KOŚCIÓŁ ŚW. STANISŁAWA BISKUPA MĘCZENNIKA

Z Encyklopedia Gdańska
Wersja Blazejsliwinski (dyskusja | edycje) z dnia 08:09, 7 gru 2022

(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Przebudowa ujeżdżalni na kościół św. Stanisława Biskupa Męczennika, 1924
Kościół św. Stanisława Biskupa Męczennika, około 1925
Kościół św. Stanisława Biskupa Męczennika, około 1930
Organy kościoła św. Stanisława Biskupa Męczennika, około 1930
Kościół św. Stanisława jako warsztaty samochodowe, 1968
Kościół św. Stanisława Biskupa Męczennika, 2006
Dom parafialny z kaplicą pod wezwaniem bł. ks. Bronisława Komorowskiego, 2006

KOŚCIÓŁ ŚW. STANISŁAWA BISKUPA MĘCZENNIKA, Wrzeszcz, al. Legionów 13 (do 1945 Heeresanger). Budynek powstał około 1910 jako ujeżdżalnia koni w koszarach telegrafistów (Telegraphen-Kaserne). Po utworzeniu II Wolnego Miasta Gdańska (WMG) i przymusowej demilitaryzacji przeszedł wraz z całym zespołem koszar pod zarząd Komisariatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej. W 1924 został wydzielony na użytek Polaków katolików i staraniem Towarzystwa Budowy Kościołów Polskich w Gdańsku pod kierownictwem architekta Czesława Świałkowskiego zaadaptowany na kościół.

Początkowo nabożeństwa odprawiano w kaplicy (późniejszej zakrystii). W 1925 ukończono adaptację (wystrój wnętrza z ołtarzami głównym i bocznymi, wieża ponad chórem, wyposażonym później w organy, jak również na zewnątrz – nadanie budynkowi cech świątyni, między innymi dodanie pomiędzy korpusem nawy głównej a plebanią kwadratowej wieżyczki, zakończonej tzw. latarnią na planie koła, krytą hełmem i zwieńczoną krzyżem), konsekrowany w 1934. Kuratorem od początku był ks. Bronisław Komorowski. Do 1932 był to jedyny kościół pełniący funkcję ośrodka polskiego życia religijnego w II WMG (między innymi działało przy nim polonijne Towarzystwo Śpiewacze św. Cecylii). W 1937 ogłoszono dekret o utworzeniu w nim polskiej parafii personalnej, z powodu gwałtownej reakcji hitlerowskich władz II WMG natychmiast zawieszony. W 1939 budynek zarekwirowano i zamieniono na bazę naprawczą sprzętu wojskowego, zniszczono wyposażenie (zachowały się jedynie: komplet szat liturgicznych, figura św. Antoniego, figura Matki Bożej, relikwiarz bł. Bronisławy oraz marmurowa tablica ufundowana w rocznicę konsekracji).

W 1945 niezwrócony katolikom, mieścił garaże i warsztaty Wojsk Ochrony Pogranicza, od 1957 halę warsztatową Bazy Remontowej nr 2 Gdańskiego Przedsiębiorstwa Transportu Budowlanego, zatrudniającej około 200 pracowników. W nawie i prezbiterium remontowano samochody, plebanie wykorzystywano jako pomieszczenia biurowe. Dzięki staraniom biskupa Edmunda Nowickiego, wspieranego między innymi przez byłych działaczy Polonii gdańskiej, w grudniu 1972 zwrócony Kościołowi zdewastowany, poświęcony ponownie przez bp. Lecha Kaczmarka. Od 1973 odbywała się katechizacja w przebudowanych na salki boksach garażowych. W 1975 konsekrowano dzwony, w 1977 dokonano renowacji sufitu, posadzki, w latach 1978–1979 zbudowano chór, wymieniono okna i odnowiono elewację, w 1984 przebudowano plebanię. W okresie 1980–1985 w oknach umieszczono witraże autorstwa M. Leszczyńskiej (nowatorska kompozycja elementów roślinnych i geometrycznych). W latach 1986–1987 wnętrze uzyskało ostateczny kształt: ołtarz główny według projektu Leopolda Taraszkiewicza (przedstawiający Chrystusa na łodzi pośród wzburzonego jeziora), ołtarze boczne poświęcone Matce Boskiej oraz patronowi kościoła, lipową Drogę Krzyżową autorstwa Wiesława Darocha. W latach 1989–1994 od strony północno-wschodniej wybudowano dom parafialny z osobną kaplicą im. bł. ks. Bronisława Komorowskiego. W parafii działa wiele grup i stowarzyszeń religijnych, wydawane jest pismo „Skałka”. SK

Proboszczowie kościoła św. Stanisława
Biskupa Męczennika
1924–1939 ks. Bronisław Komorowski
24 XII 1972 – 19 XII 2009 ks. Andrzej Rurarz (do 1 III 1979 administrator)
15 I 2010 – ks. Zbigniew Cichoń
MrGl
⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania