POWSZECHNY DOM TOWAROWY „NEPTUN”
| < Poprzednie | Następne > |
POWSZECHNY DOM TOWAROWY „NEPTUN” (PDT, Pedet, później: Dom Towarowy Centrum (DT Centrum), od lat 90. XX wieku do momentu zamknięcia: Galeria Centrum), pierwszy w powojennym Gdańsku nowoczesny dom handlowy, powstały w latach 1950–1951, otwarty 15 XII 1951 (handel rozpoczęto 16 XII 1951) we wzniesionym specjalnie w tym celu budynku przy al. Grunwaldzkiej 107–109 we Wrzeszczu; przez okres Polski Ludowej był największym domem handlowym Gdańska. Powstał na niezabudowanej działce na tyłach przedwojennych domów stojących przy alei Grunwaldzkiej, zburzonych pod koniec lat 40. w związku z jej poszerzaniem. Obiekt zaprojektowano pierwotnie jako nowoczesny gmach o żelbetowym szkielecie, lekko nadwieszonych górnych kondygnacjach i silnym przeszkleniu. W czasie prac wykończeniowych (na początku okresu socrealizmu) lekkie, żelbetowe słupy obmurowano, zlikwidowano nadwieszenia kondygnacji, zmniejszono okna do rozmiarów poniżej norm dobrego oświetlenia wnętrz, silnie zaznaczono ciężkie pilastrowanie.
Placówka podlegała Centralnemu Zarządowi Powszechnych Domów Towarowych w Warszawie. Pierwszym dyrektorem placówki był Wincenty Darmaszek. Liczba i charakter działów zmieniały się na przestrzeni lat. Na czterech kondygnacjach handlowych oferowano między innymi artykuły spożywcze, wyroby cukiernicze, odzież i obuwie, tkaniny i pasmanterię, ceramikę, szkło, porcelanę, zabawki i artykuły papiernicze. Według projektu obiekt mógł obsłużyć 10 000 klientów dziennie przy przepustowości około 30 000 osób; personel liczył ponad 200 osób. Budynek wyposażony był w windę towarową, dwie windy osobowe, centralne ogrzewanie, nowoczesny system wentylacyjny, radiowęzeł oraz własną centralę telefoniczną. Dysponował też własnym zapleczem administracyjnym, sanitarnym oraz stołówką dla pracowników. Plany Grunwaldzkiej Dzielnicy Mieszkaniowej zakładały rozbudowę gmachu oraz postawienie w jego sąsiedztwie nowego budynku, połączonego z nim oszklonym pasażem; zamierzenia tego nie zrealizowano. Po prywatyzacji PDT-ów w 2. połowie lat 90. XX wieku, a także w rezultacie powstania nowoczesnych centrów handlowych w mieście i związanej z tym zmiany nawyków konsumenckich – dom handlowy „Neptun” zamknięto w 2007.
Nieczynny budynek po raz ostatni wykorzystano 16–18 IX 2010 podczas drugiej edycji festiwalu artystycznego Grassomania (wystawy, projekcje filmów, występy). W okresie od grudnia 2011 do stycznia 2012 budynek wyburzono (rozbiórki dokonało Przedsiębiorstwo Techniczno-Usługowe Korab); na jego miejscu powstało Centrum Biurowe „Neptun”.
