FREISLICH JOHANN BALTHASAR CHRISTIAN, kompozytor
| Linia 3: | Linia 3: | ||
[[File:Rękopis_kantaty_Ertönt_ihr_Hütten_der_Gerechten,_Johann_Balthasar_Christian_Freislich,_1741.JPG|thumb|Johann Balthasar Christian Freislich, rękopis kantaty Wielkanocnej ''Ertönt ihr Hütten der Gerechten'', 1741]] | [[File:Rękopis_kantaty_Ertönt_ihr_Hütten_der_Gerechten,_Johann_Balthasar_Christian_Freislich,_1741.JPG|thumb|Johann Balthasar Christian Freislich, rękopis kantaty Wielkanocnej ''Ertönt ihr Hütten der Gerechten'', 1741]] | ||
| − | '''JOHANN BALTHASAR CHRISTIAN FREISLICH''' (Freisslich, Freißlich, Fraislich | + | '''JOHANN BALTHASAR CHRISTIAN FREISLICH''' (Freisslich, Freißlich, Fraislich) (ochrzczony 30 III 1687 Immelborn koło Salzungen – pochowany 17 IV 1764 Gdańsk), kompozytor, kapelmistrz, organista. Syn Johanna Weigolda (Wigaläus, Vigilius) (1619 Monachium – 1689), pastora w Immelborn w latach 1658–1689 i jego trzeciej żony Kathariny Bachmann z Salzungen (ur. około 1658 – pochowana 23 V 1732 Gdańsk). Brat przyrodni [[FREISLICH JOHANNES WIGULAEUS, muzyk, kantor| Johannesa Wigulaeusa Freislicha]], Johanna Tobiasa Freislicha (ur. 1675), organisty w Salzungen i [[FREISLICH MAXIMILIAN DIETRICH, kompozytor | Maximiliana Dietricha Freislicha]]. <br/><br/> |
| − | + | Brak informacji o jego wykształceniu, ale o młodzieńczych ćwiczeniach muzycznych świadczy wykonany przez niego w 1702 odpis ''Magnificatu'' Johanna Rosenmüllera. 28 X 1709 przyjęty został na uniwersytet w Jenie. Od 1714 pracował w Sonderhausen na dworze księcia Christiana Wilhelma (1647–1721), początkowo jako organista, od 1716 także jako kapelmistrz. Prawdopodobnie tak jak jego poprzednicy zobowiązany był do nauczania muzyki w tamtejszych szkołach. Na koszt księcia odbył podróż do Drezna by poznać i udoskonalić grę na pantaleonie u konstruktora tego instrumentu, Pantaleona Habenstreita, oraz zapoznać się z życiem muzycznym drezdeńskiego dworu. 13 XI 1726 w Sonderhausen mianowany został przez księcia Günthera I sekretarzem. | |
| + | Z początkiem jesieni 1731 objął w Gdańsku stanowisko kapelmistrza kapeli [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]] (NMP) (kapelmistrza Rady Miejskiej), wakujące po śmierci jego przyrodniego brata Maximiliana Dietricha. Pierwszym śladem jego aktywności jako kapelmistrza był (niezachowany) inwentarz instrumentów muzycznych kapeli, datowany na 27 X 1731, pod którym podpisał się jako organmistrz. <br/><br/> | ||
| + | Jeden z najwybitniejszych muzyków działających w Gdańsku. Tworzył [[KANTATA | kantaty]] kościelne, pasje, magnifikaty, psalmy, opracowania chorałów i kantaty okolicznościowe, związane z obchodami ważnych rocznic historycznych, na przykład stulecia [[POKÓJ OLIWSKI | pokoju oliwskiego]], trzechsetlecia [[WOJNA TRZYNASTOLETNIA | wojny trzynastoletniej]], ku czci królów polskich Augusta II i Augusta III, przeznaczone na uroczystości [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]] oraz uroczystości rodzinne gdańszczan. Kompozycje pisał w stylu późnobarokowym, wykazującym wpływy włoskie i niemieckie (większość przetrwała w przekazach rękopiśmiennych przechowywanych w bibliotekach Gdańska i Sondershausen). <br/><br/> | ||
