LWI ZAMEK
| < Poprzednie | Następne > |
LWI ZAMEK, jedna z najwspanialszych renesansowych kamienic gdańskich, przy obecnej ul. Długiej 35. Nazwa pochodzi od umieszczonych w portalu w latach 70. XIX wieku dwóch postaci leżących, niewielkich lwów. W 2. połowie XIV i początku XV wieku posesja należała do rodziny Bartela Grossa. W XV wieku mieściła się tu krzyżacka mennica. Parcela do XIX wieku była przejściowa, rozciągała się od obecnej ul. Długiej po obecną ul. Ogarną. Nową kamienicę zbudowano w 1569 roku (data w szczycie budynku); autorstwo projektu przypisywane jest Hansowi Kramerowi. W roku 1573 właścicielem był Peter Behme.
Od 1615 posesja należała do ławnika Heinricha Schwarzwalda (1582–1630), w 1636 wdowa po nim Brygida, siostra ówczesnego burmistrza i burgrabiego królewskiego Jana Czirenberga, gościła w niej król Polski Władysław IV, żegnającego się z gdańskimi matronami. Po ich spadkobiercach (zob. Johann Karl Schwartzwald), w XVIII i XIX wieku właścicielami byli: Johann Heinrich Lehmann (1781–1795), kupiecka rodzina Broschke (1818–1829), rodzina Schwanów (1829), księgarz Friedrich Samuel Gerhard (1838–1853), kupiec Friedrich Baumann, rodzina Karau (1869–1945). Od XIX wieku przyziemie kamienicy pełniło funkcje usługowe, mieściła się tu np. księgarnia, restauracja-automat (od 1903), co doprowadziło do przekształcenia i usunięcia części wspaniałego wystroju.
Kamienica trójosiowa, czterokondygnacyjna, z poddaszem, pierwotnie z oficynami. Fasada opięta pilastrami w porządku doryckim, jońskim i korynckim (zmieniającymi się od dołu ku górze). Fryzy poszczególnych kondygnacji z belkowaniem, w którym na osi pilastrów są rzeźbione płyciny. Na osi fasady portal; z dwiema kanelowanymi kolumnami ustawionymi na wysokich cokołach, z przyłuczami dekorowanymi postaciami geniuszy. Na gzymsie umieszczono leżące figury lwów, pochodzące zapewne z dekoracji przedproża. Szczyt dekorowany pilastrami hermowymi, zwieńczony postacią Cerery.
W przyziemiu znajdowała się renesansowa sień, znana z rycin Johanna Carla Schultza (z roku 1854) i zdjęć archiwalnych. Ściany ogniowe sieni artykułowane były półkolistymi łukami wspartymi na rzeźbionych konsolach. Ściana arkadowa wspierała się na kanelowanych kolumnach, ustawionych na rzeźbionych podstawach. Fryz ozdabiały cztery płyciny z dekoracją rzeźbiarską przedstawiającą alegorie Gramatyki, Arytmetyki, Retoryki i Geometrii. Murowana klatka schodowa była przesklepiona.
Kamienica zniszczona w 1945, odbudowana w latach 1950–1953 w pełnej głębokości (jako trójtraktowa) według projektu architekta Jerzego Bojarskiego, z zamiarem odtworzenia wystroju sieni. Funkcjonalnie połączona z kamienicą nr 36. Fasadę zrekonstruowano według projektu architekta Wojciecha Zaleskiego w 1953 roku z użyciem fragmentów zabytkowej kamieniarki. Zabudowy parceli nie odtworzono. Po odbudowie zajmowana początkowo przez pracownie kreślarskie Miastoprojektu, następnie siedziba Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Obecnie w części użytkowana przez Rosyjski Ośrodek Nauki i Kultury; na wyższych kondygnacjach znajdują się prywatne mieszkania.
