BUNT KOGGEGO 1456
| < Poprzednie | Następne > |
BUNT KOGGEGO 1456/1457. W październiku 1455 roku, po wprowadzeniu akcyzy na potrzeby q wojny trzynastoletniej, na Fischmarkt (Targ Rybny) doszło do wystąpień pospólstwa. Rozruchy stłumiono, przywódcę buntu, Mikołaja Gulsowa, skazano na karę śmierci. W końcu września roku 1456 rozeszły się pogłoski, że q Rada Miejska pozwoliła zaciężnym walczącym po stronie polskiej ściągać siłą pieniądze od mieszkańców miasta na pokrycie należnego żołdu. Ośrodkiem fermentu stał się klasztor dominikański przy q kościele św. Mikołaja. Przywódcą grupy kupców i zamożnych rzemieślników był Martin Kogge. Zarzucił Radzie Miejskiej uwikłanie miasta w wojnę z Krzyżakami bez wiedzy obywateli, obiecał zarazem, gdyby uzyskał władzę, zakończyć ją w ciągu 8 dni. 28 września przed q Dworem Artusa delegacja pod wodzą Koggego przedstawiła 22-punktowe oskarżenie; żądano uwięzienia 2 burmistrzów i 2 rajców, likwidację akcyzy oraz podatku od wystaw. 29 września w klasztorze dominikańskim Kogge zaproponował delegatom kupców i q cechów obalenie Rady Miejskiej. W nocy z 1 na 2 października podjęto przygotowania do obsadzenia ratusza 400 zbrojnymi. Chciano rozdać biedocie część miejskich pieniędzy i anulować długi, paląc listy wierzycielskie. O planach zamachu Rada Miejska dowiedziała się 2 października rano. Wprawdzie obsadzono wojskiem miejskim ratusz i klasztor dominikański, ale radykalna postawa spiskowców skłoniła radę do ustąpienia. Tego samego dnia przeprowadzono wybór nowej rady, weszło do niej 13 przedstawicieli kupców i rzemieślników, co zadowoliło aspiracje większości opozycji. Konieczność zaciągania pożyczek na spłatę zaciężnych (także Krzyżaków, którzy zawarli umowy ze stroną polską dotyczące sprzedaży trzymanych zamków i miast) wymusiła jednak 28 października na nowej radzie wprowadzenie kolejnego podatku i przyjęcie uchwały o dalszym nienakładaniu podatków do czasu uregulowania wszystkich długów miasta. Kogge, który nie wszedł do rady, opracował radykalny projekt ograniczający jej niepodzielne rządy: Rada Miejska miała składać się z 4 burmistrzów, 20 rajców, w tym 14 z kupiectwa i 6 z rzemieślników, funkcja rajcy miała być czasowa, co 2 lata miała następować wymiana połowy rady i 2 burmistrzów; projekt zakładał wprowadzenie pensji, umożliwiającej dostęp do rady ludziom żyjącym z pracy własnej, oraz ustanowienie organu kontrolującego poczynania rady. 28 I 1457 roku zgłoszono go gubernatorowi pruskiemu Janowi Bażyńskiemu, co Rada Miejska uznała za złamanie porozumień. Pod pretekstem szykowania przewrotu z planem wymordowania członków dotychczasowej rady i poddania Gdańska Krzyżakom 14 II 1457 na Langer Markt (Długi Targ) ścięto głównie zwolenników Koggego: Georga Wisego, Nicolausa Lichtenowa, Johanna Grossego, Laurenta Langego i Johanna Starckego. Na śmierć skazano również Koggego, który zbiegł z Gdańska. Aresztowany w Łebie, 17 II 1457 został ścięty w Gdańsku. 23 lutego skazano na banicję dalszych 22 jego współtowarzyszy. W mieście przywrócono dawny system rządów Rady Miejskiej, z wykluczeniem pospólstwa, na cechy nałożono obowiązek corocznego składania przysięgi posłuszeństwa. Nowy spisek, w roku 1463, pod przywództwem mydlarza Gregora Kocha, został zduszony w zarodku.
