COSACK CARL WILHELM, radca szkolny
| < Poprzednie | Następne > |
CARL WILHELM COSACK (22 IX 1822 Gdańsk – 2 XI 1891 Wejherowo), radca szkolny. Wnuk Karla Benedicta Cosacka, syn kupca Ernsta Augusta Cosacka (1788–1837) mieszkającego przy Langer Mark (Długi Targ), żonatego od 25 V 1820 z Dorotheą (1794–1882), córką Renatusa Gottfrieda Grade (1752–1812), wnuczką pastora z Koźlin (od 1790) i Kiezmarku (od 1793) Johanna Theodora Grade. Miał nieznanego imienia rodzoną siostrę (1788 – pochowana 11 IX 1791 w kościele Najświętszej Marii Panny, wraz z prababką, Agatą Concordią Grade).
W 1841 ukończył Gimnazjum Miejskie, studiował teologię i filozofię na uniwersytecie w Halle, od 1844 doktor. W 1845 rozpoczął pracę nauczyciela w gdańskim Gimnazjum Miejskim, w 1849 przeszedł do średniej szkoły św. Piotra i Pawła, w której pracował do 1872. 1 IV 1872 powołany na stanowisko radcy szkolnego w Zarządzie Miasta. Kierował miejską oświatą, kulturą, miał nadzór nad placówkami opiekuńczo-wychowawczymi.
Był jednym z najbliższych współpracowników nadburmistrza Leopolda Wintera. Przeprowadził generalną reorganizację miejskiego szkolnictwa, nadzorował budowę nowych obiektów szkolnych. W szkołach zatrudniał wykwalifikowaną kadrę nauczycielską, dla biednych dzieci organizował dożywianie i wyjazdy na kolonie. Wspierał tworzenie prywatnych przedszkoli. Specjalną troską otaczał miejskie sierocińce i organizacje społeczne wspierające je finansowo. W czasie działalności szkolnej opublikował kilka prac z zakresu historii literatury i krytyki literackiej. Był kapitanem rezerwy, uczestniczył w wojnach Prus z Austrią w 1866 i Francją w latach 1870–1871. Zmarł w szpitalu w Wejherowie, pochowany w Gdańsku.
Od 12 V 1851 był żonaty z Berthą Caroliną (1831 Gdańsk – 3 II 1900 Gdańsk), córką gdańskiego sędziego Carla Gustava von Groddecka. Ich córka Selma (24 IV 1862 Gdańsk – 1924 Gdańsk) od 12 V 1882 była żoną kupca (handel hurtowy zbożem) Ludwiga Carla Augusta Bartelsa (25 X 1850 – po 1916); córka Martha (zm. 1924) pozostała panną.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe Gdańsk, Księgi kościoła NMP, 1461/65, 3 i 95; Urząd Stanu Cywilnego Gdańsk, 448/1900.
„Danziger Intelligenzblatt”, nr 37 z 6 V 1820, s. 782–783;nr 43 z 27 V 1820, s. 893, nr 106 z 9 V 1837, s. 899.
Pszczółkowska Lidia, Cosack Karl Wilhelm, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, Suplement I, Gdańsk 1998, s. 55-56.
