FUCHS CARL DORIUS JOHANNES, pianista, organista, kompozytor
| < Poprzednie | Następne > |
CARL DORIUS JOHANNES FUCHS (22 X 1838 Poczdam, Brandenburgia – 24 VIII 1922 Gdańsk), pianista, organista, kompozytor, publicysta muzyczny. Syn Leberechta Doriusa (1809–1869), nauczyciela muzyki i organisty w Korpusie Kadetów w Poczdamie oraz Julii z domu Stechert (zm. 1859). Przyrodni brat pianisty i organisty Juliusa Fuchsa (1836–1920). W latach 1859–1864 studiował w Berlinie teologię (jeden rok) i muzykę, równolegle fortepian u Hansa von Bülowa, basso continuo u Weitzmanna oraz kompozycję u Kiela.
Od 1868 nauczyciel Akademii Muzycznej Kullaka (Kullaksche Musikakademie) w Berlinie, ze swoją przyszłą żoną, śpiewaczką Clarą Werner, koncertował w Berlinie, na Pomorzu i Śląsku. W 1869 organista w kościele św. Mikołaja w Strzałowie (Stralsund). Od 1871 doktor (uniwersytet w Greifswaldzie) na podstawie dysertacji Präliminarien zu einer Kritik der Tonkunst (Wstęp do krytyki sztuki muzycznej), od 1904 profesor, od 1875 dyrygent w Jeleniej Górze. W 1878 osiadł w Gdańsku, mieszkał przy Joppengasse 35 (ul. Piwna), następnie przy Breitgasse 97 (ul. Szeroka) i Langer Markt 20 (Długi Targ). W latach 1886–1918 organista kościoła św. Piotra i Pawła, w 1887–1907 organista Wielkiej Synagogi. Koncertował na organach kościoła Najświętszej Marii Panny i kościoła św. Piotra i Pawła. W okresie 1880–1881 dyrygent chóru mieszanego Danziger Singakademie. Uczył muzyki w żeńskim seminarium nauczycielskim (zob. Szkoła Średnia dla Dziewcząt), od 1912 w Konserwatorium im. Riemanna. W latach 1887–1922 krytyk muzyczny „Danziger Zeitung”. Publikował prace naukowe z zakresu muzyki i artykuły dotyczące życia muzycznego i teatralnego Gdańska. Komponował utwory fortepianowe i pieśni. Korespondował z Friedrichem Nietzschem i Hugonem Riemannem. Od 1880 członek gdańskiej loży masońskiej Einigkeit ( wolnomularstwo). 19 X 1918 w gdańskiej Sporthalle (po 1945 Opera Bałtycka) odbył się uroczysty koncert z okazji jego 80. urodzin. Jego listy opublikował syn Hans („Ostdeutsche Monatshefte” , 9, 1923).
6 X 1869 poślubił Clarę Marthę Bonifacię Werner (1848 – 31 V 1925 Gdańsk). Ojciec siedmiorga dzieci. W wieku nastoletnim zmarł jego syn Clemens Bonifacius Carl (10 V 1881 Gdańsk – 1 V 1894 Gdańsk), w młodości córka Charlotta Franziska Alexandrina (1872 – 10 V 1895 Gdańsk, szpital diakonis ewangelickich). Pozostawił syna Hansa (Johannesa), lekarza, oraz córki Gertrudę Klarę (24 XI 1876 Jelenia Góra – po 1925 poza Gdańskiem), która 15 X 1906 w Gdańsku poślubiła dr. med. Roberta Augusta Freunda (5 VIII 1875 Mülhausen (Miluza, Alzacja) – po 1909 poza Gdańskiem) z Große Wollwebergasse 12 (ul. Tkacka), specjalistę chorób wewnętrznych i układu nerwowego i w 1925 mieszkała w Berlinie-Friedenau, oraz Evę Johannę Elisabethę (21 VIII 1884 Gdańsk – po 1944 poza Gdańskiem), która 12 III 1914 w Heidelbergu uzyskała doktorat z okulistyki, w 1925 praktykowała w Mannheim.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe Gdańsk, C. Fuchs, Errichtung einer Musikschule in Danzig (1899); 1609/219, nr 2648 (akt urodzin córki Evy).
1609/141 i 486, nr 1185 i 1067 (urodziny o zgon syna Clemensa); 7/642, s. 65 i 1609/512, nr 1199 (urodziny i zgon córki Charlotty); 1609/832 nr 950 (ślub córki Gertrudy); Urząd Stanu Cywilnego w Gdańsku, t. 5, nr 1662 (akt zgonu).
Loew Peter Oliver, Fuchs Carl Dorius Johannes, w: Musikalische Beziehungen zwischen Mit-teldeutschland und Danzig im 18. Jahrhundert, Sinzig 2002, s. 248–249.
Musica Baltica. Danzig und die Musikkultur Europas, red. Danuta Popinigis, Gdańsk 2000, s. 465–472.
Ochs Ekkehard, Entwicklung an der Peripherie – zur Geschichte von Musik und Musikwissenschaft an der Greifswalder Universität, w: Musica Baltica. Interregionale musikkulturelle Beziehungen im Ostseeraum, Frankfurt am Main 1997, s. 20.
Schwarz Werner, Fuchs Carl, w: Neue Deutsche Biographie, Bd. 5, 1961, s. 680-681.
Sočnik H., Fuchs Carl Dorius Johannes, w: Die Musik in Geschichte und Gegenwart, t. 4, 1955, szp. 1076-1077.
