Inkunabuł ze zbiorów PAN Biblioteki Gdańskiej
POLSKA AKADEMIA NAUK BIBLIOTEKA GDAŃSKA (PAN BG; do 1 I 2011 Biblioteka Gdańska Polskiej Akademii Nauk). Powstała decyzją Sekretariatu Naukowego Prezydium PAN z 14 IX 1954, poprzedzoną uchwałami Miejskiej Rady Narodowej w Gd. (23 V 1953) i Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gd. (10 XI 1953) w sprawie wystąpienia do Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz PAN o przejęcie przez PAN działu nauk. q Biblioteki Miejskiej. Włączenie tego działu do sieci bibliotek PAN nastąpiło 1 I 1955. Nazwę Biblioteka Gdańska PAN zatwierdził 31 XII 1957 Sekretariat Naukowy PAN. Przekazanie siedziby przy ul. Wałowej 15, wraz ze zbiorami, nastąpiło pod koniec 1954. Zbiory w momencie przejęcia przez PAN obejmowały ponad 265 tys. woluminów druków zwartych z XIX i XX w., ponad 6 tys. woluminów czasopism z XIX i XX w., ponad 50 tys. druków z XV– XVIII w., ponad 3 tys. rękopisów, niemal 4 tys. obiektów kartograficznych i niemal 3 tys. graficznych. Stale uzupełniane (poprzez zakupy, dary oraz wymianę krajową i międzynarodową), pod koniec 2005 liczyły ponad 551 tys. woluminów druków zwartych z XIX–XXI w., niemal 88 tys. woluminów (ponad 7 tys. tytułów) czasopism z XIX–XXI w., ponad 5 tys. rękopisów (jednostek inwentarzowych), niemal 56 tys. starych druków, w tym 663 inkunabuły, niemal 10 tys. pozycji kartograficznych (atlasy, mapy, plany), prawie 8 tys. obiektów graficznych (albumy, ryciny, wśród nich szczególnie cenne ryciny gd., rysunki, płyty miedziorytnicze i stalorytnicze, klocki drzeworytnicze), ponad 12 tys. ekslibrisów dawnych i współczesnych (w tym gd. i pomor. ekslibrisy z XV–XVIII w.). Na zbiory fotograficzne składa się ponad 27 tys. odbitek, pocztówek, negatywów. Zbiór numizmatów, niemal 3,5 tys. pozycji, tworzą monety (wśród nich niemal komplet monet srebrnych bitych w mennicy gd. XV–XVIII w.) i banknoty, medale (w tym barok. z gd. szkoły medalierskiej; q medale, medalierzy), medaliki, medaliony i plakietki, ponadto odznaczenia, odznaki, pieczęcie. Do zbiorów należą dokumenty życia społ. (plakaty, ulotki, zaproszenia, programy imprez artyst. i sport., statuty instytucji, katalogi, prospekty reklamowe itp.) w liczbie 27 tys., 5 tys. mikrofilmów i ponad 2 tys. teatraliów. Zgromadzone rękopisy, druki, obiekty graficzne, kartograficzne, fotograficzne i numizmatyczne dokumentują przede wszystkim dzieje Polski, Pomorza, Gd., historię związków Polski z Bałtykiem i krajami nadbałtyckimi. Szczególnie bogato reprezentowane są: filozofia, teologia, historia wraz z naukami pomocniczymi, prawo, historia kultury i sztuki, nauka o literaturze i języku, bibliologia, pedagogika, psychologia. BG PAN zatrudnia pracowników nauk., bibliotekarzy dyplomowanych i pracowników służby bibliotecznej, zajmujących się dokumentacją zbiorów (wydano drukiem katalogi rękopisów, inkunabułów, poloników, planów Gd., Oliwy, Sopotu i Gdyni, map i planów Żuław Wiślanych) i prowadzących badania nauk., gł. nad dziejami gosp. i polit., historią kultury, sztuki, literatury i książki. Wyniki badań publikowano w q „Roczniku Gdańskim” oraz w organie BG PAN q „Libri Gedanenses”. Opracowywano m.in. Bibliografię Pomorza Gdańskiego, Polską bibliografię morską, Bibliografię Gdańska (1997). Pieczę nad działalnością BG od początku jej istnienia sprawuje Rada Naukowa. 18 XI 1979 w dobudowanym od ul. Łagiewniki skrzydle otwarto nową czytelnię z 70 miejscami. Od 16 VII 1990 działa q Fundacja BG, wspierająca ją finansowo i rzeczowo, 1993 powstało Towarzystwo Przyjaciół BG, publikujące własny organ q „d’Oriana”. 18 XII 2000 wmurowano kamień węgielny pod nowy, drugi budynek, przy ul. Wałowej 24, otwarty w listopadzie 2005. EK
|
|
| Dyrektorzy PAN BG
|
| 1945–1971
|
q Marian Pelczar (1945–1955 dyr. q Biblioteki Miejskiej)
|
| 1973–1981
|
q Edmund Kotarski
|
| 1981–1997
|
q Zbigniew Nowak
|
| 1998–2009
|
q Maria Pelczar
|
| 2010–
|
Zofia Tylewska-Ostrowska
|
