mikołaja w Gdańsku, Nowy Staw, Palczewo), puszki eucharystyczne (Barłożno, Nowa Cerkiew), dzban liturgiczny (dawniej Löbenichtsche Pfarrkirche w Królewcu). Wśród sprzętów świeckich można wyliczyć piętnaście kufli, w których dominują przedstawienia figuralne w rezerwach lub dekoracja kwiatowa (m.in. kuty, cyzelowany, repusowany i rytowany w złoconym srebrze kufel, ostatnio w Polsce, zakupiony z włoskiej kolekcji prywatnej czy wykonany w podobnej technice kufel ze znakiem miejskim Gdańska z lat 1675 – lata 80. XVII wieku z koroną i krzyżem, znajdujący się w kolekcji Muzeum Pałacu Króla Jana III Sobieskiego w Wilanowie lub kufel nieco mniej ozdobny, acz także z pozłacanego srebra w kolekcji książęcej w Vaduz (Liechtenstein. The Princely Collections), a także puchar puklowany (Ermitaż w Petersburgu), kubek (Kunstgewerbemuseum w Berlinie), paterkę (Muzeum w Kórniku).
Pochowany 21 IX 1679 w kaplicy złotników Św. Krzyża w kościele NMP. Zob. też złotnictwo.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. 6, s. 348, 467.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 180, 215.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 2, 447.
