OSOWA
| < Poprzednie | Następne > |
OSOWA (1659–1945 Espenkrug, 1886 Osowa Góra, 1928 Osowa), nazwa od drzew osika (niem. espen), dzielnica Gdańska ( administracyjny podział) o zabudowie szeregowej i niskich blokach. Według statutu dzielnicy z 2014 roku jej granicę „stanowią Lasy Oliwskie, ul. Spacerowa (od nr 48 do końca), następnie biegnie granicą miasta w rejonie Obwodnicy Trójmiejskiej, zapleczem ul. Komandorskiej, brzegiem lasu do ul. Myśliborskiej, do Jeziora Osowskiego, granicą miasta do Jeziora Wysockiego, na południe do torów kolejowych, torami do granicy miasta, skręca na wschód do ul. Meteorytowej, ul. Meteorytową do Obwodnicy, Obwodnicą do Matarni i na wysokości ul. Zenitowej skręca w kierunku północno–wschodnim w Lasy Oliwskie”. Od północy graniczy z Gdynią, od zachodu z gminą Żukowo. Do dzielnicy należą też osiedla Barniewice, Kukawka, Nowy Świat, Owczarnia, Wysoka. Nazwę Osowa rozciągnięto również na sąsiednie, wcześniej samodzielne, punkty osadnicze: 1) Rajski Ogród (Paradiesgarten), własność cystersów z Oliwy: w roku 1763 karczmę oddawaną w dzierżawę, po sekularyzacji zwanej Paryskim Ogrodem (Pariser Garten), w rejonie ul. Juraty, Barniewickiej i Drawskiej (w 1859 – osiem domów, w 1905 – 17 mieszkańców) i 2) Żabi Kruk (Poggenpfuhl), nazwa od bagna, na północ od Paryskiego Ogrodu po obecną ul. Gnieźnieńską i Kukawkę. W 2010 dzielnica liczyła 13.445 mieszkańców, w 2016 – 15.165.
Wieś wzmiankowana od 1659 jako karczma należąca do klasztoru cystersów w Oliwie, przy wsi Wysoka, na wschodnim krańcu Jeziora Osowskiego (należącego obecnie do Chwaszczyna), przy obecnej ul. Kielnieńskiej 169 (karczma istniała do 1945, następnie sklep Gminnej Spółdzielni). W 1783, po sekularyzacji dóbr klasztoru oliwskiego, rozwinięta w osadę, w 1867 o powierzchni 8 ha (częściowo poza obecną granicą administracyjną Gdańska), z 16 domami i 153 mieszkańcami.
W końcu XIX wieku założono tu cegielnię (przy obecnej ul. Iławskiej), co przyśpieszyło rozwój osiedla i powstanie domów robotniczych u wylotu obecnej ul. Kacze Buki i na Kukawce. Po I wojnie światowej w granicach Rzeczypospolitej Polskiej. W 1919 przy ul. Kielnieńskiej działała szkoła powszechna, po uruchomieniu w latach 1921–1922 pasażersko-towarowej linii kolejowej Gdynia–Kościerzyna–Bydgoszcz–Śląsk otwarto około 1930 leżącą na tej trasie stacją Osowa (na obszarze Nowego Świata).
Zajęta przez Armię Czerwoną 18 III 1945. Zniszczoną szkołę zastąpiono nową (cztery klasy, pokój nauczycielski, kancelaria), budowaną od czerwca 1947 siłami Komitetu Społecznego (pod przewodnictwem Alfonsa Drewy) i poświęconą (przez księdza Hilarego Jastaka z Gdyni) 31 I 1948. Kierownikiem szkoły został Kazimierz Raatz (sekretarz komitetu budowy szkoły). W miejscu po byłej szkole (po dwuletniej budowie) oddano 15 VIII 1954 do użytku halę sportową (26 x 18 m, szatnie, natryski, pokoje gościnne dla 50 osób). 9 X 1955 otwarto Ośrodek Sportowy LZS, który był między innymi w sierpniu 1956 miejscem przygotowań kondycyjnych polskiej kadry kolarskiej do mistrzostw świata w Kopenhadze.
