MOST STĄGIEWNY

Z Encyklopedia Gdańska
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Most Stągiewny, poniżej Most na Szopy, fragment planu Gdańska z około 1600
Most Stągiewny na rysunku Zygmunta Vogla, 1788-1790
Most Stągiewny, Wilhelm Eduard Gregorovius, 1844
Most Stągiewny, około 1900
Most Stągiewny w trakcie otwierania, około 1910
Most Stągiewny, 1925
Most Stągiewny, 2018
Most Stągiewny po rozebraniu, listopad 2021

MOST STĄGIEWNY, łączy Wyspę Spichrzów ( Spichlerze) z Długimi Ogrodami. Nazwa pochodzi od Bramy Stągiewnej, w ciągu ulic Stągiewnej i Długie Ogrody. Postawiony po przekopaniu Nowej Motławy w 1576 roku (wcześniej istniał most nad fosą (1456)). Zwodzony, w początkach XVII wieku dwuklapowy, podnoszony za pomocą łańcuchów opartych na czterech pylonach. W XVIII wieku przebudowany, nadal zwodzony i dwuklapowy, ale bez pylonów, z mechanizmami podnoszenia ukrytymi w przyczółkach. Do jego otwierania potrzeba było jednocześnie ośmiu pracowników. By nie zakłócać ruchu targowego, w soboty otwierany dopiero od godziny 14.00.

W 1864 roku jako pierwszy z gdańskich mostów przebudowany w konstrukcji stalowej, obrotowy (otwierał się przez obrót w prawo), jednoramienny; konstrukcja przęsła z nitowanych dźwigarów kratowych, pomosty drewniane, o rozpiętości w świetle podpór 13 m. Miał 7,3 m szerokości, z czego 4,5 m zajmowała jezdnia, po 1,4 m chodniki po obu stronach. Po otwarciu pozostawiał tylko 10,5 m dla przepływających jednostek, co powodowało częste uszkodzenia jego konstrukcji lub statków. W 1885 na moście ułożono szyny dla tramwaju konnego, ciasnota zabudowy po stronie Wyspy Spichrzów powodowała, że pojazdy musiały ciasnym łukiem objeżdżać szerszą basztę Bramy Stągiewnej. Dla ułatwienia ruchu planowano nawet wyburzenie tej bramy, ostatecznie ruchu tramwajów elektrycznych poprowadzono przez Most na Szopy.

W listopadzie 1925 roku położono na nim tory tramwajowe dla linii prowadzących z Targu Kaszubskiego na Dolne Miasto i Stogi (zob. tramwaje). Wielokrotnie przebudowywany (na przykład w 1911 i 1933), ostatecznie rozebrany na przełomie 1936/1937. Zbudowany od nowa jako stalowy, otwarty 4 X 1937 roku. System zwodzenia zmieniono wówczas z obrotowego na klapowy (mechanizm ukryto w przyczółku od strony ul. Długie Ogrody). W stosunku do poprzedniego był szerszy o 3 m.

Remontowany po 1945 (z likwidacja torowiska tramwajowego), przebudowany ze zwiększoną nośnością w 1973. Usunięto wówczas stare przyczółki (od strony ul. Elbląskiej wysadzony ładunkami wybuchowymi), zdemontowano 12-tonową tzw. przeciwwagę (pozostałość po mechanizmie otwierającym most), oddany do użytku 12 III 1973. W związku z planami rozbudowy gdańskiej mariny na obszarach na południe od mostu i w związku z tym koniecznością jego zwodzenia, w ramach projektu Granaria 4 X 2021 zamknięty i rozebrany przez spółkę Vistal Gdynia. Tymczasowy ruch skierowano na kładkę położoną na filarach dawnego Mostu na Szopy (Matowników, Rogoźników).

⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania