SCHLAUBITZ NATHANIEL, złotnik
| < Poprzednie | Następne > |
NATHANAEL SCHLAUBITZ (2 III 1662 Elbląg – 5 XII 1726 Gdańsk), złotnik. Syn kupca Johanna Schlaubitza i Gertrudy z domu Brauer. W 1663 roku jego rodzina przeniosła się z Elbląga do Gdańska. Jako czeladnik pracował w warsztacie złotniczym Johanna Rödego II. Pracę mistrzowską wykonał u Benedicta Clausena w 1690 roku. W tym samym czasie uzyskał obywatelstwo miejskie Gdańska i został przyjęty do cechu złotniczego. W latach 1703, 1715 i 1723 był starszym cechu, podstarszym – w 1702, 1714 i 1722 roku. Naukę pobierali u niego Arnholt Lange, Franz Grützmacher i Johann Jöde. W jego warsztacie prace mistrzowskie wykonali Michael Dietrich, Salomon Hein, Christian Pichgel II, Tobias Schmidt II, Gottfried Unruh i Gottfried Wendt.
Był trzykrotnie żonaty. W 1691 roku poślubił Annę Konstancję, siostrę swojego nauczyciela, córkę Petera Rödego II. Dzięki temu wszedł w bliskie kontakty z jedną z najważniejszych rodzin złotniczych w Gdańsku. Po śmierci pierwszej żony ożenił się z Florentiną Moller, niezwiązaną z cechem złotniczym, po jej śmierci zaś poślubił Katarzynę Elżbietę Holl, córkę Johanna Gottfrieda Holla, stając się powinowatym innej ważnej dynastii złotniczej. Ze związków tych miał siedmioro dzieci. Trzech jego synów – Benjamin, Nathanael i Johann Gottfried – kształciło się w pracowni ojca. Został pochowany w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Gdańsku (jego płyta nagrobna znajduje się w południowym ramieniu transeptu). Wdowa po nim prowadziła warsztat co najmniej do 1727 roku.
Schlaubitz miał jedną z największych w dziejach Gdańska pracowni złotniczych, co wpłynęło na zróżnicowaną jakość jego wyrobów. Używał znaków warsztatowych w formie monogramu NS. Jego dzieła prezentują typową dla przełomu XVII i XVIII wieku stylistykę, wykorzystującą repusowaną, plastyczną dekorację, złożoną z rozbudowanych scen figuralnych (biblijnych, mitologicznych, alegorycznych), a także dekorację ornamentalną z motywem suchego akantu. Z jego dorobku zachowało się blisko dwieście zabytków, przechowywanych w muzeach w Polsce (między innymi w Muzeum Narodowym w Gdańsku, Zamku Królewskim na Wawelu) i na świecie (Ermitaż w Petersburgu, Muzeum Moskiewskiego Kremla) – głównie świeckich: kubki, kufle, tace, czarki, świeczniki, łyżki, ale i różnorodne sprzęty sakralne w kościołach parafialnych i skarbcach klasztornych, zwłaszcza na terenie Pomorza, między innymi kielichy (Biskupiec Pomorski, Lignowy, Walichnowy, Wejherowo, Witkowice), puszki eucharystyczne (Leśno), monstrancje (Bystrzyca, Lignowy, Pelplin, Unierzyż, Walichnowy, Wielki Garc), plakiety wotywne (Biała, Czerwińsk, Kościerzyna, Szynwałd).
Zob. też złotnictwo.
