CLAUSEN BENEDICT, złotnik
| < Poprzednie | Następne > |
BENEDICT CLAUSEN (Clauss, Claußen, Clauß) (ochrzczony 11 X 1644 Norymberga – 3 X 1709 Gdańsk), złotnik. Syn złotnika Johanna (Hansa) Claußa (chrzest 13 V 1596 Norymberga – 20 VI 1671 tamże) i jego drugiej żony, poślubionej 27 III 1633 Helmy (Heleny) (pochowana 13 IV 1662), wdowy po złotniku Andreasie Straub(en)ie i bursztynniku Wolfie Götzu (zm. przed 1628). Brat złotnika Johanna Jakoba (Klaußa) (chrzest 22 IX 1634 Norymberga – 1689).
W latach 1658–1662 uczył się zawodu o ojca. Od 1672 był czeladnikiem w warsztacie Henninga Probsta w Gdańsku. Pracę mistrzowską wykonał u Gottfrieda Schmiedta w 1676. Obywatelstwo Gdańska otrzymał 21 VI 1677. Funkcję starszego gdańskiego cechu złotników pełnił w latach: 1690, 1695 i 1707. Prace mistrzowskie w jego warsztacie wykonali: Nathanael Schlaubitz, Siegfried Örnster, Johann Jöde, Ephraim Eckholt (Eckholtz), Andreas Schwenck II (28 XI 1659 – 23 VI 1723), Nathanael Detloff, Johann Heinrich Hudtmacher, Abraham Tryboll (Trybol, Tribull; 1672 Gdańsk - 26 V 1717), Gottfried Winhold. Naukę w jego warsztacie ukończyli (oprócz synów) zapisany w 1697 Gottlieb Unger oraz Gergen Tönniges (1698), nie ukończyli Michel Görcke (1704) oraz Jacob Zibant (1706). Czeladnikami byli Gotfried Winholdt (od 1693), Abraham Trybol i Georg Jantzen (1669 Zaroślak – 11 XI 1701).
Miał pięciu synów: Johanna Jakoba, Benedicta, Salomona, Johanna Carla i Gottlieba, którzy kształcili się w warsztacie ojca. Benedict (nauka zakończona dyplomem w 1686), Salomon (1691) i Johann Carl (1710) uzyskali tytuły mistrzowskie. Został pochowany w kościele Najświętszej Marii Panny w Gdańsku w grobie pod płytą kamienną ze względu na zapełnienie miejsc pochówkowych w kaplicy złotników pod wezwaniem Świętego Krzyża (ostatnią pochowaną tam osoba była jego zmarła 25 IX 1709 córka Anna Maria).
Używał znaków warsztatowych z monogramem BC i kropką w polach o dekoracyjnym obrysie. W latach 1708/1709 pozłocił chorągiew z okrętem w Ratuszu Głównego Miasta. Z jego dorobku zachowały się głównie sprzęty świeckie: puchar w kształcie okrętu (Ermitaż w Petersburgu), a także okazałe kufle ze scenami biblijnymi i charakterystycznymi dla tego warsztatu epizodami z historii antycznej. Spośród nielicznych zabytków sakralnych wskazać można aplikację na obraz ( Muzeum Narodowe w Gdańsku).
W 2018 na aukcji internetowego domu VIL jego tzw. kufel monetowy został sprzedany za 45 000 EUR, w 2021 inny kufel sprzedano we włoskim domu aukcyjnym Wannenes za ponad (w przeliczeniu) 632 000 zł, w ofercie domu aukcyjnego Christie’s w Paryżu znajdował się podobny kufel z estymacją ceny 12 000 – 18 000 EUR. Zob. też złotnictwo.
Bibliografia:
Czihak Eugen von, Die Edelschmiedekunst früherer Zeiten in Preussen, Leipzig 1908, s. 64–65.
Kriegseisen Jacek, O gdańskich złotnikach w latach 1700–1816, w: ...łyżek srebrnych dwa tuziny. Srebra domowe w Gdańsku 1700–1816, Gdańsk 2007, s. 159–160.
Nürnberger Künstlerlexikon. Bildende Künstler, Kunsthandwerker, Gelehrte, Sammler, Kulturschaffende und Mäzene vom 12. bis zur Mitte des 20. Jahrhunderts, Bd. 1, hrsg. Grieb Manfred H., München 2007, s. 224–225, 492.
