KOŚCIÓŁ ŚW. FRANCISZKA Z ASYŻU
| < Poprzednie | Następne > |
z Asyżu
KOŚCIÓŁ ŚW. FRANCISZKA Z ASYŻU, Gdańsk- Emaus, ul. Kartuska 186 (do 1945 Karthäuser Straße). 6 V 1892 roku zawiązał się komitet budowy kościoła katolickiego, powstałego w latach 1904–1906 (8 V 1904 rozpoczęcie budowy, 31 VII 1904 położenie kamienia węgielnego) według projektu architekta Augusta Menkena z Berlina, przedstawiciela tzw. historyzmu. Budową kierował mistrz rzemieślniczy Szulc z Pruszcza Gdańskiego.
Trójnawowa bazylika transeptowa z krótkim, zamkniętym wielobocznie prezbiterium. Ceglana bryła budynku opięta szkarpami, od zachodu z umieszczoną niesymetrycznie w narożu wieżą. We wnętrzu nawy rozdzielone zostały niskimi arkadami na czworobocznych filarach i przekryte sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. Nawy (główna – długość 52 m, wysokość 17 m) zorientowane na osi wschód-zachód, z prezbiterium od wschodu, wieżą dzwonnicy (pierwotnie wysokości. 57 m) nad głównym wejściem od zachodu. Poprzeczny transept długości 30 m mieści między innymi kaplice. Od południa w tym samym stylu wzniesiono budynek plebanii.
Konsekrowany 4 XII 1906 roku przez bp. chełmińskiego Augustyna Rosentretera (por. Franz Scharmer). Parafię obejmującą Emaus i Siedlce erygowano 1 VII 1907. W okresie II Wolnego Miasta Gdańska jej proboszczami byli kapłani łączący duszpasterstwo polskie i niemieckie. Pierwsze nabożeństwo z kazaniem i śpiewami w języku polskim miało miejsce 15 II 1920, z udziałem założonego 6 lutego polskiego Koła Śpiewaczego (od 18 I 1922 chóru "Harmonja").
Podczas II wojny światowej z trzech dzwonów dwa największe zostały zarekwirowane. W 1945 roku zniszczone (od dwóch bomb lotniczych) zostały: wieża, zegar, dach, sklepienie, część murów, trzy ołtarze, witraże oraz organy. Po częściowej odbudowie (zmieniono kształt hełmu wieży) 28 III 1948 ponownie poświęcony przez administratora apostolskiego Andrzeja Wronkę. Wieża po odbudowie ma 49 m wysokości. W latach 1965–1975 przeprowadzono remont generalny dachu, organów, okien, centralnego ogrzewania, kanalizacji burzowej. Zmieniono według projektu Kazimierza Macura, Elżbiety Szczodrowskiej-Pelplińskiej i Ryszarda Pelplińskiego między innymi wystrój prezbiterium: ołtarze główny i boczne stworzyły spójną kompozycję metaloplastyczną wraz z ambonką (z lewej) i chrzcielnicą (z prawej strony prezbiterium). W początku lat 80. XX wieku według projektu inż. Mieczysława Różyckiego wykonano wystrój kaplic: Matki Bożej Nieustającej Pomocy (w południowej części transeptu, poświęcona w 1982) oraz św. Franciszka (w północnej części transeptu, poświęcona w 1985). W 1990 roku ten sam projektant wykonał ołtarz Miłosierdzia Bożego, ustawiony obok kaplicy Matki Bożej Nieustającej Pomocy, w transepcie południowym. W kruchcie pod chórem organowym znajduje się obraz A. Maszowskiego z 1929, przedstawiający Chrystusa z uczniami w drodze do Emaus. W 1984 roku kościół wpisano do rejestru zabytków. W 2007, z okazji 100-lecia utworzenia parafii, odnowiono elewację zewnętrzna i uruchomiono iluminację budynku kościoła. 29 XII 2015 częściowo zachowane, skorodowane cztery tarcze zegarowe na wieży zastąpiono nowymi, wykonanymi z duraluminium.
Obok świeckich stowarzyszeń religijnych. w pracach parafii bierze udział dom zakonny Zgromadzenia Sióstr Wspólnej Pracy od Niepokalanej Maryi.
| 1906–1939 | ks. Stanisław Białk (1875–1939) |
| 9 XI 1939 – 1945 | ks. Jan Cymanowski |
| 1 VII 1948 – 6 II 1965 | ks. Jan Cymanowski |
| 15 VI 1965 – 14 VI 1979 | ks. Mieczysław Goździewski (1929–27 VII 2000) |
| 15 VI 1979 – 29 VI 2010 (emerytura) | ks. Tadeusz Hebel |
| 1 VII 2010 – 7 I 2015 | ks. Andrzej Sciesiński (23 III 1966 Bydgoszcz – 7 I 2015 Gdańsk) |
| 24 I 2015 | ks. Jacek Tabor |
