WYSOKA
| < Poprzednie | Następne > |
WYSOKA (Wittstock), ob. osiedle mieszkaniowe w dzielnicy q Osowa. Początkowo wieś zajmująca większość obszaru ob. Osowej, między ob. ulicami Komandorską, Sopocką i Odyseusza od płn., Barniewicką od zach., q Obwodową Trójmiasta od wsch. i Nowy Świat od płd. Centrum wsi znajdowało się w okolicach ob. ulic Kielnieńskiej i Wodnika. Wieś powstała przy ważnym szlaku drogowym z Gd. do Słupska. Od 1283 (z nadania q Mściwoja II) do 1783 (80 mieszkańców) była własnością q opactwa cystersów w Oliwie, wraz ze wsch. częścią ob. q Jeziora Wysockiego (część zach. należała do Chwaszczyna), ob. środkiem jeziora biegnie granica adm. Gd. W XIV w. był tu młyn. W 1682 W. liczyła 30 mórg osiadłych, 42 puste, były tu ogrodnictwo i karczma, nast. folwark klasztorny. Po sekularyzacji dóbr klaszt. została rozparcelowana. W 1819 liczyła 12 domów, karczmę i 80 mieszkańców, należały do niej 2 jeziora. Wypuszczana w dzierżawę (dwór zarządcy znajdował się przy ob. skrzyżowaniu ulic Kielnieńskiej i Feniksa), dzierżawcami byli: w 1783 Dawid Lietzau, w 1830 radca gd. q Fryderyk Wilhelm von Frantzius, w 1861 jego brat, czł. zarządu miejskiego Karol Eilhard. W 1867 obejmowała 14,8 ha, 10 domów, karczmę (ul. Kielnieńska, rejon ob. nr. 30) i 136 mieszkańców. W osobną dzierżawę władze prus. wypuszczały J. Wysockie. Po 1918 znalazła się w granicach pol. woj. pomor. W 1921, po wybudowaniu linii kolejowej Gdynia–Kokoszki, jej odcinek wchodził na teren W. (z okolic ob. ul. Drawskiej) między ul. Komandorską i Kielnieńską, przy której (na wysokości ob. posesji nr 90 a 100) powstał przystanek, nast. biegł do ul. Wodnika i nią do wsi q Klukowo. Około 1922 dom przy ul. Kielnieńskiej 24 (gdzie założono kaplicę) i kilkanaście ha między ulicami Kielnieńską a Komandorską nabył zakon ojców pijarów, będący ich właścicielem do 1939. Przed 1925 pryw. majątek ziemski, z pałacem i kaplicą (nieistniejącymi, zlokalizowanymi w okolicach stawu przy ul. Kielnieńskiej), domem starców (ul. Kielnieńska, rejon posesji nr 45), nadleśnictwem i cegielnią (w rejonie ul. Odyseusza i Obwodowej, po II w. świat. składowisko śmieci dla Gd. i Sopotu, ob. teren stacji benzynowej); w 1925 majątek rozparcelowano. W 1930 zmodernizowano linię kolejową (kształt ob.), wybudowano nowy przystanek, ob. Gd.-Osowa. Przystanek „Wysoka” (rozebrany po II wojnie światowej) stracił funkcje pasażerskie, służąc miejscowemu tartakowi, tory rozebrano. 1 I 1973 płd., większą część W. włączono w granice adm. Gd., pozostały obszar do Gdyni. W rejonie ulic Biwakowej, Niedziałkowskiego i Barniewickiej od pocz. lat 70. XX w. powstawało os. domków jednorodzinnych pracowników przemysłu stoczn. pod nazwą Osowa.
