GOSSLER GUSTAV HEINRICH, nadprezydent prowincji Prusy Zachodnie, honorowy obywatel Gdańska, były patron gdańskiej ulicy
| < Poprzednie | Następne > |
GUSTAV HEINRICH KONRAD GOSSLER (Goßler; Gustavas Heinrichas Konradas fon Gòsleris) (13 IV 1838 Naumburg, Niemcy – 29 IX 1902 Gdańsk), nadprezydent prowincji Prusy Zachodnie, honorowy obywatel Gdańska, były patron gdańskiej ulicy. Syn byłego premiera Prus, Karla Gustava. Uczył się w gimnazjum w Poczdamie i Królewcu, prawo studiował w Berlinie, Heidelbergu i Królewcu. W 1859 uzyskał tytuł doktora prawa. Pracował w administracji państwowej: od 1865 jako landrat w Darkehmen (obecnie Oziorsk, obwód kaliningradzki), od 1874 jako radca w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i kancelarii prezydenta parlamentu (Reichstagu) w Berlinie. Od 1879 roku był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Oświaty, a od 1881 ministrem tego resortu w rządzie kanclerza Ottona Bismarcka. Kontynuował politykę Kulturkampfu w stosunku do dawnych ziem polskich, zwalczał Kościół katolicki oraz przejawy polskości w edukacji, religii i życiu codziennym. W 1887 wydał rozporządzenie o zakazie nauczania języka polskiego w szkołach pruskich wszelkiego typu.
7 VIII 1891 został nadprezydentem prowincji Prusy Zachodnie (ze stolicą w Gdańsku). Jako szef prowincji zwracał szczególną uwagę na rozwój przemysłu na tym terenie oraz na unowocześnienie portów w Gdańsku i Elblągu ( Związek Przemysłowców Wschodnioniemieckich). Uzyskał zgodę cesarza na powołanie w Gdańsku pierwszej wyższej uczelni Technische Hochschule Danzig, w lipcu 1900 wziął udział w uroczystości rozpoczynającej jej budowę. 1 V 1899 Rada Miejska nadała mu honorowe obywatelstwo miasta za doprowadzenie do powołania wyższej uczelni w Gdańsku.
Od 14 VI 1865 był żonaty z poślubioną w Georgenburgu (obecnie Majowka, Rosja, obwód kaliningradzki) Friederiką Mathildą Emilią (5 IV 1847 Wensöwen (Wężewo, pow. Olecko) Prusy Wschodnie – 13 II 1901 Gdańsk), córką George’a Williama von Simpsona (14 VII 1820 Plicken (Pliki, obecnie Plikiai koło Kłajpedy (Litwa)) – 13 IX 1886 Georgenburg), właściciela dóbr Georgenburg, członka pruskiej Izby Panów (Herrenhaus, izby wyższej pruskiego parlamentu (Landtag)) i poślubionej 12 VII 1846 w Berlinie Emilie Friederike Mathilde z domu Lemcke (14 XII 1823 Berlin – 12 II 1909 Sopot). Miał dwóch synów i trzy córki. Syn Konrad (1881 Zichtau, Brandenburgia – 1939 Berlin) był oficerem, od 1938 generałem kawalerii (generał broni).
Córka Adelheid (16 III 1870 Erfurt – 17 V 1959 Erlenhof bei Römhild (Turyngia)) 15 III 1898 w Berlinie wyszła za mąż za Veita Ulricha Gustava Gottholda barona von Marschall, zwanego Greiff (19 V 1863 Erlebach (Turyngia) – 8 V 1923 tamże), generała–majora, od 1918 generała–adiutanta i szefa Gabinetu Wojennego cesarza Niemiec. Miała z nim dwie córki: Evę (ur. 21 XII 1898 Frankfurt nad Odrą), która 8 II 1927 w Coburgu poślubiła agronoma Wernera Clausiusa, w 1939 kapitana Wehrmachtu, rannego pod Dnjepropietrowskiem (obecnie Ukraina). Druga z córek, Marie-Charlotte (ur. 20 VII 1902 Gut Calbe (Altmark)) 19 VII 1928 w Ummerstadt wyszłą za nadradcę rejencji Botho von Zandera (3 X 1888 Königsberg (Królewiec) – 26 VII 1944 Coburg).
Zmarł nagle; pochowany obok żony na Zjednoczonych Cmentarzach przy Wielkiej Alei (al. Zwycięstwa). Jego imię, Gossler Allee, nosiła do 1945 ul. Majakowskiego, po 1990 ul. Narutowicza we Wrzeszczu.
Bibliografia:
Archiwum Państowe Gdańsk , Urząd Stanu Cywilnego Gdańsk, 1607/711/712, nr 2474/02 (akt zgonu).
Skalweit Stephan, Goßler Gustav von, Neue Deutsche Biographie, Bd. 6, 1964, s. 650-651.
https://ofb-treuburg.portal-ostpreussen.de/getperson.php?personID=I90484&tree=ofb_treuburg.
https://gw.geneanet.org/cvpolier?lang=en&iz=0&p=george+alexander+william&n=von+simpson.