1 I 1973 włączona w granice administracyjne Gdańska, zajmowała obszar 747,28 ha, liczyła 1433 mieszkańców (w tym 720 mężczyzn) i 302 mieszkania. W 1973 Spółdzielcze Zrzeszenie Budowy Domów Jednorodzinnych „Okrętowiec”, rozpoczynając na terenie Wysokiej (na obszarze około 25 ha przejętym od Państwowego Funduszu Ziemi, między ul. Biwakową, Niedziałkowskiego i Barniewicką) budowę 202 domów jednorodzinnych dla swoich pracowników, nadało całemu obszarowi budowy nazwę Osowa. Od lat 70. XX wieku nazwę Osowa przyjęły wszystkie powstające osiedla. W 1979 powstała Spółdzielnia Mieszkaniowa Osowa, budująca na 24 ha w granicach ul. Sołdka, Szalupowej, Balcerskiego, Zatokowej, Wendy, Korsarzy, Siedleckiego i Barniewickiej; w 1980 Spółdzielnia Mieszkaniowa im. Obrońców Wybrzeża, budująca między ul. Kielnieńską, Komety, Herkulesa, Bliźniąt, Feniksa, Perseusza, Cefeusza, Wodnika, Wagi, Jednorożca, Kasjopei, Syriusza, Bereniki.
15 VI 1992 konsekrowano kościół Chrystusa Zbawiciela, 15 III 1986 otwarto w nowym budynku szkołę przy ul. Siedleckiego 14, 1 IX 2004 szkołę przy ul. Wodnika 57 (po rozwiązaniu Zespołu Kształcenia Podstawowego i Gimnazjalnego nr 7 funkcjonowały w budynku: Szkoła Podstawowa nr 81 im. prof. Michała Siedleckiego i Gimnazjum nr 33); 1 IX 2005 oddano do użytku kompleks sportowy przy gimnazjum (boiska, duża sala gimnastyczna, zespół sal mniejszych). W 2010 w budynku przy ul. Wodnika 57 otwarto XXIV Liceum Ogólnokształcące (wraz z Gimnazjum nr 33 tworzące Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 2). 18 XI 1998 oddano do użytku u zbiegu ul. Spacerowej 48 i Obwodnicy Centrum Handlowe Géant (powierzchnia handlowa 40 tysięcy m², hipermarket, 57 sklepów, osiem punktów usługowych, siedem gastronomicznych, parking dla 1720 samochodów, 700 zatrudnionych), później Centrum Handlowe Osowa. W maju 2000 utworzono nową parafię pod wezwaniem św. Polikarpa Biskupa i Męczennika przy pl. św. Jana Apostoła. W 2003 przy ul. Wodnika 79 hurtownię dla przedsiębiorców Selgros Cash and Carry.
| Ulica | Początek obowiązywania nazwy | Uwagi |
|---|---|---|
| Afrodyty | od 25 X 1993 | |
| Achillesa | od 8 IX 1994 | |
| Akteona | od 8 IX 1994 | |
| Andromedy | od 19 IV 1977 | |
| Antygony | od 27 I 2000 | |
| Artemidy | od 8 IX1994 | |
| Ariadny | od 8 IX 1994 | |
| Astronautów | od 17 VI 1998 | |
| Ateny | od 30 VIII 2007 | |
| Wacława Balcerskiego | od 26 VI 1975 | |
| Barniewicka | od 26 VI 1975 | |
| Bereniki | od 28 V 1988 | |
| Biwakowa | od 26 VI 1975 | |
| Bliźniąt | od 27 IV1990 | |
| kpt. Karola Olgierda Borchardta | od 20 II 1997 | upamiętnia marynarza, kapitana żeglugi wielkiej i pisarza, autora książki Znaczy kapitan (1905–1986) |
| Bukowa | od 26 VI 1975 | |
| Cefeusza | od 18 XII 1989 | |
| Centaura | od 19 IV 1977 i 18 XII 1989 | |
| Cerery | od 25 X 1993 | |
| Chełmińska | od 19 IV 1977 | |
| Chirona | od 25 X 1993 | |
| Chojnicka | od 27 I 2000 | |