2 XII 1726 w Sondershausen poślubił Johannę Justinę Louisę Zeitz (1710 (?) – 20 II 1769 Gdańsk). Mieli siedmioro dzieci, córki: Henriettę Luisę Sophię (ochrzczona 5 XI 1730 Sondershausen – po 1781), żonę [[MOHRHEIM FRIEDRICH CHRISTIAN SAMUEL, kompozytor, kapelmistrz | Friedricha Christiana Samuela Mohrheima]]; Augustę Dorotheę (ochrzczona 18 VI 1734 Gdańsk – pochowana 9 III 1735 Gdańsk); Dorotheę Constantię (ochrzczona 11 II 1736 Gdańsk); Christinę Lovisę (ochrzczona 25 X 1740 Gdańsk – pochowana 13 IX 1741 Gdańsk); synów: Johanna Justinusa (ochrzczony 19 VII 1729 Sondershausen); Johannesa Wigulaeusa (ochrzczony 2 X 1732 Gdańsk – po 1762); Carla Augusta (ochrzczony 11 XII 1738 – po 1783), który w 1759 wstąpił do Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, pracował w Kapsztadzie (Afryka Południowa), w 1783 został wybrany do rady zboru ewangelicko-luterańskiego (Evangelisch Luthersche Kerk), w 1765 poślubił Johannę Margarethę van der Stap, z którą miał dziesięcioro dzieci. Osoby o nazwisku Freislich żyją w Kapsztadzie i w XXI wieku. {{author: DS}} {{author: JMM}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | 2 XII 1726 w Sondershausen poślubił Johannę Justinę Louisę Zeitz (1710 (?) – 20 II 1769 Gdańsk). Mieli siedmioro dzieci, córki: Henriettę Luisę Sophię (ochrzczona 5 XI 1730 Sondershausen – po 1781), żonę [[MOHRHEIM FRIEDRICH CHRISTIAN SAMUEL, kompozytor, kapelmistrz | Friedricha Christiana Samuela Mohrheima]]; Augustę Dorotheę (ochrzczona 18 VI 1734 Gdańsk – pochowana 9 III 1735 Gdańsk); Dorotheę Constantię (ochrzczona 11 II 1736 Gdańsk); Christinę Lovisę (ochrzczona 25 X 1740 Gdańsk – pochowana 13 IX 1741 Gdańsk); synów: Johanna Justinusa (ochrzczony 19 VII 1729 Sondershausen); Johannesa Wigulaeusa (ochrzczony 2 X 1732 Gdańsk – po 1762); Carla Augusta (ochrzczony 11 XII 1738 – po 1783), który w 1759 wstąpił do Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, pracował w Kapsztadzie (Afryka Południowa), w 1783 został wybrany do rady zboru ewangelicko-luterańskiego (Evangelisch Luthersche Kerk), w 1765 poślubił Johannę Margarethę van der Stap, z którą miał dziesięcioro dzieci. Osoby o nazwisku Freislich żyją w Kapsztadzie i w XXI wieku. {{author: DS}} {{author: JMM}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
'''Bibliografia''': <br/> | '''Bibliografia''': <br/> | ||
| − | |||
Archiwum Państwowe Gdańsk, księgi metrykalne gdańskich kościołów sygn. 354/322 s. 202, 252, 287, /323 s. 14, /347 k. 129r, /363 s. 162. <br/> | Archiwum Państwowe Gdańsk, księgi metrykalne gdańskich kościołów sygn. 354/322 s. 202, 252, 287, /323 s. 14, /347 k. 129r, /363 s. 162. <br/> | ||
| − | + | Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 328.<br/> | |
Neschke K., ''Freislich Johann Balthasar Christian. Die Musik in Geschichte und Gegenwart'', Ludwik Finscher (Hg.), Bd. 7, 2002. | Neschke K., ''Freislich Johann Balthasar Christian. Die Musik in Geschichte und Gegenwart'', Ludwik Finscher (Hg.), Bd. 7, 2002. | ||
Wersja z 13:34, 30 sty 2024
JOHANN BALTHASAR CHRISTIAN FREISLICH (Freisslich, Freißlich, Fraislich) (ochrzczony 30 III 1687 Immelborn koło Salzungen – pochowany 17 IV 1764 Gdańsk), kompozytor, kapelmistrz, organista. Syn Johanna Weigolda (Wigaläus, Vigilius) (1619 Monachium – 1689), pastora w Immelborn w latach 1658–1689 i jego trzeciej żony Kathariny Bachmann z Salzungen (ur. około 1658 – pochowana 23 V 1732 Gdańsk). Brat przyrodni Johannesa Wigulaeusa Freislicha, Johanna Tobiasa Freislicha (ur. 1675), organisty w Salzungen i Maximiliana Dietricha Freislicha.
