CYBIS JAN, artysta malarz
| < Poprzednie | Następne > |
i maską, 1948
JAN CYBIS (16 II 1897 Wróblin – 13 XII 1972 Warszawa), malarz, krytyk sztuki, jeden z głównych przedstawicieli koloryzmu, członek grupy kapistów. W roku 1919 porzucił studia prawnicze dla wrocławskiej Akademii Sztuki i Przemysłu Artystycznego (był uczniem ekspresjonisty Ottona Müllera), od roku 1921 studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (ASP) u Józefa Pankiewicza. W latach 1921–1924 pracował w krakowskiej ASP, 1924–1931 z innymi członkami Komitetu Paryskiego przebywał w Paryżu. Od 1937 redaktor naczelny „Głosu Plastyków”, był wykładowcą na wakacyjnych kursach plastyki w Krzemieńcu. W roku 1948 profesor ASP w Warszawie, w epoce socrealizmu ze względów ideologicznych odsunięty od pracy pedagogicznej, został kustoszem w Muzeum Narodowym w Warszawie. Od października 1955 do roku 1957 prowadził pracownię malarstwa w Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Sopocie (PWSSP; Akademia Sztuk Pięknych). W roku 1955 otrzymał Nagrodę Państwową I stopnia za całokształt twórczości malarskiej i Medal 10-lecia Polski Ludowej. W roku 1973 ustanowiono doroczną nagrodę jego imienia, jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień artystycznych. W roku 1980 opublikowano Notatki malarskie – dzienniki z lat 1954–1966. Propagowana przez niego estetyka kapistowska zakładała autonomię płótna budowanego barwą, konstytuowaną z kolei przez kontrast z innymi kolorami, traktowanie natury jako punktu wyjścia transpozycji, malarskiego rozstrzygnięcia na płaszczyźnie obrazu. Ogólny program wspólny był założycielom gdańskiej PWSSP. Indywidualny styl artysty wyróżnia połączenie wyrafinowanej kolorystyki i gęstej, fakturowej materii. W bliskich niekiedy abstrakcji obrazach olejnych, akwarelach i rysunkach przeważają akty, martwe natury, pejzaże, wśród których sporo jest widoków morskich, portów itp. (np. Łodzie rybackie, Plaża w Sopocie, Wybrzeże w Orłowie, Kuźnica – akwarela, Ustka – rysunek). Jego dziełem jest też polichromia na Rynku w Lublinie.
