POROZUMIENIE GDAŃSKIE
| < Poprzednie | Następne > |
POROZUMIENIE GDAŃSKIE (porozumienia sierpniowe), najsłynniejsze spośród 4 porozumień podpisanych latem 1980 roku przez komisje rządowe PRL ze strajkującymi robotnikami (Szczecin – 30 sierpnia, Gdańsk – 31 sierpnia, Jastrzębie – 3 września, Katowice – 11 września). Porozumienie gdańskie uważane jest za najbardziej dojrzałe politycznie i najkorzystniejsze dla robotników. Dużą rolę w jego wypracowaniu odegrali wspierający gdański Międzyzakładowy Komitet Strajkowy tzw. eksperci z Tadeuszem Mazowieckim na czele oraz członkowie q Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. W pierwszym punkcie porozumienia znalazł się zapis: „Działalność Związków Zawodowych w PRL nie spełniła nadziei i oczekiwań pracowników. Uznaje się za celowe powołanie nowych, samorządnych związków zawodowych, które byłyby autentycznym reprezentantem klasy pracującej”. Bezpośrednim rezultatem porozumienia gdańskiego było utworzenie 17 IX 1980 – pierwszego w bloku sowieckim – niezależnego od władz komunistycznych związku zawodowego (q NSZZ „Solidarność”). Porozumienie gdańskie gwarantowało m.in. prawo do strajku, bezpieczeństwo dla uczestników strajku, złagodzenie cenzury, uwolnienie więźniów politycznych, przywrócenie do pracy osób zwolnionych po q grudniu 1970 i q czerwcu 1976 oraz radiową transmisję mszy św. Sygnatariuszami porozumienia byli wszyscy – z wyjątkiem q Andrzeja Gwiazdy – członkowie gdańskiego MKS (przewodniczący q Lech Wałęsa; zastępcy przewodniczącego: Andrzej Kołodziej i q Bogdan Lis; członkowie: q Lech Bądkowski, Wojciech Gruszecki, Stefan Izdebski, Jerzy Kmiecik, Zdzisław Kobyliński, q Henryka Krzywonos, Stefan Lewandowski, q Alina Pienkowska, Józef Przybylski, Jerzy Sikorski, Lech Sobieszek, Tadeusz Stanny, q Anna Walentynowicz, Florian Wiśniewski) oraz przedstawiciele komisji rządowej (wicepremier Mieczysław Jagielski, członek sekretariatu KC PZPR Zbigniew Zieliński, I sekretarz KW PZPR w Gdańsku q Tadeusz Fiszbach i wojewoda gdański q Jerzy Kołodziejski). Oryginalne teksty porozumienia gdańskiego zaginęły po roku 1981. Władze komunistyczne zerwały porozumienia gdańskie, wprowadzając w nocy z 12 na 13 XII 1981 q stan wojenny.
