Strona tytułowa kodeksu Napoleona, 1807
Francuski kodeks cywilny opracowany na polecenie i pod kierunkiem Napoleona Bonaparte w 1804. Przewidywał m.in. zrównanie stanów, znosił świadczenia osobiste, wprowadzał obowiązkowe śluby cywilne, gwarantował własność pryw. i przyśpieszał rozwój kapitalistycznych stosunków społ. Narzucany krajom podbitym i uzależnionym od Francji. W 1808 wprowadzony w Księstwie Warszawskim i oficjalnie 1 VII (po wielkich oporach) w I WMG. Uroczyste zaprzysiężenie kodeksu z udziałem senatu oraz II i III ordynku nastąpiło w q kośc. NMP w 1. rocznicę powołania q I WMG, tj. 21 VII 1808. Podstawowe założenia kodeksu wprowadzono w mieście dopiero 15 I 1809. Rada Miejska nie akceptowała m.in. równouprawnienia ludności żyd. (q Żydzi). Władze francuskie w Gd. planowały wydanie nowej konstytucji dla miasta, mającej gruntownie zreformować jego ustrój, usunąć pozostałości feudalizmu i zapewnić sprawny rząd. Po klęsce w wojnie z Rosją zamiaru nie zrealizowano. Kodeks obowiązywał do ponownego przejęcia Gd. przez Prusy w 1814.
JZ