| Cumowników | od 19 XII 1990 | |
| Daru Pomorza | od 16 II 1993 | |
| Delfina | od 9 XI 1995 | |
| Diany | od 8 IX 1994 | |
| Dionizosa | od 8 IX 1994 | |
| Drawska | od 19 IV 1977 | |
| Eurydyki | od 8 IX 1994 | |
| Feniksa | od 18 XII 1989 | |
| Flory | od 17 XII 1998 | |
| Gajowa | od 26 VI 1975 | |
| Galaktyczna | od 19 IV 1977 | |
| Galileusza | od 10 VII 2003 | |
| Gnieźnieńska | od 19 IV 1977 | |
| Gryfa Pomorskiego | od 26 VI 1975 | |
| Gowidlińska | od 26 VIII 2004 | |
| Heleny | od 26 IX 2002 | |
| Heliosa | od 30 VI 2011 | |
| Herkulesa | od 18 XII 1989 | |
| Hermesa | od 8 IX 1994 | |
| Herosa | od 29 III 2001 | |
| Hery | od 20 XII 2007 | |
| Hestii | od 24 VI 1999 | |
| Homera | od 17 XII 1998 | |
| Horacego | od 17 XII 1998 | |
| Iławska | od 19 IV 1977 | |
| Izydy | od 25 II 1999 | |
| pl. św. Jana Apostoła | od 29 XI 2007 | |
| Jednorożca | od 18 XII 1989 | |
| Jowisza | od 19 IV 1977 | |
| Junony | od 25 X 1993 | |
| Juraty | od 26 VI 1975 | |
| Jutrzenki | od 25 II 1999 | |
| Jana Keplera | od 30 VI 2005 | upamiętnia niemieckiego matematyka, astronoma i astrologa (1571–1630) |
| kpt. Stanisława Kosko | od 26 VI 1975 | równoległa na południe od ul. Sołdka, przedłużenie na zachód ul. Szafera, skreślona ze spisu ulic Gdańska 29 XII 1999, upamiętniała kapitana żeglugi wielkiej i porucznika Marynarki Wojennej, który poległ w obronie Wybrzeża (1898–1939) |
| Kasjopei | od 28 V 1988 | |
| al. Kazimierza Jagiellończyka | od 27 IX 2007 | zob. Obwodnice. Zachodnia Obwodnica Trójmiasta |
| Kielnieńska | od 26 VI 1975 | |
| Komandorska | od 26 VI 1975 | |
| Komety | od 18 XII 1989 | |
| Konkordii | od 18 I 1996 | |
| Konstelacji | od 19 IV 1977 | |
| Korsarzy | od 26 VI 1975 | |
| Koziorożca | od 19 IV 1977 | |
| Krajeńska | od 19 IV 1977 | |
| Kruszwicka | od 22 II 2001 | |
| Eugeniusza Kwiatkowskiego | od 26 VI 1975 | upamiętnia polityka i naukowca, inicjatora budowy portu i miasta w Gdyni, doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego |
| Kwidzyńska | od 27 I 2000 | |
| Ledy | od 16 X 1997 | |
| Letniskowa | od 30 VI1976 | |
| kpt. Konstantego Maciejewicza | od 20 II 1997 | upamiętnia kapitana żeglugi wielkiej, ostatniego komendanta „Lwowa” i pierwszego komendanta „Daru Pomorza” (1890–1972) |
| Marsa | od 28 V 1988 | |
| Merkurego | od 19 IV 1977 | |
| Meteorytowa | od 19 IV 1977 | |
| Międzygwiezdna | od 19 IV 1977 | |
| Minerwy | od 28 VII 1992 | |
| Mirandy | od 27 V 2010 | |
| Myśliborska | od 19 IV 1977 | |
| Nawigatorów | od 16 II 1993 | wcześniej, od 26 VI 1975, Jana Turlejskiego |
| Neptuna | od 17 VI 1998 | |
| Mieczysława Niedziałkowskiego | od 16 II 1993 | upamiętnia działacza PPS (1893–1940), wcześniej, od 26 VI 1975, Adolfa Warskiego |
| Nike | od 22 V 1997 | |
| Nowa | od 26 VI 1975 | |
| Nowy Świat | od 19 IV 1977 | |
| Odyseusza | od 30 I 1997 | |
| Okrętowa | od 30 VI 1976 | |
| Orfeusza | od 8 IX 1994 | |
| Oriona | od 19 IV 1977 | |