Brak informacji o jego wykształceniu, ale o młodzieńczych ćwiczeniach muzycznych świadczy wykonany przez niego w 1702 odpis Magnificatu Johanna Rosenmüllera. 28 X 1709 przyjęty został na uniwersytet w Jenie. Od 1714 pracował w Sonderhausen na dworze księcia Christiana Wilhelma (1647–1721), początkowo jako organista, od 1716 także jako kapelmistrz. Prawdopodobnie tak jak jego poprzednicy zobowiązany był do nauczania muzyki w tamtejszych szkołach. Na koszt księcia odbył podróż do Drezna by poznać i udoskonalić grę na pantaleonie u konstruktora tego instrumentu, Pantaleona Habenstreita, oraz zapoznać się z życiem muzycznym drezdeńskiego dworu. 13 XI 1726 w Sonderhausen mianowany został przez księcia Günthera I sekretarzem.
Z początkiem jesieni 1731 objął w Gdańsku stanowisko kapelmistrza kapeli kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP) (kapelmistrza Rady Miejskiej), wakujące po śmierci jego przyrodniego brata Maximiliana Dietricha. Pierwszym śladem jego aktywności jako kapelmistrza był (niezachowany) inwentarz instrumentów muzycznych kapeli, datowany na 27 X 1731, pod którym podpisał się jako organmistrz.
Jeden z najwybitniejszych muzyków działających w Gdańsku. Tworzył kantaty kościelne, pasje, magnifikaty, psalmy, opracowania chorałów i kantaty okolicznościowe, związane z obchodami ważnych rocznic historycznych, na przykład stulecia pokoju oliwskiego, trzechsetlecia wojny trzynastoletniej, ku czci królów polskich Augusta II i Augusta III, przeznaczone na uroczystości Gimnazjum Akademickiego oraz uroczystości rodzinne gdańszczan. Kompozycje pisał w stylu późnobarokowym, wykazującym wpływy włoskie i niemieckie (większość przetrwała w przekazach rękopiśmiennych przechowywanych w bibliotekach Gdańska i Sondershausen).
2 XII 1726 w Sondershausen poślubił Johannę Justinę Louisę Zeitz (1710 (?) – 20 II 1769 Gdańsk). Mieli siedmioro dzieci, córki: Henriettę Luisę Sophię (ochrzczona 5 XI 1730 Sondershausen – po 1781), żonę Friedricha Christiana Samuela Mohrheima; Augustę Dorotheę (ochrzczona 18 VI 1734 Gdańsk – pochowana 9 III 1735 Gdańsk); Dorotheę Constantię (ochrzczona 11 II 1736 Gdańsk); Christinę Lovisę (ochrzczona 25 X 1740 Gdańsk – pochowana 13 IX 1741 Gdańsk); synów: Johanna Justinusa (ochrzczony 19 VII 1729 Sondershausen); Johannesa Wigulaeusa (ochrzczony 2 X 1732 Gdańsk – po 1762); Carla Augusta (ochrzczony 11 XII 1738 – po 1783), który w 1759 wstąpił do Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, pracował w Kapsztadzie (Afryka Południowa), w 1783 został wybrany do rady zboru ewangelicko-luterańskiego (Evangelisch Luthersche Kerk), w 1765 poślubił Johannę Margarethę van der Stap, z którą miał dziesięcioro dzieci. Osoby o nazwisku Freislich żyją w Kapsztadzie i w XXI wieku.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe Gdańsk, księgi metrykalne gdańskich kościołów sygn. 354/322 s. 202, 252, 287, /323 s. 14, /347 k. 129r, /363 s. 162.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 328.
Neschke K., Freislich Johann Balthasar Christian. Die Musik in Geschichte und Gegenwart, Ludwik Finscher (Hg.), Bd. 7, 2002.
