BOROWSKI MICHAŁ ALEKSANDER, kontradmirał, patron gdańskiej ulicy
| < Poprzednie | Następne > |
MICHAŁ ALEKSANDER BOROWSKI (10 XI 1872 Juncewicze, pow. Wilejka, obecnie Litwa – 23 XII 1939 Wilno), oficer Marynarki Wojennej, inżynier mechanik okrętowy, patron gdańskiej ulicy. Syn właściciela ziemskiego Kazimierza i Ludwiki z Koziełł-Poklewskich. Maturę uzyskał w Pskowie. Absolwent Wydziału Mechanicznego Morskiej Szkoły Inżynierii w Kronsztadzie, gdzie uzyskał tytuł inżyniera i stopień oficerski. Od 12 IX 1889 służył w rosyjskiej Marynarce Wojennej. Początkowo służył na okrętach jako oficer mechanik, w 1905 brał udział w wojnie rosyjsko-japońskiej, następnie nadzorował budowę jednostek dla floty rosyjskiej w stoczniach w angielskich, niemieckich, holenderskich i w USA. Podczas I wojny światowej we flocie bałtyckiej, od 22 VI 1916 awansowany na generała majora floty (generał brygady). kierował działem mechanicznym w Głównym Zarządzie Budowy Okrętów i Wyposażenia. W 1916 wysłany ponownie jako ekspert do spraw technicznych do Wielkiej Brytanii, po storpedowaniu statku na którym płynął, przebywał półtora roku w niemieckiej niewoli. W 1918 wstąpił w Rosji do polskich formacji wojskowych, brał udział w walkach o Wilno.
Po powrocie do kraju, po kilku miesiącach pozostawania bez pracy, przyjęty został do Wojska Polskiego w stopniu generała podporucznika marynarki (kontradmirał). 27 II 1919 mianowany został szefem służby technicznej Departamentu Spraw Morskich Ministerstwa Spraw Wojskowych i skierowany do Gdańska jako członek Generalnej Delegacji Ministerstwa Aprowizacji z zadaniem organizowania przeładunków transportów żywnościowych przybywających do portu gdańskiego z USA. Od maja 1919 w Gdańsku przedstawiciel Ministerstwa Spraw Wojskowych, odpowiedzialny podczas wojny Polski z Rosją Radziecką za przeładunek broni i amunicji.
Przewodniczył w 1920 komisji do spraw zakupu czterech poniemieckich trałowców typu FM (ORP „Czajka”, „Jaskółka”, „Mewa”, „Rybitwa”). Ze stanowiska w Gdańsku czerpał również znaczne korzyści prywatne (był udziałowcem firmy „Polbal”).
Pozostawał w sporze z pierwszym Komisarzem Rzeczpospolitej Polski w Gdańsku, Maciejem Biesiadeckim, któremu został podporządkowany. Odszedł z Komisariatu Generalnego Rzeczpospolitej Polskiej 23 III 1921 zostając zastępcą przewodniczącego i od 9 VII 1923 do 31 X 1927 przewodniczącym Delegacji Polskiej w Radzie Portu i Dróg Wodnych. W 1923 polska Komisja Weryfikacyjna zatwierdziła mu stopień generała brygady. W latach 1924–1926 nadzorował budowę basenu amunicyjnego i bazy przeładunkowej na Westerplatte. Zwolennik rozbudowy i modernizacji portu gdańskiego, opowiadał się także za budową portu w Gdyni. Na własną prośbę opuścił Gdańsku w sierpniu 1927. Od 31 I 1928 w stanie spoczynku. Przebywał w Wilnie, zasiadał w Radzie Głównej Ligi Morskiej i Rzecznej.
Żonaty był z Marią z domu Rońca, ojciec Edwarda i Izabelli. Od 27 V 1999 patron ulicy w Gdańsku- Zakoniczynie.
Bibliografia:
Andrzejewski Marek, Michał Aleksander Borowski, w: Działacze polscy i przedstawiciele RP w Wolnym Mieście Gdańsku, Gdańsk 1974, s. 22-31.
Andrzejewski Marek, Borowski Michał Aleksander, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 1, Gdańsk 1992, s. 149-150.
Machaliński Zbigniew, Michał Aleksander Borowski, "Nautologia", 21, 1986, z. 4, s. 21-33.
