KONSULATY NIEMIECKIE W GDAŃSKU

Z Encyklopedia Gdańska
Wersja Blazejsliwinski (dyskusja | edycje) z dnia 16:10, 21 sty 2023

(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Konsul Wilhelm Emil Edmund von Thermann (w środku) podczas przyjęcia na cześć goszczącego
w Gdańsku pancernika SMS „Schlesien” 26 VI 1932prezydent rejencji gdańskiej. Po lewej siedzi dowódca pancernika Kurt Assman, po prawej stoi prezydent Senatu WMG Ernst Ziehm

KONSULATY NIEMIECKIE W GDAŃSKU. Przedstawicielstwa konsularne niektórych niemieckich krajów związkowych pojawiły się w Gdańsku już w XIX wieku. Pierwszym i najdłużej działającym w tym okresie (1813–1831) był Konsulat Generalny Królestwa Hanoweru przy Hundegasse 63 (ul. Ogarna). W latach 1897–1903 działał Konsulat Księstwa Mecklemburg-Schwerin przy Jopengasse 18 (ul. Piwna). Tylko w latach 1902–1903 działał Konsulat Wielkiego Księstwa Oldenburg przy Jäschkentaler Weg 19B (ul. Jaśkowa Dolina), konsulem był Salomon Marx, jednocześnie (1896–1906) dyrektor północnoniemieckiego przedsiębiorstwa elektryfikacji i stali (Norddeutsche Elektrizitäts- und Stahlwerke) w Gdańsku.

Okres II Wolnego Miasta Gdańska (WMG). Po zakończeniu I wojny światowej i zmianie statusu prawnego miasta pojawiła się kwestia powołania placówki konsularnej Niemiec w Gdańsku. Pod koniec 1919 Prezydium Rejencji Gdańskiej, której przewodniczył Lothar Förster, przekształciło się w Komisariat Rzeszy i Państwa Pruskiego, z zadaniem uregulowania sprawy odłączenia Gdańska od Rzeszy Niemieckiej. Siedziba znajdowała się przy Neugarten 30–34 (ul. Nowe Ogrody). Pod naciskiem Ligi Narodów w 1922 roku Komisariat został przekształcony w Niemiecki Konsulat, który przejął personel urzędniczy byłej Rejencji i przeniósł się do nowej siedziby przy Krebsmarkt 7/8 Targ Rakowy). W 1925 roku podwyższono mu rangę do Generalnego, nadając nazwę Deutsches Generalkonsulat in Danzig (Niemiecki Konsulat Generalny w Gdańsku). W tym samym roku znalazł główną siedzibę przy Dominikswall 3 (ul. Wały Jagiellońskie), gdzie funkcjonował do wybuchu II wojny światowej.

Pierwszy konsul (do 1923), Lothar Förster, dążył do zachowania w jak największym stopniu niemieckich wpływów w mieście. Kontynuatorem tej polityki (w latach 1923–1925) był jego następca Herbert von Dirksen. Trzeci konsul, Edmund baron von Thermann, pierwszy w randze konsula generalnego, wywierał znaczący wpływ na posunięcia gdańskich władz. Był przeciwny podejmowanym przez Senat próbom normalizacji stosunków polsko-gdańskich. Postulował przełożonym w Berlinie podjęcie energicznych działań zapobiegających próbom bliskiej współpracy gospodarczej z Polską. Wspierał w uzyskaniu dofinansowania z Berlina wiele gdańskich stowarzyszeń, wydawnictw i wydarzeń kulturalnych. Jeszcze podczas pobytu w Gdańsku, 1 IV 1933 roku, został członkiem NSDAP i jako jeden z pierwszych dyplomatów wstąpił do SS. W okresie urzędowania Ottona von Radowitza (1933–1936) rola niemieckiego Konsulatu w II WMG stopniowo malała na rzecz powiązań niemieckiej i gdańskiej NSDAP. W konflikcie Alberta Forstera z Hermannem Rauschningiem konsul popierał tego ostatniego.

W okresie II WMG Konsulat Generalny odgrywał głównie rolę kontrolną nad poczynaniami gdańskich władz. Pośredniczył w tajnej wymianie informacji pomiędzy niemieckimi rządami a władzami Senatu II WMG. Zajmował się przygotowywaniem i przesyłaniem do Berlina raportów o sytuacji wewnętrznej II WMG i aktualnych stosunkach gdańsko-polskich. W Konsulacie działała m.in. komórka śledząca treści wychodzących w II WMG gazet, w wypadku artykułów kontrowersyjnych przedstawiciele Konsulatu interweniowali w Senacie lub bezpośrednio w redakcjach w celu „niepodważania autorytetu Berlina”. Konsulat zajmował się także opieką nad urzędnikami niemieckimi, którzy zdecydowali się osiedlić na terenie II WMG.

Po II wojnie światowej. Od 1962 roku działał w Gdańsku, przy al. Zwycięstwa 23, Konsulat Generalny Niemieckiej Republiki Demokratycznej. Od 1990 roku zastąpił go Konsulat Republiki Federalnej Niemiec w randze generalnej. Obszar działania Konsulatu obejmuje obecnie województwo pomorskie, warmińsko-mazurskie, zachodniopomorskie, kujawsko-pomorskie, nadto kilka powiatów z województwa wielkopolskiego (złotowski, chodzieski, czarnkowsko-trzcianecki, pilski i wągrowiecki). Obecnie podstawowymi zadaniami Konsulatu są: informowanie o aktualnej sytuacji społecznej, gospodarczej i kulturalnej w Niemczech, współpraca z mniejszością niemiecką na obszarze jego działania, a także wspieranie niemieckich obywateli podróżujących do Polski i po Polsce. Konsulat służy pomocą delegacjom biznesowym, wspiera również polsko-niemiecką współpracę kulturalną w formie wykładów, prelekcji, organizowania i uczestnictwa w dniach kultury. Organizacyjnie Konsulat składa się z 5 referatów: politycznego, gospodarczego, konsularnego, kulturalnego i prasowego. MB

Konsulowie Konsulatu Generalnego w okresie
II Wolnego Miasta Gdańska
1922–1923 Lothar Förster
1923–1925 Eduard Willy Kurt Herbert Dirksen
1925–1933 Wilhelm Emil Edmund von Thermann
1933–1936 Otto von Radowitz
1936–1938 Erich von Luckwald
1938–1939 Martin von Janson
MB
Konsulowie Niemieckiej Republiki Demokratycznej w Gdańsku
1962–1965 Werner Staake
1965–1972 Hermann Ackermann
1972-1976 Heinz Fischer
1976-1981 Paul Kern
1981–1984 Wolfgang Heberstreit
1984–1990 Gerhard Kaiser
MB,MZM
Konsulowie Republiki Federalnej Niemiec w Gdańsku
1990–1992 Nelly Marianne Wannow
1992–1999 Dorothee Boden
1999–2001 Roland Fournes
2002–2005 Detlof von Berg
2005–2008 Ute Minke-Koenig
2008–2011 Joachim Bleicker
od 2011 Annette Klein
MB
⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania