KRÓTKA REGA
| < Poprzednie | Następne > |
KRÓTKA REGA (Kurze Reihe), część posiadłości biskupów włocławskich na q Starych Szkotach, niewielka enklawa gruntowa w kształcie tzw. owalnicowego nawsia, powstała w rozwidleniu gł. traktu handl. z płd. Polski do Gd. Ślad jej istnienia widać ob. w postaci wysepki gruntowej w ciągu ob. q Traktu św. Wojciecha (posesja ze stacją benzynową i automyjnią pod nr 37). W średniowieczu i w epoce nowożytnej trakt stanowił (na tym odcinku) granicę między właściwymi Starymi Szkotami (tzw. Niska Strona, poniżej q Kanału Raduni) a q Chmielnikami Pelplińskimi, należącymi do cystersów z Pelplina. Na pograniczu tych osad powstało gęsto zasiedlone terytorium sporne, które najprawdopodobniej skłoniło strony do wytyczenia własnej drogi do Gd., stąd wspomniane rozwidlenie. W pocz. XVII w. opaci kontrolowali płn. część KR, bp. włocławscy – płd. W 1614 bp Wawrzyniec Gembick nakłonił opata Feliksa Kosa do przekazania przez cystersów części spornego gruntu Kolegium Jezuickiemu na Starych Szkotach. W 1615 jezuici wznieśli tam q kośc. Nawiedzenia NMP. Cystersi wycofali się z KR 1655, powiększając poprzez kolejną cesję cment. przy kośc. Nawiedzenia NMP (q cmentarze w Starych Szkotach). KR poja- wiła się na planie Gd. q Georga Strakowskiego z 1662, nazwa – na planie Starych Szkotów z 1736. Szczegółowy opis zawierały: Księga gruntowa St. Szkotów (od 1744), Inwentarz Szotlandu z 1759, a także plan Starych Szkotów z 1789. KR dzieliła się na część płn. – jezuicką z, licząc od płd., cment., kaplicą św. Barbary, karczmą (tzw. Domus Ecclesiae – w miejscu dawnego kościoła Nawiedzenia NMP) i bursą muz. Część płd. – większa – należała bezpośrednio do bp. Znajdowało się tam 18 domów, opatrzonych numerami porządkowymi 26–28 i 71–85. KR była kilkakrotnie – wraz z całą osadą – niszczona podczas oblężeń 1520, 1576, 1656, 1734. Po zburzeniu podczas oblężenia 1807, nieodbudowana.