| Osowski Zakątek | od 23 V 2002 | |
| Otago | od 16 II 1993 | upamiętnia jacht, który latach 1973–1974 wziął udział w pierwszych załogowych wokółziemskich regatach Whitbread Round the World Race |
| Owczarnia | od 20 II 1997 | wcześniej część ul. Galaktycznej |
| Ozyrysa | od 26 X 2006 | |
| Parkingowa | od 26 VI 1975 | |
| Parkowa | od 26 VI 1975 | |
| Parterowa | od 26 VI 1975 | |
| Parysa | od 11 V 1995 | |
| Pegaza | od 19 IV 1977 | |
| Penelopy | od 1 VIII 1996 | |
| Perseusza | od 19 IV 1977 | |
| Planetarna | od 19 IV 1977 | |
| Plejady | od 17 VI 1998 | |
| Plutona | od 19 IV 1977 | |
| Posejdona | od 27 IV 1990 | |
| Prometeusza | od 16 X 1997 | |
| Rabatki | od 28 VII 1992 | |
| Władysława Raatza | od 28 V 2020 | |
| Regatowa | od 26 VI 1975 | |
| Relaksowa | od 26 VI 1976 | |
| rondo im. Wiktora Czerwionki (ul. Koziorożca i Jednorożca) | od 25 V 2023 | |
| rondo im. Maksymiliana Kiczki (ul. Niedziałkowskiego i Koziorożca) | od 25 V 2023 | |
| rondo im. Olimpii Osowa (ul. Wodnika i Junony) | od 28 IV 2022 | |
| Saturna | od 19 IV 1977 | |
| Seleny | od 22 II 2001 | |
| prof. Michała Siedlickiego | od 26 VI 1975 | upamiętnia uczonego, zoologa (1873–1940) |
| Smugowa | od 26 VI 1975 | |
| Stanisława Sołdka | od 26 VI 1975 | 13 XII 2017 decyzją wojewody gdańskiego zmieniono nazwę ulicy na Kazimierza Szołocha (działacza NSZZ Solidarności w Stoczni Gdańskiej), decyzję zakwestionował Naczelny Sąd Administracyjny 13 XI 2018 |
| Sopocka | od 26 VI 1975 | |
| Spacerowa (od nr 48) | od 22 V 1997 | przedłużenie – wiadukt nad Zachodnią Obwodnicą Trójmiasta – do ul. Kielnieńskiej |
| Sportowa | od 26 VI 1975 | |
| Strzelca | od 17 VI 1998 | |
| Syriusza | od 28 V 1988 | |
| Władysława Szafera | od 28 III 1983 | upamiętnia uczonego, botanika, dyrektora krakowskiego Ogrodu Botanicznego (1886–1970) |
| Szalupowa | od 26 VI 1975 | |
| Leonida Teligi | od 26 VI 1975 | upamiętnia oficera piechoty Wojska Polskiego II RP, żeglarza jachtowego, dziennikarza, tłumacza i pisarza (1917–1970) |
| Temidy | od 13 IX 2007 | |
| Tezeusza | od 8 IX 1994 | |
| Trapowa | od 26 VI 1975 | |
| Urana | od 17 VI 1998 | |
| Victorii | od 24 VI 1999 | |
| Wegi | od 28 V 1988 | |
| Tadeusza Wendy | od 26 VI 1975 | upamiętnia inżyniera, głównego projektanta i kierownika budowy portu w Gdyni (1863–1948) |
| Wenus | od 19 IV 1977 | |
| Westy | od 22 V 1997 | |
| Willowa | od 26 VI 1975 | |
| Wodnika | od 18 XII 1989 | |
| Wolarza | od 9 XI 1995 | |
| Woźnicy | od 17 VI 1998 | |
| Mariana Zaruskiego | od 26 VI 1975 | upamiętnia pioniera polskiego żeglarstwa, generała brygady Wojska Polskiego i taternika (1867–1941) |
| Zatokowa | od 26 VI 1975 | |
| Zeusa | od 27 IV 1990 | |
| Złotowska | od 27 I 2000 | |
| Rok | Liczba ludności |
|---|---|
| 2010 | 13 445 |
| 2011 | 13 807 |
| 2012 | 14 112 |
| 2013 | 14 419 |
| 2014 | 14 663 |
| 2015 | 14 933 |
| 2016 | 15 165 |
| 2018 | 15 393 |
