KONSULAT GENERALNY IMPERIUM ROSYJSKIEGO I PAŁAC ROSYJSKI
| < Poprzednie | Następne > |
KONSULAT GENERALNY IMPERIUM ROSYJSKIEGO I PAŁAC ROSYJSKI. Początki konsulatu sięgają wizyty cara Piotra I (1716–1717) i ustanowienia w Gdańsku rosyjskiego przedstawicielstwa. Pierwszym rezydentem został w początku 1718 roku kupiec gdański Georg Erdmann. W roku 1719 carski urzędnik Paweł Gotowcew na polecenie władz rosyjskich nabył od G. Erdmanna – wbrew gdańskiemu prawu, które nie zezwalało na nabywanie nieruchomości przez obcokrajowców niebędących obywatelami miasta – jego posiadłość Zu den drei Bären (Pod Trzema Niedźwiedziami), po północnej stronie Langgarten 74 (ul. Długie Ogrody), w chwili zakupu leżącą w obrębie miejskich wałów, w pobliżu Bramy Żuławskiej. Władze Gdańska odmawiały uznania transakcji, wykorzystując m.in. fakt utonięcia P. Gotowcewa (wraz z dokumentami) w drodze do Petersburga. W 1734 roku próbowały rozwiązać sprawę kompromisowo, składając carycy Annie (odrzuconą przez nią) propozycję odkupienia nieruchomości. Rezydencję nazywano w Gdańsku Piotrową Zagrodą lub Domem Imperatorskim. W 1768 rezydent Iwan von Rehbinder na koszt carycy Katarzyny II przebudował siedzibę wedle planów architekta Reböndera na rokokowy pałac, składający się z dwupiętrowego korpusu głównego i dwóch (usytuowanych pod kątem prostym) jednopiętrowych bocznych skrzydeł wysuniętych na zaplecze, w stronę reprezentacyjnego, wewnętrznego dziedzińca (przejazd w przyziemiu budynku głównym) i ogrodu. Pełnił on oficjalnie funkcję Konsulatu Generalnego Imperium Rosyjskiego, gdańszczanie nazwali go Pałacem Rosyjskim. Obok wybudowano cerkiew, zastępującą dotychczasową kaplicę. W 1865 roku pałac przebudowano, pozbawiając go rokokowej lekkości. We wrześniu 1881 był miejscem spotkania cesarza Wilhelma I i cara Aleksandra III. Po wybuchu I wojny światowej konsul generalny Dymitr Nikołajewicz Ostrowski został internowany i zmuszony do opuszczenia Gdańska. Po rewolucji październikowej w 1918 roku skupiał emigrantów rosyjskich (m.in. przedstawicielstwo Wszechrosyjskiego Rządu admirała Kołczaka oraz Komitet Pomocy Uchodźcom Rosyjskim w Gdańsku, kierowany przez byłego konsula D.N. Ostrowskiego). W 1926 przejęty przez władzę radziecką, do czerwca 1941 pełnił funkcję konsulatu. Od 1942 siedziba Landesamt für Vorgeschichte (Krajowego Urzędu do spraw Prehistorii) oraz Okręgowego Muzeum Prehistorycznego ( Muzeum Prowincji Zachodniopruskiej). Zniszczony w 1945 roku, nieodbudowany. Siedzibę nowego konsulatu ZSRR otworzono we Wrzeszczu, przy ul. Matki Polki 10, obecnie adres Konsulatu Generalnego Federacji Rosyjskiej: ul. Batorego 15. Konsulat 20 II 1992 wystąpił (z bezskuteczną) próbą uzyskania potwierdzenia prawa własności Rosji do parceli nabytej w 1719.
