JANISZEWSKI JERZY, grafik
Z Encyklopedia Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
Plik:Jerzy i Ewa Janiszewscy.JPG
Jerzy i Krystyna Janiszewscy z córką Ewą
JERZY JANISZEWSKI (ur. 11 III 1952 Płock), grafik, we współpracy z żoną Krystyną projektant logo q Solidarności, jednego z najbardziej rozpoznawalnych polskich znaków graficznych, potem symbolu Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” (NSZZ „Solidarność”). Absolwent liceum plastycznego w Warszawie, w 1976 roku ukończył Wydział Projektowania Graficznego gdańskiej Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych (q Akademia Sztuk Pięknych). Pracował jako grafik i projektant. W roku 1977 z żoną Krystyną zaprojektował plakat na 60-lecie rewolucji październikowej, za który zdobyli Nagrodę im. Tadeusza Trepkowskiego, klasyka plakatu propagandowego. Logo „Solidarności” powstało prawdopodobnie 20 VIII 1980 jako symbol Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego (MKS). Pierwszą wersją był plakat przedstawiający bramę nr 2 q Stoczni Gdańskiej im. Lenina z kwiatami. Gdy 16 sierpnia zawiązał się MKS, powstała druga wersja plakatu: napis MKS z polską flagą połączoną z literą K, krój liter przypominał ten z późniejszego logo. Na użycie słowa „Solidarność” zdecydował się po konsultacjach m.in. z poetą Krzysztofem Kasprzykiem. W swoim mieszkaniu w q Pieckach-Migowie, przy ul. Marusarzówny, na białej kartce formatu A5 namalował czerwoną farbą słowo „Solidarność”. Pomysłem żony Krystyny (autorki znanego znaku Grudnia ’70) było wyprowadzenie z litery „n” biało-czerwonej flagi. Projekt natychmiast zaakceptowano, pierwszych 100 plakatów wydrukowano zaraz po akceptacji i rozklejono w sali obrad. Do końca strajku wydrukowano około 4 tysięcy egzemplarzy. Po zakończeniu protestu projekt stał się oficjalnym logo NSZZ „Solidarność”. Autor otrzymał legitymację nr 1 i honorowe członkostwo „Solidarności”. W 1992 roku zrzekł się praw majątkowych do znaku na rzecz „Solidarności”. Charakterystyczny krój liter zyskał nazwę „solidaryca”; często wykorzystywano go w innych projektach, wydarzeniach, do pism, tytułów, haseł, wódki „Solidarność”, papierosów „Solidarność”, ręczników „Solidarność”; w roku 1989 powstał słynny plakat wyborczy Tomasza Sarneckiego W samo południe, przedstawiający Gary’ego Coopera z wpiętym nad gwiazdą szeryfa znaczkiem „Solidarności”. Janiszewski zaprojektował też m.in. winietę „Tygodnika Solidarność”, napis na plakacie filmu Człowiek z żelaza, logo Dni Sierpniowych Gdańsk-Gdynia ’81. W roku 1980 otrzymał Grand Prix Biennale Plakatu w Katowicach, w 1982 Nagrodę Specjalną TDC of New York i inne. W czasie q stanu wojennego, w listopadzie 1982, wyjechał do RFN na wystawę, do Polski nie wrócił. W roku 1983 otrzymał stypendium w Paryżu; autor plakatów, broszur, transparentów m.in. na manifestacje „Solidarności” w obronie uwięzionych. W Polsce ponownie w latach 1995–1998, w roku 1998 zamieszkał w Barcelonie, w 2009 w La Corunii. Autor logo polskiej prezydencji w Unii Europejskiej 2011. W 2008 roku odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, w 2011 uhonorowany Nagrodą Prezydenta Miasta Gdańska „Neptuny” (q nagrody miasta Gdańska).
